AquaFlanders: leerstoel voor duurzaam drinkwater

De uitdagingen situeren zich in de volgende domeinen (niet exclusief); verouderde distributie infrastructuur, veranderingen in regelgeving, druk om chloorvrij te werken, klimaatverandering, beschikbaarheid van bronnen, etc. Deze uitdagingen kunnen onmogelijk per producent opgelost worden en kennis dient gezamenlijk ontwikkeld en gedeeld te worden.

Aan de faculteit Bio-ingenieurswetenschappen van UGent bestaat al een lange traditie van onderzoek naar water kwaliteit. Dit omvat onder andere microbiële samenstelling, modellering van waterdistributiesystemen, interactie tussen water en (a)biotische materialen, organische samenstelling, oppervlaktewater kwaliteit, etc. Onderzoek werd steeds op ad-hoc basis uitgevoerd met 1 of meerdere Vlaamse drinkwaterproducenten, maar wordt nu gebundeld.

Doelstellingen

De oprichting van de “UGent AquaFlanders academic chair for sustainable drinking water” biedt de kans het onderzoek rond drinkwater te bundelen en daardoor te versnellen. Dit laat tevens toe vragen uit het veld (van de kleinere producenten, consumenten en beleidsmakers) te identificeren, en ervaringen en resultaten te dissemineren naar alle Vlaamse producenten en het brede publiek. Door de reeds aanwezige kennis en eerdere activiteiten biedt de oprichting van de leerstoel een unieke kans om op korte termijn een referentiepunt te worden rond duurzame drinkwaterproductie en distributie.

Thema´s die initieel aan bod komen zijn: geur en smaak van drinkwater, effecten van residueel chloor (gebruikt voor disinfectie), microbiële samenstelling en (bio)stabiliteit, en materiaalgebruik. Deze algemene thema´s kunnen een verdere verdieping of verschuiving krijgen via het stuurgroep-overleg van de leerstoel en de werkplannen die jaarlijks worden opgemaakt.

De leerstoel dient een middel te zijn het onderzoek gerelateerd aan een duurzame drinkwatervoorziening te bundelen en daarnaast, gestoeld op wetenschappelijke onafhankelijkheid, met kennis van zaken het brede publiek, drinkwaterproducenten en beleidsmakers te informeren over de nieuwste inzichten.

Netwerk versterken

Aan de UGent bestaan reeds verschillende netwerken rond ´het algemene thema´ van de milieutechnologie. Denk hierbij aan de “Evides leerstoel industriële en circulaire watertechnologie”, het Centre for Environmental Science and Technology (CES&T) en het interuniversitair Centre for Advanced Process Technology for Urban Resource recovery (CAPTURE). De AquaFlanders leerstoel is een goede aanvulling van dit netwerk door de specifieke focus op drinkwatervoorziening.

Schenker

Periode

2021 - 2025

Promotor

Prof. dr. Nico Boon gewoon hoogleraar aan het Centrum voor Microbiële Ecologie en Technologie (Universiteit Gent) en leidt de groep Microbial Community Engineering. Sinds 1998 is zijn onderzoek gericht op de toegepaste microbiële ecologie van beheerde en gemanipuleerde ecosystemen. Zijn interesses gaan uit naar de ontwikkeling van (moleculaire) methoden voor de kwalitatieve en kwantitatieve beschrijving van microbiële gemeenschappen.De laatste jaren zijn de onderzoeksinteresses gericht op de ontwikkeling van nieuwe microbieel ecologische theorieën om de structuur van de microbiële gemeenschap te koppelen aan functionaliteit.

Nico Boon is momenteel projectcoördinator van twee grote nationale projecten "Collaboromics : identificatie en engineering van kern- en satellietpopulaties in (synthetische) microbiële ecosystemen" (GOA-UGent) en "BIOSTABLE: veilig drinkwater nu en in de toekomst" (FWO-SBO). Hij is wetenschappelijk partner in het H2020-project ELECTRA (CE-BIOTEC-04-2018) en in twee ITN-projecten SUBLIME en SMARTINCS. Hij is promotor of co-promotor van verschillende nationale projecten die handelen over de microbiële ecologie van verschillende omgevingen (FWO, SBO, VLAIO, BELSPO). Voordien was hij coördinator van het belangrijkste Belgische onderzoeksprogramma "Interuniversitaire Attractiepolen (IAP) Fase VII.

Copromotoren

Prof. dr. Bart De Gusseme (Watertechnoloog)

Prof. dr. ir. Bart De Gusseme behaalde in 2011 een doctoraat in de Toegepaste Biologische Wetenschappen aan de Universiteit Gent, voor zijn werk rond de verwijdering van organische microverontreinigingen uit afvalwater en de desinfectie van microbiologisch gecontamineerd drinkwater. Hij combineert beide onderwerpen in zijn huidige onderzoek naar "Industriële microbiële technologie voor drinkwater en (afval)waterhergebruik". In 2015 werd hij als deeltijds professor (docent) aangesteld aan de UGent (Centrum voor Microbiële Ecologie en Technologie), waar hij de cursussen ‘Microbial Ecology & Environmental Sanitation' en ‘Resource Recovery Technology' doceert, en gastcolleges geeft over drinkwaterproductie en waterhergebruik.

Bart neemt deel aan de pijplijn 'Water fit-for-use' van het Centre for Advanced Process Technology for Urban Resource Recovery CAPTURE en heeft een grote affiniteit met de Vlaamse en internationale proceswaterindustrie en drinkwatersector. In 2011 is hij als projectleider in dienst getreden bij het waterbedrijf FARYS, waar hij verantwoordelijk is voor het ontwerp en de bouw van de productiesites voor drinkwater en proceswater. Met deze achtergrond voeren Bart en zijn team toegepast onderzoek uit voor de waterindustrie met behulp van real-time monitoring om de bacteriële waterkwaliteit te waarborgen. Hij is betrokken bij de ontwikkeling van verschillende waterhergebruiksystemen, waaronder decentrale zuivering in combinatie met bronscheiding. Bart is co-promotor van nationale pilootprojecten (VLAIO) en het project “"BIOSTABLE: veilig drinkwater nu en in de toekomst" (FWO-SBO).

Elena Torfs (Wiskundige modellering)

Elena behaalde een doctoraat in de toegepaste biologische wetenschappen aan de Universiteit Gent waar ze momenteel assistent-professor is aan de vakgroep Data-analyse en mathematische modellering. Elena's onderzoek maakt gebruik van de kracht van wiskundige modellen om de werking, de controle en het ontwerp van bioprocessen te vergemakkelijken en te verbeteren. Wiskundige modellen en digitale tweelingen kunnen belangrijke inzichten verschaffen in procesdynamica en -kinetiek zonder uitgebreide meetcampagnes te moeten uitvoeren. Een voorbeeld hiervan is virtueel 

proefdraaien waarbij de opschaling van technologieën kan worden getest en verbeterd in een virtueel platform. Wiskundige modellen kunnen ook dienen om geavanceerde regelstrategieën te ontwikkelen (zoals model predictive control) die tegelijkertijd rekening houden met meerdere doelstellingen zoals verschillende kwaliteitsindicatoren en kosten. En tenslotte kunnen ze worden gebruikt voor de ontwikkeling van zachte (software) sensoren die een goedkope, indirecte meting mogelijk maken van moeilijk te meten variabelen van belang.

Elena is een van de leiders van het Capture Digital Water Program en de huidige vicevoorzitter van de specialisatiegroep "Modelling and integrated assessment" van de International Water Association.