Kansen voor fruit in openbaar groen?
(05-06-2020) UGent onderzoekers deden een bevraging naar fruit in openbaar groen.
Meer biodiversiteit in de stad, het wordt een actiepunt onder de Europese Green Deal, maar hoe pak je zoiets aan? Groenbeheerders van steden en gemeenten zien alvast veel voordelen van fruit in de stad. Dat blijkt uit een studie aan de Faculteit Bio ingenieurswetenschappen van de Universiteit Gent.
Steden en gemeenten streven naar meer groen in de openbare ruimte. Ook in de Green Deal biodiversiteitsstrategie van de Europese Commissie is dit een actiepunt, maar hoe krijg je zowel meer groen als meer biodiversiteit in de stad? Masterstudent Joris Dewinter ging onder begeleiding van prof. Jan Mertens en Filip Debersaques op zoek naar antwoorden en interviewde het groenbeheer van 56 Vlaamse steden en gemeenten.
‘De groenambtenaren zien educatie, beleving en biodiversiteit als voornaamste meerwaarde van het fruit. De educatieve waarde ligt in het leren kennen van de herkomst van het fruit’, vertelt Joris De Winter, ‘maar ook de kennis van soorten en rassen. Fruit kan bij mensen voor een extra beleving zorgen en hen de mogelijkheid bieden van een gezond tussendoortje. De bloesems die het fruit vooraf gaan, hebben naast voordeel voor bestuivers zoals bijen en vlinders ook een duidelijke esthetische meerwaarde.
Prof. Jan Mertens: ‘Fruitprojecten zijn van grote waarde voor de biodiversiteit omdat ze een ideale voedselbron en daar bovenop een schuil- en nestplaats bieden aan een aantal dieren en bestuivers.’ Het beheren van een fruitproject is een totaalplaatje van zowel het onderhoud van de fruitboom als van de onderbegroeiing. ‘Dat is complex en de juiste kennis, is niet altijd aanwezig.’ De juiste plant moet op de juiste plaats gezet worden, en de technische kennis over snoei en plagen moet aanwezig zijn.
Toch heeft het merendeel van de bevraagde gemeenten (81%) al fruit in zijn openbaar groen. Gemiddeld hebben de gemeenten vijf plaatsen waar fruit aangeplant is. De meest gebruikte vorm was een boomgaard (meer dan 50% van de bevraagde gemeenten), maar ook fruitgroepjes en snoepbosjes zijn populair (respectievelijk 39% en 34%). De meest populaire soorteninvulling zijn appel, peer en okkernoot.
Voor een succesvol fruitproject wordt communicatie met het publiek gezien als de sleutel tot succes. Er moet immers rekening gehouden worden met plukschade, vandalisme en verwaarlozing. Ook is niet iedereen op de hoogte van wat wel en wat niet eetbaar is en vooral wanneer het fruit rijp is.
Participatie van bij de start (eigenaarschap en verantwoordelijkheden) is essentieel voor een duurzaam gebruik en beheer. Het beheer van de fruitplanten wordt in de praktijk meestal uitgevoerd door de gemeenten of uitbesteed, maar in een aantal gevallen wordt het beheer gedaan door sympathisanten.
De steden en gemeenten die de sympathisanten het beheer lieten doen waren positief over het verloop van deze projecten. Het werk voor de groendienst verminderde drastisch en de fruitprojecten hadden een duidelijke meerwaarde voor de buurt.
Beeld: Foto door Elizabeth Tr. Armstrong - Pexels
Originele verslaggeving
UGent Crelanleerstoel