Discriminatie, racisme en vooroordelen

‘We voelen ons thuis, maar we voelen ons niet welkom’: integratieprocessen in een multi- en intergenerationeel perspectief

Omschrijving: Dit doctoraat bestudeert ‘integratie’ door een combinatie van een multidimensioneel met een multi- en intergenerationeel perspectief. We verruimden de bestaande kennis door niet alleen migranten en hun kinderen, maar ook hun kleinkinderen te betrekken en door integratie niet alleen vanuit een multi-, maar ook vanuit een intergenerationeel perspectief te bestuderen. Verder toonden we aan hoe het concept van ‘(politics of) belonging’ helpt om de discussie over de definiëring en de processen van integratie te verruimen met de perspectieven van migranten en hun (klein)kinderen zelf, om hun transnationale belongings samen met hun lokale belongings te beschouwen en om beter grip te krijgen op de dynamische wisselwerking tussen migranten en hun (klein)kinderen en de bredere (ontvangende) samenleving. We concludeerden dat integratie(onderzoek) niet enkel mag gaan over toenemende gelijk(waardig)heden, maar ook over het kritisch bevragen van de mainstream en haar capaciteit voor tegenspraak.
Promotor(en): Ilse Derluyn , Lieve Bradt
Onderzoek(st)er(s): Floor Verhaeghe
Faculteit(en): Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Periode: 2012 - 2019

De relatie tussen (waargenomen) racisme en etnische discriminatie, anti-school culturen en onderwijsgerelateerde uitkomsten en welbevinden voor leerlingen die behoren tot etnische minderheden en Belgische leerlingen.

Omschrijving: Ons onderzoek gaat kijken naar de ervaringen van Turkse, Marokkaanse en Oost-Europeaanse leerlingen met racisme in Vlaanderen en meer specifiek binnen de schoolcontext. Mijn onderzoek gaat vooral op zoek naar de determinanten van etnische vooroordelen bij Vlaamse leerkrachten en leerlingen. Heel concreet ga ik kijken naar 1. de relatie tussen de etnische compositie van een school, de visie van leerkrachten over de onderwijsbaarheid van hun leerlingen en etnische vooroordelen bij leerkrachten. 2. De relatie tussen etnische vooroordelen bij leerkrachten, etnische schoolcompositie, onderwijsvormen en de mate van multiculturele lespraktijken. 3. De relatie tussen een multiculturele schoolcultuur en etnische vooroordelen bij Vlaamse leerlingen. 4. De relatie tussen veilige hechting en etnische vooroordelen bij Vlaamse leerlingen. Ten slotte 5. wordt ook de associatie tussen de gender compositie van een school, "laddism" en etnische vooroordelen bij Vlaamse leerlingen onderzocht.
Promotor(en): Peter Stevens, Mieke Van Houtte
Onderzoek(st)er(s): Roselien Vervaet
Vakgroep / onderzoeksgroep: Sociologie
Faculteit: Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen

Diversiteit in Onderwijs

Omschrijving: Het project Diversiteit in Onderwijs onderzoekt de sociale ongelijkheden in het Belgische onderwijssysteem op basis van etniciteit, socio-economische achtergrond, handicap en geslacht. In samenwerking met de KULeuven en de ULB, heeft het project drie onderzoeksdoelstellingen. 1) Een analytisch overzicht van de huidige kennis betreffende sociale ongelijkheden in het Belgische onderwijssysteem 2) Een analyse van de manier waarop scholen en leerkrachten omgaan met diversiteit op school 3) Een vernieuwende analyse van het oriëntatieproces in scholen
Website onderzoeksproject: https://www.unia.be/nl/publicaties-statistieken/publicaties/diversiteitsbarometer-onderwijs
Promotor(en): Reinhilde Pulinx , Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Wendelien Vantieghem , Iris Roose
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2015 - 2016

EdisTools: Het ontwikkelen van traininginstools om etnische discriminatie te verklaren en te reduceren in onderwijs, gezondheid, huisvesting en arbeid

Omschrijving: EdisTools heeft als doel het krijgen van een beter begrip van etnische ongelijkheid en etnische discriminatie in de maatschappelijke domeinen gezondheid, huisvesting, onderwijs en werk, zodat (vaak goedbedoelde of onbewuste) processen die hiertoe aanleiding geven, kunnen aangepakt worden. EdisTools wil hiervoor zowel inzetten op innovatieve, wetenschappelijke kennis als gebruiksvriendelijke trainingstools waarmee dienstverleners en organisaties in deze domeinen zelf aan de slag kunnen.
Website onderzoeksproject: https://edistools.org/
Promotor(en): Peter Stevens , Stijn Baert , Eva Derous , Wendelien Vantieghem , Sara Willems , Pieter-Paul Verhaeghe
Onderzoek(st)er(s): Fanny D'hondt , Stijn Schelfhout , Abel Ghekiere , Marloes Hagenaars , Louis Lippens , Robin Vandecasteele
Faculteit(en): Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen , Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen , Faculteit Economie en Bedrijfskunde , Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Periode: 2019 - 2023

Inclusieve, holistische zorg voor migranten die slachtoffer zijn van seksueel geweld (INHeRE)

Omschrijving: Migranten, verzoekers om internationale bescherming en vluchtelingen lopen een hoog risico op seksueel geweld en dit voor, tijdens en na hun aankomst in Europa. Tot 58% van de vrouwelijke en 32% van de mannelijke vluchtelingen hebben te maken gehad met seksueel geweld. Een inclusieve en holistische aanpak (die forensische, medische en psychosociale zorg omvat) van identificatie tot follow-up wordt erkend als de beste zorg voor alle slachtoffers van seksueel geweld. Voor migranten wordt de toegang tot deze zorg echter belemmerd door verschillende barrières. Zorgverleners ervaren vaak een gebrek aan kennis, (taal)vaardigheden en tools om inclusieve holistische zorg te verlenen en/of slachtoffers gericht door te verwijzen. De doelstelling van het INHeRE-project was daarom het verbeteren van inclusieve, holistische zorg voor migranten die slachtoffer werden van seksueel geweld, door de capaciteit van eerstelijnswerkers te versterken.
Website onderzoeksproject: https://www.icrhb.org/nl/projecten/inclusive-holistic-care-for-migrant-victims-of-sexual-violence-inhere
Promotor(en): Ines Keygnaert , Ilse Derluyn
Onderzoek(st)er(s): Leni Linthout , Ines Keygnaert , An Verelst , Nikolett Szelei
Faculteit(en): Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen , Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Periode: 2019 - 2021

Meertaligheid in het Vlaams Secundair Onderwijs: De Dynamieken van het Talenbeleid

Omschrijving: In veel landen zorgt wereldwijde mobiliteit/migratie voor een meer diverse samenleving. Deze verschuiving in bevolking weerspiegelt zich ook in scholen. Leerlingen hebben echter een grote diversiteit op verschillende vlakken waaronder talige diversiteit; Vlaamse scholen hanteren nog steeds een eentalig taalbeleid, waarbij het Nederlands wordt beschouwd als de standaard onderwijstaal. Veel Vlaamse scholen verbieden de thuistaal van leerlingen volledig. Deze studie wil kijken naar de dynamiek van het taalbeleid van de school en hoe ze elkaar beïnvloeden. Tijdens dit etnografisch onderzoek vindt een interventie plaats, 2 klassen van een Vlaamse secundaire school worden geobserveerd. Er worden interviews afgenomen met leerkrachten, leerlingen, directie, taaldocenten doorheen de onderzoeksfasen. Dit onderzoek wil nagaan hoe de percepties, attitudes, gedragingen van leerkrachten t.o.v. van meertaligheid in de klas veranderen nadat ze FML in hun eigen klas hebben geïmplementeerd.
Website onderzoeksproject: https://research.flw.ugent.be/en/projects/multilingualism-secondary-education-flanders-dynamics-language-policy
Promotor(en): Wendelien Vantieghem , Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Maxime Van Raemdonck
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2019 - 2023

POTENTIAL. Power to teach all. Ontwikkeling van competenties voor het creëren van inclusieve leeromgevingen

Omschrijving: Scholen en leerkrachten over de hele wereld worden geconfronteerd met een toenemende diversiteit en een toenemende complexiteit (sociale ongelijkheid, etikettering, ...). In het verleden hebben de toewijzingen van leerlingen aan klaslokalen en scholen eerder segregatie in de hand gewerkt dan inclusie aangemoedigd. Vandaag zien we een tendens naar meer inclusieve leeromgevingen (cf. o.a. het VN-verdrag van 2007, geratificeerd door België in 2009). Dit stelt echter enorme uitdagingen aan de professionele ontwikkeling van (pre-service) leerkrachten en teams. De hoofddoelstelling van het project 'POTENTIAL', Power to Teach All, is het ontwikkelen van de competenties van (pre-)leerkrachten en schoolteams om inclusieve leeromgevingen te creëren. 
Website onderzoeksproject: https://research.flw.ugent.be/en/projects/potential-power-teach-all-competence-development-create-inclusive-learning-environments
Promotor(en): Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Wendelien Vantieghem , Iris Roose
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2016 - 2019

PRO-M: Bevordering van meertaligheid op jonge leeftijd tijdens de kindertijd en kinderverzorging

Omschrijving: Hoewel taaldiversiteit op korte termijn een uitdaging vormt, bieden vroege meertaligheid en multi-geletterdheid grote voordelen, althans wanneer ze op de juiste manier worden ondersteund. Momenteel zijn veel gezinnen met een taalminderheid (LM) bezorgd over taalkwesties en veel professionals in de vroege kinderjaren (zoals opvoedingsadviseurs en kinderopvangmedewerkers) voelen zich onzeker in hun benadering van LM-gezinnen. Dit project wil dit maatschappelijk probleem ombuigen door meertaligheid en multi-geletterdheid in de vroege kindertijd en kinderopvang in Vlaanderen te promoten. In de eerste fase van het project zullen grootschalige en kleinschalige gegevens worden verzameld. Dit zal kritische inzichten opleveren over de behoeften van LM-gezinnen en de competenties van EC-professionals. In de tweede fase zal deze kennis geïntegreerd worden in vijf valorisatietoepassingen die het brede veld van EC-professionals zullen aanspreken.
Website onderzoeksproject: https://research.flw.ugent.be/en/projects/pro-m-promoting-early-multilingualism-childhood-and-childcare
Promotor(en): Wendelien Vantieghem , Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Victoria Van Oss
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2018 - 2022

REMEDI - Aanbevelingen van huisartsen ten aanzien van patiënten met geestelijke gezondheidsproblemen en diverse migratieachtergronden

Omschrijving: Het REMEDI project (2020-2023) heeft tot doel inzicht te verwerven in de besluitvorming van huisartsen ten aanzien van patiënten met een migratieachtergrond en geestelijke gezondheidsproblemen in Vlaanderen, Wallonië en Brussel. Het project wordt gefinancierd door BELSPO en gecoördineerd door Prof. Piet Bracke (Departement Sociologie, Hedera onderzoeksgroep) en vindt plaats in samenwerking met Prof. Vincent Lorant en zijn team (UCLouvain, Departement Volksgezondheid).
Website onderzoeksproject: https://www.ugent.be/ps/sociologie/en/researchgroups/hedera/research-projects/remedi.htm
Promotor(en): Piet Bracke , Vincent Lorant
Onderzoek(st)er(s): Melissa Ceuterick , Katrijn Delaruelle , Camille Duveau , Camille Wets
Faculteit(en): Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen
Periode: 2020 - 2023

Ruimte, plaats, identiteit, mobiliteiten, politiek van minderheden, geschiedenis van geografisch denken

Omschrijving: Mijn onderzoek spitst zich toe op ruimte, identiteit, minderheden en mobiliteiten in het algemeen. Ik heb specifiek geschreven over moslimminderheden in de Verenigde Staten en Europa, minderheden in Turkije en de geschiedenis van geografisch denken. Ik ben vooral geïnteresseerd in de rol van plaats bij het construeren van identiteiten, het trekken van grenzen en het behouden van verschillen. Ongelijke machtsverhoudingen staan centraal in mijn analyse. Ik geloof dat zonder begrip van machtsverhoudingen en de rol van plaats in machtsstrijd, men de contextualiteit, contingentie en complexiteit van mobiliteit, ruimte en identiteit niet volledig kan begrijpen. Geproduceerde discoursen, gevormd beleid, gecreëerde verhalen en gecreëerde herinneringen weerspiegelen complexe machtsverhoudingen. Het vermogen om te definiëren, grenzen te trekken, te domineren, weerstand te bieden, verschillen te creëren en in stand te houden staat centraal in mobiliteiten en identiteiten.
Promotor(en): Ilse Derluyn
Onderzoek(st)er(s): Ilhan Kaya
Faculteit(en): Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Periode: 2021 - 2022

Veilig bij de buren? Wettelijke en feitelijke bescherming van gedwongen migranten in het Globale Zuiden: perspectieven op en vanuit Marokko.

Omschrijving: De EU streeft er in toenemende mate naar om haar internationale verantwoordelijkheid voor de bescherming van vluchtelingen en andere migranten uit te besteden of te 'externaliseren' aan derde landen, zoals Marokko. Dit doctoraatsonderzoek bekijkt, vanuit een multidisciplinair perspectief, welke juridische en feitelijke bescherming er voor gedwongen migranten bestaat in Marokko. Het onderzoek evalueert de extraterritoriale verantwoordelijkheid van staten onder internationaal vluchtelingen- en mensenrechtenrecht (doctrinair rechtsperspectief), onderzoekt wat migranten zelf zoeken en begrijpen als bescherming, of ‘beschermingsbewustzijn’ (rechtsantropologisch perspectief), en bekijkt Marokko’s Afrika-diplomatie inzake asiel en migrantenrechten (kritisch beleidsperspectief).
Promotor(en): Ellen Desmet
Onderzoek(st)er(s): Ruben Wissing
Faculteit(en): Faculteit Recht en Criminologie
Periode: 2018 - 2022