Kinderen, jongeren en gezinnen

‘We voelen ons thuis, maar we voelen ons niet welkom’: integratieprocessen in een multi- en intergenerationeel perspectief

Omschrijving: Dit doctoraat bestudeert ‘integratie’ door een combinatie van een multidimensioneel met een multi- en intergenerationeel perspectief. We verruimden de bestaande kennis door niet alleen migranten en hun kinderen, maar ook hun kleinkinderen te betrekken en door integratie niet alleen vanuit een multi-, maar ook vanuit een intergenerationeel perspectief te bestuderen. Verder toonden we aan hoe het concept van ‘(politics of) belonging’ helpt om de discussie over de definiëring en de processen van integratie te verruimen met de perspectieven van migranten en hun (klein)kinderen zelf, om hun transnationale belongings samen met hun lokale belongings te beschouwen en om beter grip te krijgen op de dynamische wisselwerking tussen migranten en hun (klein)kinderen en de bredere (ontvangende) samenleving. We concludeerden dat integratie(onderzoek) niet enkel mag gaan over toenemende gelijk(waardig)heden, maar ook over het kritisch bevragen van de mainstream en haar capaciteit voor tegenspraak.
Promotor(en): Ilse Derluyn , Lieve Bradt
Onderzoek(st)er(s): Floor Verhaeghe
Faculteit(en): Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Periode: 2012 - 2019

Assimilatieprocessen van migranten in een inter- en multigenerationeel perspectief

Omschrijving: Assimilatieprocessen van verschillende generaties migranten (1ste, 2de, 3de generatie) in verschillende periodes (jaren 60, jaren 80 en nu) staan centraal in dit onderzoek. Assimilatie wordt niet gezien als een te bereiken ideaal, wel als een mogelijke manier van kijken naar de processen die migranten doormaken in het gastland. Assimilatie is een begrip dat verschillende dimensies omvat: structureel (onderwijs, arbeidsmarkt), cultureel (taal, vrije tijd), sociaal (netwerk, lidmaatschap organisaties) en identificationeel (zelf- identificatie in termen van etnische/regionale/nationale belonging). Er is aandacht voor objectieve en subjectieve componenten (de eigen perceptie van migranten) van assimilatie. Er zijn drie deelstudies gepland: een survey onderzoek bij jongeren in de derde graad van het secundair onderwijs in Genk en Sint-Niklaas, familie-interviews met migranten van verschillende generaties en een discoursanalyse van krantenartikels uit verschillende periodes.
Promotor(en): Ilse Derluyn, Lieve Bradt
Onderzoek(st)er(s): Floor Verhaeghe
Faculteit: Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Periode: 2012 - 2018

Diversiteit in Onderwijs

Omschrijving: Het project Diversiteit in Onderwijs onderzoekt de sociale ongelijkheden in het Belgische onderwijssysteem op basis van etniciteit, socio-economische achtergrond, handicap en geslacht. In samenwerking met de KULeuven en de ULB, heeft het project drie onderzoeksdoelstellingen. 1) Een analytisch overzicht van de huidige kennis betreffende sociale ongelijkheden in het Belgische onderwijssysteem 2) Een analyse van de manier waarop scholen en leerkrachten omgaan met diversiteit op school 3) Een vernieuwende analyse van het oriëntatieproces in scholen
Website onderzoeksproject: https://www.unia.be/nl/publicaties-statistieken/publicaties/diversiteitsbarometer-onderwijs
Promotor(en): Reinhilde Pulinx , Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Wendelien Vantieghem , Iris Roose
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2015 - 2016

Het precaire burgerschap van vluchtelingen: een empirische studie over hoe vluchtelingen politiek worden

Omschrijving: In dit onderzoek focussen we op het precaire burgerschap van vluchtelingen in België. We willen hierbij zowel de statussen, praktijken en identiteiten van de migranten zelf onder de loep nemen, als ook hoe dit interageert met burgerschapsdiscoursen die door de Belgische overheden gehanteerd worden in het migratie- en integratiebeleid. Op deze manier willen we bijdragen aan het debat over hoe globale migratie burgerschap uitdaagt en transformeert. We doen dit aan de hand van een etnografische studie bestaande uit participerende observatie en diepte-interviews met jonge vluchtelingen in België enerzijds en een discoursanalyse van het Vlaamse en Belgische integratie- en migratiebeleid anderzijds.
Promotor(en): Lesley Hustinx
Onderzoek(st)er(s): Rachel Waerniers
Vakgroep / onderzoeksgroep: Vakgroep Sociologie/ Centre for Social Theory
Faculteit: Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen

Ik steek de grens over en neem mee… De grensoverschrijdende burgerlijke staat van personen: een vraagstuk van internationaal privaatrecht vanuit mensenrechtelijk perspectief

Omschrijving: De toenemende mobiliteit van mensen zorgt ervoor dat documenten over de burgerlijke staat van personen (bv. geboorte, huwelijk, overlijden) circuleren over de grenzen heen. De erkenning van deze documenten wordt traditioneel geregeld door het internationaal privaatrecht, dat streeft naar zoveel mogelijk grensoverschrijdende harmonie en continuïteit in het leven van mensen. Een nobele doelstelling die in de praktijk niet voor iedereen wordt gerealiseerd. Soms hebben mensen in het gastland een andere burgerlijke staat (bv. ongehuwd) dan in hun land van herkomst (bv. gehuwd). Dergelijke discrepanties - ook wel hinkende rechtsverhoudingen genoemd - zorgen voor veel rechtsonzekerheid en onvoorspelbaarheid. Het onderzoek naar een nieuwe benadering van de grensoverschrijdende burgerlijke staat vertrekt vanuit het recht op eerbiediging van het privé- en familieleven en gaat na in welke mate een mensenrechtelijke benadering de ongewenste effecten van hinkende rechtsverhoudingen kan temperen.
Promotor(en): Jinske Verhellen
Onderzoek(st)er(s): Sarah Den Haese
Faculteit: Faculteit Rechtsgeleerdheid
Periode: 2016 - 2021

Meertaligheid in het Vlaams Secundair Onderwijs: De Dynamieken van het Talenbeleid

Omschrijving: In veel landen zorgt wereldwijde mobiliteit/migratie voor een meer diverse samenleving. Deze verschuiving in bevolking weerspiegelt zich ook in scholen. Leerlingen hebben echter een grote diversiteit op verschillende vlakken waaronder talige diversiteit; Vlaamse scholen hanteren nog steeds een eentalig taalbeleid, waarbij het Nederlands wordt beschouwd als de standaard onderwijstaal. Veel Vlaamse scholen verbieden de thuistaal van leerlingen volledig. Deze studie wil kijken naar de dynamiek van het taalbeleid van de school en hoe ze elkaar beïnvloeden. Tijdens dit etnografisch onderzoek vindt een interventie plaats, 2 klassen van een Vlaamse secundaire school worden geobserveerd. Er worden interviews afgenomen met leerkrachten, leerlingen, directie, taaldocenten doorheen de onderzoeksfasen. Dit onderzoek wil nagaan hoe de percepties, attitudes, gedragingen van leerkrachten t.o.v. van meertaligheid in de klas veranderen nadat ze FML in hun eigen klas hebben geïmplementeerd.
Website onderzoeksproject: https://research.flw.ugent.be/en/projects/multilingualism-secondary-education-flanders-dynamics-language-policy
Promotor(en): Wendelien Vantieghem , Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Maxime Van Raemdonck
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2019 - 2023

POTENTIAL. Power to teach all. Ontwikkeling van competenties voor het creëren van inclusieve leeromgevingen

Omschrijving: Scholen en leerkrachten over de hele wereld worden geconfronteerd met een toenemende diversiteit en een toenemende complexiteit (sociale ongelijkheid, etikettering, ...). In het verleden hebben de toewijzingen van leerlingen aan klaslokalen en scholen eerder segregatie in de hand gewerkt dan inclusie aangemoedigd. Vandaag zien we een tendens naar meer inclusieve leeromgevingen (cf. o.a. het VN-verdrag van 2007, geratificeerd door België in 2009). Dit stelt echter enorme uitdagingen aan de professionele ontwikkeling van (pre-service) leerkrachten en teams. De hoofddoelstelling van het project 'POTENTIAL', Power to Teach All, is het ontwikkelen van de competenties van (pre-)leerkrachten en schoolteams om inclusieve leeromgevingen te creëren. 
Website onderzoeksproject: https://research.flw.ugent.be/en/projects/potential-power-teach-all-competence-development-create-inclusive-learning-environments
Promotor(en): Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Wendelien Vantieghem , Iris Roose
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2016 - 2019

PRO-M: Bevordering van meertaligheid op jonge leeftijd tijdens de kindertijd en kinderverzorging

Omschrijving: Hoewel taaldiversiteit op korte termijn een uitdaging vormt, bieden vroege meertaligheid en multi-geletterdheid grote voordelen, althans wanneer ze op de juiste manier worden ondersteund. Momenteel zijn veel gezinnen met een taalminderheid (LM) bezorgd over taalkwesties en veel professionals in de vroege kinderjaren (zoals opvoedingsadviseurs en kinderopvangmedewerkers) voelen zich onzeker in hun benadering van LM-gezinnen. Dit project wil dit maatschappelijk probleem ombuigen door meertaligheid en multi-geletterdheid in de vroege kindertijd en kinderopvang in Vlaanderen te promoten. In de eerste fase van het project zullen grootschalige en kleinschalige gegevens worden verzameld. Dit zal kritische inzichten opleveren over de behoeften van LM-gezinnen en de competenties van EC-professionals. In de tweede fase zal deze kennis geïntegreerd worden in vijf valorisatietoepassingen die het brede veld van EC-professionals zullen aanspreken.
Website onderzoeksproject: https://research.flw.ugent.be/en/projects/pro-m-promoting-early-multilingualism-childhood-and-childcare
Promotor(en): Wendelien Vantieghem , Piet Van Avermaet
Onderzoek(st)er(s): Victoria Van Oss
Faculteit(en): Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Periode: 2018 - 2022