Escherichia coli is een typische omgevingskiem die overal waar er mest is wordt teruggevonden.
Ziekteverloop en klinische verschijnselen
Escherichia coli veroorzaakt meestal erg acute uierontstekingen met een sterke zwelling van de uier, afwijkende vaak waterige melk en hoge koorts. Koeien met een klinische uierontsteking veroorzaakt door Escherichia coli kunnen ook in shock gaan door de vrijgestelde toxines en zelfs sterven. Er ontstaat meestal op korte tijd veel schade aan het uierweefsel en vaak is het kwartier verloren. De bacterie is meestal snel weer weg uit de uier. Uierontstekingen met Escherichia coli komen het vaakst kort na het afkalven voor.
Behandeling
Koeien met een klinische uierontsteking veroorzaakt door Escherichia coli worden het best met een breedspectrum antibioticum behandeld. Daarnaast is het erg belangrijk de pijn te bestrijden en de ontstekingsreactie af te remmen door een ontstekingswerend geneesmiddel toe te dienen en de koe verder te ondersteunen door de dierenarts vocht te laten toedienen.
Preventie
Infecties met Escherichia coli kunnen zoals alle infecties veroorzaakt door omgevingskiemen het best voorkomen worden door zowel voor de droogstaande als de lacterende koeien een propere huisvesting te voorzien. Daarnaast is het erg belangrijk dat de melkmachine goed staat afgesteld.
Klebsiella spp.
Klebsiella is een coliforme bacterie met specifieke eigenschappen die de kiem onderscheidt van Escherichia coli. Klebsiella is een bacterie die in de grond voorkomt. Bij het verslepen van de omgehakte bomen over de grond waarin Klebsiella voorkomt, kan de bacterie in het zaagsel terechtkomen. Klebsiella bacteriën worden ook courant in de mest van melkkoeien teruggevonden. Dit fenomeen kan verklaren waarom ook op bedrijven waar het vers aangekochte zaagsel vrij is van Klebsiella toch Klebsiella-mastitis kan uitbreken.
Ziekteverloop en klinische verschijnselen
De symptomen van uierontstekingen veroorzaakt door Klebsiella lijken erg op deze van Escherichia coli mastitis. Naast klinische uierontstekingen, kan Klebsiella ook subklinische uierontstekingen veroorzaken. De uier van deze "dragers" is dan slap en de melk normaal. Alleen het celgetal is verhoogd.
Behandeling
Klebsiella infecties zijn erg moeilijk te behandelen. Opruimen van de besmette koeien is dan ook de enige (economisch) verantwoordde optie.
Preventie
Klebsiella-uitbraken kunnen het best voorkomen worden door eerst en vooral droog en hoogkwalitatief zaagsel aan te kopen, er een droge opslagplaats voor te voorzien en dagelijks (liefst zelfs 2 maal per dag) de ligboxen af te kuisen en in te strooien met vers en droog zaagsel. Daarnaast is het ook erg belangrijk dat de melkmachine goed staat afgesteld.
Enterobacter spp.
Enterobacter is een Gram-negatieve kiem die behoort tot de groep van de coliformen. Net zoals de andere coliformen komt ook deze bacterie vooral in de omgeving voor. De koeien besmetten zich vooral tussen 2 melkbeurten.
Ziekteverloop
Uierontstekingen veroorzaakt door Enterobacter spp. verlopen vaak zeer acuut. Het beeld is vaak moeilijk te onderscheiden van infecties met andere coliformen zoals Escherichia coli of Klebsiella spp. Door het vrijkomen van toxines zijn de koeien vaak erg ziek met in de ergste gevallen een dodelijke afloop tot gevolg.
Behandeling
Uierinfecties veroorzaakt door Enterobacter spp. genezen moeilijk. Slechts in een minderheid van de gevallen is een behandeling met antibiotica succesvol.
Preventie
Infecties met Enterobacter spp. kunnen zoals alle infecties veroorzaakt door omgevingskiemen het best voorkomen worden door overbezetting te voorkomen en door zowel voor de droogstaande als de lacterende koeien een propere en droge huisvesting te voorzien. Daarnaast is het erg belangrijk dat de melkmachine goed afgesteld staat.
