Regelmatig onderhoud en controle werking van de melkmachine
Droge vs natte meting
Jaarlijks wordt bij iedere melkinstallatie een preventief onderhoud uitgevoerd door erkende techniekers werkzaam bij de melkmachinedealers. Tijdens dit onderhoud worden onderdelen van de melkinstallatie nagekeken en vervangen indien nodig. Om de goede werking te bevestigen wordt de installatie onderworpenaan een statische (of droge) meting en beoordeeld volgens de ISO-normen. De statische meting wordt uitgevoerd op een installatie die in werking is zonder dat er effectief koeien worden gemolken. Om het melken na te bootsen, gebruikt men kunstspenen. De meetgegevens worden genoteerd op het Meet- en Advies Rapport (M.A.R.) en van de nodige commentaar voorzien. Een M.A.R. met IKM-stempel betekent dat de installatie aan de belangrijkste normen voldoet.
In tegenstelling tot een statische meting wordt een dynamische (of natte) meting uitgevoerd tijdens het melkproces. Door vacuümmetingen uit te voeren in het melkafvoertraject, wordt het melkproces volledig in kaart gebracht. Op die manier kan men oordelen of de melkinstallatie voldoet om desbetreffende koeien van een bedrijf op een goede manier te kunnen melken. Voor het uitvoeren van een dynamische meting is specifieke meetapparatuur en expertise van de melkwinningsadviseur vereist. Door toezicht op melkmachine en melker tijdens het melken, is een totale analyse van het melkproces mogelijk.
Concreet: enkel een natte meting leert u of uw melkmachine naar behoren uw koeien melkt. Is dat niet zo dan kan er tepeltopbeschadiging ontstaan die de koeien gevoeliger maakt voor mastitis.
Wanneer (zeker) actie ondernemen?
Kijk regelmatig net na het afnemen van het melkstel naar de spenen. Een ring aan de basis van de speen, een platgedrukte speen, rode of blauwe puntjes op de top van de speen... wijzen op een slecht afgestelde melkmachine. Te veel koeien met een eeltring (zie foto) of veel aftrappen van het melkstel wijst ook op een mankement dat zo snel mogelijk opgelost moet worden. Vergeet niet dat mastitis steeds ontstaat doordat kiemen binnendringen via de slotgaten. Als die hun goede conditie verliezen, wordt die kans alleen maar groter en groter!
Automatische afname
Het afnemen van het melkstel gebeurt het best automatisch. Op die manier wordt gestandardiseerd gewerkt en wordt "blindmelken" vermeden. Nadat de melkvloei gedurende een voldoende lange periode onder een vooraf ingestelde grens is gezakt, wordt het melkstel afgenomen en wordt voorkomen dat de uier te lang onnodig wordt belast.
Tijdig vervangen van de tepelvoeringen is goud waard
Vermits de tepelvoeringen rechtstreeks in contact komen met de spenen van alle koeien die op uw bedrijf melk geven is het ontzettend belangrijk dat deze van goede kwaliteit zijn, perfect passen om slippen ervan te voorkomen, en regelmatig worden vervangen. Rubberen tepelvoeringen moeten om de 2500 melkbeurten worden vervangen. De kwaliteit van het rubber daalt geleidelijk an en is na zowat 3000 melkbeurten onvoldoende. Voor een bedrijf met vijftig koeien waar er met 10 melkstellen tweemaal daags wordt gemolken, betekent dit een vervanging om de 8 maanden en dus niet jaarlijks. Siliconen tepelvoeringen gaan langer mee (ongeveer 6000 melkbeurten), maar ze zijn duurder en verliezen van het ene op het andere moment hun goede werking.
Tepelvoeringen die te lang worden gebruikt en dus versleten zijn (met kleine, vaak onzichtbare, barstjes) kunnen zelfs na herhaaldelijke automatische reiniging niet meer volledig proper gemaakt worden. De overdracht van bacterien van de ene koe naar de andere wordt op die manier versterkt. Daarenboven vermindert de elasticiteit en op de plaats waar de tepelvoering open en dicht gaat, gaat ze van binnen ovaal staan in plaats van mooi rond, waardoor de koeien minder vlot worden leeggemolken.