Architectuurcultuur en de hedendaagse conditie (ACC)
ACC voert theoretisch en historisch onderzoek naar architectuurcultuur (architectuurpraktijk, -kritiek, -publicaties, -tentoonstellingen, -wedstrijden, -beleid, …) in relatie tot bredere maatschappelijke condities, vandaag en in het recente verleden.
In de afgelopen decennia tekent zich een productieve slingerbeweging af tussen het claimen van de (relatieve) autonomie van de architectuur en heteronome herpositioneringen. Dat blijkt uit de onderwerpen en in genomen posities in architectuurdebat, en uit de vormen waarin over architectuur wordt gesproken. Gebouwen en tekeningen lijken daarbij afwisselend bevestigd en gerelativeerd te worden als geprivilegieerde ‘media’ van de architectuur. Architectuurpublicaties, -centra en -tentoonstellingen kunnen traditionele invullingen van ‘architectuur’ en ‘architect’ bevestigen, maar het zijn ook platformen waar ‘uitgebreide architectuurpraktijken’ kansen krijgen.
‘Hedendaags’ is meer dan een tijdsaanduiding – ‘van onze tijd’ of ‘uit het recente verleden’ (vanaf 1989) –, het wijst ook naar een maatschappelijke conditie voor architectuur, getekend door onder meer liberalisering, het post-politieke en herpolitisering, globalisering, (super)diversiteit, geavanceerde erfgoedregimes en cultuurindustrieën, nieuwe vormen van democratische besluitvorming, milieuzorg, klimaatcrisis en -actie, of digitalisering en nieuwe communicatiepraktijken.
‘Hedendaagsheid’ biedt mogelijkheden en stelt praktische en methodologische uitdagingen voor onderzoekers. Het vereist steeds een reflexieve positiebepaling – welke betrokkenheid bij of afstand van de actualiteit? Welke samenwerkingen met ontwerpers, architectuurinstellingen, beleidsmakers en andere actoren of onderzoekers? – en keuzes tussen kritiek, theorie en geschiedenis.
ACC verkent ook een breedte van vormen van onderzoeksontwikkeling en kennisdeling, van conventionele wetenschappelijke artikels, over monografieën en andere boekformats, tot tentoonstellingsinstallaties.
Lopend onderzoek betreft:
- Publiek opdrachtgeverschap en wedstrijdcultuur, in het bijzonder de kritische historiografie van het Vlaams Bouwmeesterschap en van de Open Oproep
- Recente geschiedenis van architectuurtentoonstellingen en tentoonstellingsplatformen
- Hedendaagse, post-digitale architectuurbeelden als dragers van praktijk-eigen architectuurdiscoursen
- Uitwisselingen tussen structureel ontwerp en architectuurontwerp binnen hedendaagse ontwerpteams en -processen
- De diversiteit van architectenrollen en de redistributie van opdrachtgeverschap en auteurschap in de complexe plan- en bouwprocessen vandaag
- Hedendaagse erfgoedvraagstukken, evoluerende standaarden, en experimentele erfgoedpraktijken
