Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur logo faculty

Engineers for Fair Institutions (AJ 2021-2022)

Jaarthema

In academiejaar 2021-2022 richten we ons op de United Nations Sustainable Development Goal 16: Peace, Justice and Strong Institutions.

Dit is een doel waar een nieuwe ingenieursaanpak grote maatschappelijke veranderingen teweeg kan brengen, maar tevens op grote problemen van ethische aard botst.

Aan de hand van vier cases verkennen we de grote technologische en ethische uitdagingen die gesteld worden aan de ingenieur van de 21e eeuw. Deze cases bestrijken drie belangrijke stappen in ons juridisch systeem, van misdaadpreventie over rechtspraak tot strafuitvoering:

  1. Heel wat politiedepartementen, vooral in de Verenigde Staten, maken gebruik van gecompliceerde algoritmen en/of AI, enerzijds om locaties te zoeken met een hoge waarschijnlijkheid van misdaadpleging (predictive policing) of anderzijds om bijvoorbeeld gezichtsherkenning uit te voeren. Dergelijke systemen botsen op zeer veel kritiek van burgerrechtenbewegingen wegens ongewenste feedback loops, onduidelijkheid omtrent de beslissingsvorming en racial profiling. Zie bijvoorbeeld onderstaande artikellinks:
    1. "Academics confirm major predictive policing algorithm is fundamentally flawed"
    2. "A pioneer in predictive policing is starting a troubling new project"
    3. "US government study confirms most face recognition systems (AI) are racistAI-face recognition"
    4. Wetenschapscafé door prof. Wim Hardyns (UGent & UAntwerpen)
  1. Wanneer de rechtbank een vonnis uitgesproken heeft, dan is het een delicaat probleem om deze vonnissen publiek en zoekbaar te maken mits inachtneming van de anonimiteit van de betrokkenen. Voorbeeldartikels:
    1. "Openbaarheid gerechtelijke uitspraken: nood aan een debat"
    2. "Ik begrijp de scepsis, maar stap voor stap zal Justitie digitaliseren"
  2. De vzw De Huizen voert al jaren inspanningen op zowel het Belgische als het Europese niveau om tot een radicaal nieuwe manier van strafuitvoering te komen. Hierbij wordt het achterhaalde gevangenisconcept (het panopticon) uit de 19de eeuw vervangen door moderne detentiehuizen die een kleinschalige en gedifferentieerde aanpak beogen, waarbij herintegratie in de maatschappij centraal staat. Architectuur wordt hier op cruciale manier ingezet. Zie ook de TEDx talk van Hans Claus: From Prison to Detention House, a story of civilisation.

Casussen

Voor het jaarthema 'Engineers for Fair Institutions' zal rond vier concrete casussen (details) worden gewerkt:

  • Casus A: predictive policing
  • Casus B: raciale bias in gezichtsherkenning
  • Casus C: tekstanonimisering van vonnissen
  • Casus D: kleinschalige detentiehuizen

We zoeken in totaal 24 studenten, die we evenredig over deze vier casussen zullen verdelen.

De geselecteerde studenten zullen in vier groepen opgedeeld worden om de vier cases in detail te bestuderen en uit te werken. Om de vier weken voorzien we een gezamenlijke feedbacksessie, waar de verschillende groepen hun vorderingen voorstellen, en waar de ethische aspecten in detail behandeld worden (al dan niet door een gastspreker). De sterktes van de deelnemende studenten worden optimaal ingezet: zo kunnen soms groepswissels noodzakelijk blijken.

Coördinatoren

Vakgroep Architectuur en Stedenbouw (EA01): Ronald De Meyer en Ruben Verstraeten

Vakgroep Informatietechnologie (EA05): Cedric De Boom, Thomas Demeester, Femke Ongenae, Pieter Simoens

Vakgroep Elektronica en Informatiesystemen (EA06): Gert de Cooman

Vakgroep Telecommunicatie en Informatieverwerking (EA07): Guy De Tré, Bart Goossens

Vakgroep Metajuridica, Privaat- en Ondernemingsrecht (RE21): Eva Lievens

Vakgroep Criminologie, Strafrecht en Sociaal Recht (RE23): Wim Hardyns, Gert Vermeulen

Vakgroep Toegepaste Wiskunde, Informatica en Statistiek (WE02): Jonathan Peck