Vakgroep Fundamentele en Toegepaste Medische Wetenschappen

Psychofarmaca@UGent

Expertise in verantwoord gebruik van psychofarmaca

Psychofarmaca@UGent richt zich op onderwijs, onderzoek en dienstverlening rondom het verantwoord gebruik van psychofarmaca, zoals antidepressiva en benzodiazepines. Dit omvat niet alleen het starten, maar ook het afbouwen van langdurig gebruik.

Het gebruik van psychofarmaca is (zeer) hoog in België en andere hoge-inkomenslanden. Onze onderzoeksgroep zet zich in voor een rationeler gebruik, waarbij we niet alleen focussen op minder starten, maar ook inzetten op het meer stoppen van langdurig gebruik. In het afbouwen van antidepressiva worden we internationaal erkend als één van de toonaangevende groepen.

Daarnaast voeren we implementatieprojecten uit in samenwerking met de FOD Volksgezondheid en de Université Libre de Bruxelles, gericht op huisartsen in LOK-groepen binnen het kader van continue professionele vorming. Deze projecten bevorderen het rationele gebruik van benzodiazepines en antidepressiva. Het bijbehorende onderzoek toont aan dat deze aanpak een positief effect heeft op de houding van artsen en hun vertrouwen vergroot om niet-medicamenteuze behandelingen in te zetten.

Onze aanpak is multidisciplinair, met samenwerkingen tussen geneeskunde, farmacie, psychologie, verpleegkunde en gedragswetenschappen. We combineren kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethoden om tot de beste inzichten te komen.

We maken deel uit van de Unit Klinische Farmacologie in de Vakgroep Fundamentele en Toegepaste Medische Wetenschappen aan de Universiteit Gent.

Ons kernteam

  • Dr. Ellen Van Leeuwen – Huisarts, Klinisch Farmacoloog, doctor-assistent aan de Universiteit Gent en hoofdredacteur van het BCFI/CBIP
  • Dr. Joke Pauwelyn – Huisarts en praktijkassistent aan de Universiteit Gent
  • Hanne Creupelandt – Psycholoog en praktijkassistent aan de Universiteit Gent
  • Stefanie De Vuyst – Coördinator
  • Dr. Florian Stul – Huisarts, wetenschappelijk medewerker aan de Universiteit Gent
  • Ketura Verheye – Apotheker, PhD student aan de Universiteit Gent
  • Dr. Elisabeth Schelfhout – Huisarts, wetenschappelijk medewerker aan de Universiteit Gent
  • Prof. Dr. Thierry Christiaens – Huisarts, Klinisch Farmacoloog, Prof. Em. aan de Universiteit Gent en hoofdredacteur van het BCFI/CBIP. Mentorship.

Het kernteam wordt aangevuld met een netwerk van gemotiveerde expert-trainers, bestaande uit huisartsen en psychologen verspreid over Vlaanderen en Brussel. Daarnaast begeleiden we een groep enthousiaste studenten uit de opleidingen huisartsgeneeskunde, farmacie en geneeskunde, die een thesis over psychofarmacagebruik maken.

Samenwerkingen binnen UGent

  • Unit Huisartsgeneeskunde, Faculteit Geneeskunde
  • Eenheid Farmaceutische Zorg, Faculteit Farmaceutische Wetenschappen
  • Health and Demographic Research, Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen

Samen werken we aan verantwoord psychofarmacagebruik met als ultiem doel een betere zorg voor de patiënt!

Publicatielijst

Publicaties Dr. Ellen Van Leeuwen 

Projecten

Lopende projecten

  • LOK INSOMNIA EN AFBOUW BENZO – Organiseren van interactieve LOK-vormingen rond het rationeel gebruik van benzodiazepines en  Z-producten in samenwerking met Federale Overheidsdienst (FOD) Sociale Zekerheid, Université Libre de Bruxelles, Domus medica en SSMG. 18/09/2023 – 01/02/2025
  • LOK DEPRESSIE – Organisatie van interactieve LOK-vormingen voor huisartsen met betrekking tot diagnosestelling en behandeling van depressie in samenwerking met Federale Overheidsdienst (FOD) Sociale Zekerheid, Département de Médecine générale ULB, Domus medica en SSMG. 01/01/2023 – 30/06/2024
  • Deelname congressen en bijscholingen
    • Wereld huisartsencongres WONCA - Presentatie over het gebruik van psychofarmaca in de eerste lijn 07-09/06/2023
    • Pentalfa bijscholingsavond over Psychofarmaca van KULeuven voor (huis)artsen – Presentatie over ‘het goed gebruik van antidepressiva inclusief het stoppen ervan’ 26/01/2024
    • Wintersymposium BVGG – Workshop “Deprescribing psychofarmaca : hoe pak ik het aan? LOK-pakket ism FOD Volksgezondheid” 02/03/2024
    • Congres GGZ – Workshop  Afbouwen van langdurig gebruik van antidepressiva. 10/09/2024
    • Congres GGZ – Workshop  Slaapklachten in de huisartspraktijk: afbouw benzodiazepines 10/09/2024
    • 2nd Deprescribing Congres Nantes – Workshop Afbouwen van langdurig gebruik van antidepressiva  25/09/2024

Afgelopen projecten

  • LOK BENZO – Organiseren van interactieve sessies rond het rationeel gebruik van benzodiazepines en  Z-producten. 08/12/2021 – 31/12/2022
  • LOK DEPRESSIE – Organisatie van vormingen voor huisartsen met betrekking tot diagnosestelling en behandeling van depressie. 10/06/2021 – 31/12/2022
  • Update online hulpmiddelenboek – Algemene update en toevoeging van een hoofdstuk over depressie, rationeel gebruik en afbouw van antidepressiva. 01/10/2021 – 01/03/2022
  • LOK DEPRESSIE – Organisatie van vormingen voor huisartsen met betrekking tot diagnosestelling en behandeling van depressie. 10/12/2019 -10/06/2021
  • LOK INSOMNIA - Het geven van interactieve trainingssessies voor huisartsen met betrekking tot de behandeling van slapeloosheid in de eerste lijn. 01/07/2020 – 01/06/2021
  • Actualisatie e-learning ‘BENZOCONSULT’ 12/12/2019 – 01/09-2020
  • LOK DEPRESSIE – De opmaak van een vormingspakket en de organisatie van interactieve face-to-face vormingen met betrekking tot de diagnosestelling en behandeling van depressie. 02/01/2018 – 02/01/2020
  • Actualiseren van het campagnemateriaal van de Belgische overheid om de implementatie van de richtlijn slapeloosheid te faciliteren. 01/03/2019 – 01/06/2019
  • E-learning depressie: uitschrijven van scenario’s voor demonstratievideo’s. 19/11/2018 – 01/04/2019
  • LOK BENZO – Organisatie van vormingen voor huisartsen met betrekking tot het gebruik van benzodiazepines. Doelgroep Belgische huisartsen. 18/01/2017 – 18/01/2018

In de media

Regelmatig wordt onze duiding vermeld in de nationale media.

Deelname congressen en bijscholingen

  • Wereld huisartsencongres WONCA - Presentatie over het gebruik van psychofarmaca in de eerste lijn 07-09/06/2023
  • Pentalfa bijscholingsavond over Psychofarmaca van KULeuven voor (huis)artsen – Presentatie over ‘het goed gebruik van antidepressiva inclusief het stoppen ervan’ 26/01/2024
  • Wintersymposium BVGG – Workshop “Deprescribing psychofarmaca : hoe pak ik het aan? LOK-pakket ism FOD Volksgezondheid” 02/03/2024
  • Congres GGZ – Workshop  Afbouwen van langdurig gebruik van antidepressiva. 10/09/2024
  • Congres GGZ – Workshop  Slaapklachten in de huisartspraktijk: afbouw benzodiazepines 10/09/2024
  • 2nd Deprescribing Congres Nantes – Workshop Afbouwen van langdurig gebruik van antidepressiva  25/09/2024