Taaltechnologie
Aan onze vakgroep bestuderen we niet enkel taal, maar geven we ook les over taal- en vertaaltechnologie. De inhoud van die lessen is gebaseerd op de expertise in het domein van de natuurlijke taalverwerking (in het Engels Natural Language Processing of kortweg NLP) die de onderzoeksgroep LT3 de voorbije 17 jaar heeft opgebouwd.
Taal- en vertaaltechnologie en bij uitbreiding artificiële intelligentie (AI) zijn alomtegenwoordig in onze maatschappij.
Wanneer grote techbedrijven hun doorbraken delen met de wereld, staan de kranten er vol van. Een sprekend voorbeeld was de release van ChatGPT (OpenAI) eind 2022. Voor het eerst werd een doorbraak in taaltechnologie massaal verspreid via de reguliere media en was het maandenlang het onderwerp van een reeks debatten in verschillende domeinen, niet het minst in het onderwijs. Ook opiniemakers mengen zich in het debat en snijden allerlei ethische kwesties aan die gerelateerd zijn aan deze nieuwe taaltechnologische toepassingen.
Op deze webpagina zetten we ons onderzoek in de kijker en lichten we toe hoe onze expertise geïntegreerd wordt in het onderwijs.
Kennis over technologie is immers een belangrijke vaardigheid geworden voor taalexperts op de arbeidsmarkt. Vakken over taal- en vertaaltechnologie vormen dan ook een onontbeerlijke component in onze intensieve en praktijkgeoriënteerde talenopleiding.
Meer leren over taal- en vertaaltechnologie
Wat is een chatbot?
Veronique Hoste is onderzoeksdirecteur van LT3, de onderzoeksgroep die zich al 17 jaar toelegt op taal- en vertaaltechnologie.
In het filmpje hieronder legt ze uit waarom een chatbot een mooi voorbeeld is van verschillende taaltechnologische processen die samenwerken. Onze vakgroep werkte mee aan een lessenreeks voor het middelbaar onderwijs dat kadert in het project “AI op school”.
Hoe werken automatische vertaalsystemen?
Lieve Macken is hoofddocent vertaaltechnologie. Ze ontwikkelde samen met het bedrijf EpicFrame een animatiefilm waarin de werking van automatische vertaalsystemen wordt uitgelegd.
Test je kennis over automatisch vertalen
Het onderzoeksteam dat zich bezighoudt met vertaaltechnologie ontwikkelde een heuse quiz over automatisch vertalen.
Test je kennis in de MT quiz en leer uit de feedback.
Opiniestuk over ChatGPT
Ter gelegenheid van de lancering van ChatGPT schreef Patrick Goethals een opiniestuk over auteursrecht en bronvermelding in generatieve artificiële intelligentie.
Nieuw traject: taaltechnologie met Engels, Frans of Duits en Nederlands
In dit traject ontwikkel je tijdens de bachelor de dubbele expertise van een vreemde taal en taaltechnologische kennis, waarmee je voldoet aan een gegeerd profiel op de arbeidsmarkt: taalprofessionals die technologieën ontwikkelen vanuit kennis over taal en met aandacht voor ethisch verantwoord gebruik van data en tools. Je leert onder andere te programmeren met Python en je maakt kennis met zelflerende systemen. Je leert ook hoe je big data kan inzetten om die systemen te trainen.
Meer info op de pagina over onze bachelor Toegepaste Taalkunde, de studiekiezer of in onze brochure.
Talige creativiteit, empathisch vermogen om in te schatten hoe een bepaalde formulering of boodschap zal overkomen bij een (cultureel verschillend) publiek, overtuigingskracht en inzicht in de culturele context, zijn echter onontbeerlijke eigenschappen die je pas verwerft na een doorgedreven talenstudie.
Waarom is taaltechnologie nuttig als je talen studeert?
Als taalprofessional heb je vandaag een uitgebreid takenpakket waarbij een goede talenkennis cruciaal is, maar waar je daarnaast ook over heel wat digitale vaardigheden moet beschikken.
De combinatie van een sterke kennis van talen en een uitgebreid pakket van digitale skills zorgt ervoor dat je een bijzonder gegeerd profiel hebt voor de arbeidsmarkt.
Boek: "Taaltechnologie ontrafeld"
Dit is het eerste Nederlandstalige boek over taaltechnologie, gericht aan iedereen met een passie voor talen. Het is toegankelijk, maar met de nodige diepgang voor wie er zelf mee aan de slag wil.
AMiCA-project
Binnen het AMiCA-project hebben we taaltechnologische tools ontwikkeld om bedreigende situaties op sociale netwerken automatisch te herkennen door middel van tekst- en beeldanalyse. Het doel van het onderzoek en de ontwikkelde technologie was de online veiligheid van kinderen garanderen, met een specifieke focus op drie kritieke situaties: 1) cyberpesten, 2) seksueel overschrijdend gedrag en 3) depressie en zelfmoordneiging.
Micro-credential 'Inleiding tot de taaltechnologie'
"Het lesmateriaal is zo goed als kant-en-klaar. De slides bevatten handige illustraties, correcte bronnen en integreren het recentste wetenschappelijk onderzoek." — Thomas Herrero, leraar secundair die zich inschreef voor de micro-credential.
Taaltechnologie in het onderwijs
Onze maatschappij is meertaliger dan ooit, onder andere dankzij de digitalisering. Om aan deze exponentiële groei van (ver)taalnoden te kunnen beantwoorden is taaltechnologie onmisbaar geworden voor vertalers, tolken en communicatiespecialisten; steeds vaker zijn zij experts in het combineren van taal én technologie. De sterkte van de opleiding Vertalen, Tolken en Communicatie is dat we bewust een digitaal traject in de opleiding te integreren met de mogelijkheid om verder te specialiseren in een postgraduaat of in het nieuw traject taaltechnologie.
Technologische kennis en middelen zijn een noodzakelijke voorwaarde om een goede taalprofessional te zijn, maar niet voldoende. Maken technologie en artificiële intelligentie taalspecialisten dus overbodig? Het antwoord is zeer duidelijk: neen.
De LT3 onderzoeksgroep doceert verschillende modules op bachelor- en masterniveau. Zowel het postgraduaat CALM (Computer-Assisted Language Mediation) als de European Masters in Technology for Translation and Interpreting zijn gebaseerd op de gevestigde expertise in taal- en vertaaltechnologie binnen de onderzoeksgroep.
Workshops & initiatieven
- Woensdag 02/10/24: Inspiratiedag Digital Humanities voor Leerkrachten
- Woensdag 7/11/24 en woensdag 16/04/25: AI in de klas
- Eerste semester: Micro-credential Inleiding tot de taaltechnologie (voor taalleerkrachten)
Demo's
Ga je graag zelf aan de slag met taaltechnologie? Neem dan zeker eens een kijkje bij onze demo's. Je kan er laagdrempelig mee aan de slag voor automatische sentiment- en emotieanalyse en automatische zinsontleding.
- Sentimentanalyse (beschikbaar voor het NL): https://lt3.ugent.be/demos/sentiment-demo/
- Automatische zinsontleding (beschikbaar voor het NL, EN, FR, DE): https://lt3.ugent.be/demos/lets-demo/
- Automatische emotieanalyse (beschikbaar voor het NL): https://lt3.ugent.be/demos/emotionl-2/
Taaltechnologisch onderzoek
Onze opleiding wordt direct gevoed door het onderzoek dat we aan onze vakgroep voeren. Onderzoekers staan zelf mee in voor het onderwijs en zo betrekken ze studenten bij de nieuwste recentste ontwikkelingen in het domein. Aan onze vakgroep gebeurt het onderzoek naar taal en technologie in de onderzoeksgroep LT3. Dit onderzoek situeert zich hoofdzakelijk in de volgende domeinen:
- Taaltechnologie is het vakgebied dat zich bezighoudt met de computationele verwerking van menselijke taal, en dit zowel in gesproken als geschreven vorm. Onderzoekers bij LT3 houden zich onder meer bezig met de automatische herkenning van subjectief taalgebruik (zoals sentiment, emotie en ironie) en de detectie van gebeurtenissen in (financiële) nieuwsdata en sociale media.
- Vertaaltechnologie is een belangrijk onderdeel van het ruimere vakgebied van de taaltechnologie. Binnen LT3 wordt er onder andere onderzoek gedaan naar de bruikbaarheid van automatische vertaalsystemen in verschillende contexten (in professionele vertaalomgevingen, voor het vertalen van literatuur, voor vreemdetaalverwerving, voor communicatie met anderstalige nieuwkomers, …).
- Interactie tussen mens en computer wordt onderzocht in verschillende toepassingen, zoals automatische vertalingen, post-editen en dialogen voeren met chatbots.
- Terminologie beschrijft de taal die specifiek is voor een bepaald vakgebied. LT3-onderzoekers proberen automatisch terminologie te extraheren in domeinspecifieke corpora.
- Verschillende onderwijstoepassingen maken gebruik van taal- en vertaaltechnologie en worden binnen LT3 onderzocht. Zo ontwikkelen we tools om schrijfopdrachten automatisch te evalueren, de leesbaarheid van teksten te voorspellen en automatisch woordenschat te selecteren voor tweedetaalverwerving.
Wie meer wil lezen over ons onderzoek of de onderzoekers bij LT3 wil leren kennen kan een kijkje nemen op onze Engelstalige onderzoekswebsite.