Blend@UGent al helemaal gewend? Collega’s delen hun ervaringen. Deel 3: virtueel veldonderzoek met Siel Wellens

Elk academiejaar gaan de studenten uit de derde bachelor biologie in april een week op marien veldonderzoek in het Franse Wimereux. Met de laarzen aan leren ze in en op slikken, schorren, rotsen en stranden tal van praktische vaardigheden. Maar wat doe je als de grenzen gesloten zijn en de coronacrisis geen fysiek veldonderzoek toelaat? Een virtueel veldonderzoek organiseren, zo besloten Siel Wellens en haar collega’s van de vakgroep Biologie. Het werd een voltreffer, met tevreden studenten aan het einde van de rit. Toch hoopt Siel Wellens in april met haar studenten terug naar zee te kunnen: “Voor de mariene biologie bestaat geen volwaardig digitaal alternatief voor veldonderzoek. Toch vonden de studenten dat we het niet beter hadden kunnen organiseren.”

Het virtuele veldonderzoek duurde even lang als een fysieke stage, maar was een pak intensiever omdat alles online gebeurde. De meeste communicatie, overleg en feedback gebeurde via MS Teams.

Siel Wellens: “Via MS Teams stelde elk groepje studenten hun veld- en labo-aanpak voor. Langs dezelfde weg gaven we concrete feedback en legden we hen moeilijke situaties voor, die ze ter plaatse ook zouden tegenkomen. Voor het labogedeelte genereerden mijn collega-assistenten en ik dummy data, op basis van data van projecten van vorige jaren. Op die manier konden ze werken met een realistische dataset.” 

Verbinding via MS Teams

Het virtuele veldonderzoek verliep volgens een vaste structuur. “Elke begeleider sprak dagelijks op een vast moment af met zijn/haar groepje voor een kort overleg via MS Teams. We waren ook vlot bereikbaar via chat. Dagelijks moesten ze een opdracht indienen via Ufora, dat we ervoor al intensief gebruikten. We gaven op elke opdracht feedback via een video- of audioboodschap, om het zo persoonlijk mogelijk te maken. Dat maakte het traject ook voor ons best intensief, met veel avondwerk om alles te bekijken en te bespreken met de collega’s (lacht). Ook onze jaarlijkse groepsfoto mocht niet ontbreken en wekte het nodige groepsgevoel op. Uit de feedbackenquête op Ufora bleek wel dat alle studenten ons digitaal alternatief top vonden. Wij hadden ook echt het gevoel met MS Teams dat wij erbij waren en dat ze met alle kleine vraagjes en onduidelijkheden bij ons konden aankloppen.” 

Practicum als flipped classroom

De practica-uren zijn in code oranje en rood zowat gehalveerd. De momenten dat Siel Wellens de studenten ziet in het practicum wil ze dus maximaal benutten. Dat lukt met online leerpaden, die elk practicum voorafgaan. “Het idee van een flipped classroom zat al in mijn hoofd voor de coronacrisis (lacht). Voor elk practicum werk ik een online leerpad uit met een korte kennisclip waarin ik alle kennis meegeef die ze nodig hebben voor het practicum, gevolgd door enkele oefeningen. Ze weten dus op voorhand wat we van hen verwachten. Studenten komen veel beter voorbereid naar het practicum. Ze stellen gerichte vragen waardoor we hen sneller tot de essentie of tot de moeilijkste inzichten brengen. Dankzij deze online voorbereidingen is er genoeg tijd om in de practica zelf alle vaardigheden zoals microscopie en dissecties te oefenen.”

Pauzeknop op proffen

Studenten kunnen beter mee dankzij de opnames van de hoorcolleges. Dat merkt ze zelf ook als student in de lerarenopleiding.

“Het is heel waardevol dat je opnames even kunt pauzeren om erover na te denken, iets op te schrijven of op te zoeken. Die pauzeknop op je proffen is een ongelooflijke feature waar heel wat studenten veel aan hebben.” (Siel Wellens)

Kennis beter opgeslagen

Ook voor docenten ziet ze voordelen aan blended onderwijs. “Vandaag wordt er veel kennis opgeslagen omdat we hoorcolleges opnemen en online leerpaden uitwerken. Dat vergroot de continuïteit van onderwijs en dus ook de onderwijskwaliteit. Als ik wegga bij de UGent kan ik al die materialen doorgeven aan mijn opvolger. Terwijl een gebrek aan kennisborging tot nu telkens een breuk vormde in de continuïteit.”

Gouden tips?

•  Je kan veel leren van collega's. Luister wat zij al doen en kijk wat er al bestaat. Siel Wellens stelt via haar Ufora Sandbox geëxtraheerde informatie ter beschikking aan docenten van haar eigen vakgroep om in hun vakken te implementeren.
•  Bied studenten online een duidelijke structuur aan en communiceer. Gebruik in je communicatie hyperlinks die verwijzen naar je Ufora-website.
• Verbeter je activerend leren-skills met de online opleidingen rond onderwijsinnovatie van het Activo-team en het team onderwijsondersteuning
  Overzicht alle geplande initiatieven
  Wat is activerend onderwijs

Naar een betere borging van de kwaliteit

Siel Wellens gaf hierboven al aan dat blended onderwijs de kennisborging vergroot. Met meer continuïteit en dus meer onderwijskwaliteit tot gevolg. Een betere en meer systematische borging van de onderwijskwaliteit is ook een van de doelstellingen van het universiteitsbrede model Eigen Regie 2.0, dat werk maakt een systeem van continue kwaliteitszorg van het onderwijs. In de periode 2021-2023 zal het Onderwijskwaliteitsbureau (OKB) een eenmalige screening van alle opleidingen uitvoeren over onder meer kennisborging. Lees hoe de UGent alle niveaus ondersteunt en doet samenwerken om die Eigen Regie 2.0 te realiseren.

Volgende week: taallabo met Ilse De Vos