Twee derde van de Belgische bevolking maakt seksueel geweld mee

(15-06-2021) Uit de eerste grootschalige, representatieve, gender- en leeftijdsgevoelige studie over seksueel geweld in België blijkt dat twee derde van de Belgische bevolking in de loop van zijn/haar leven te maken krijgt met seksueel geweld.

Seksueel geweld komt vaak voor in België. In de eerste grootschalige representatieve en gender- en leeftijdsgevoelige studie over seksueel geweld in België, genaamd "UN-MENAMAIS" (Understanding the Mechanisms, Nature, Magnitude and Impact of Sexual Violence in Belgium), hebben experten van de Universiteit Gent, de Universiteit van Luik en het Nationaal Instituut voor Criminologie en Criminalistiek vastgesteld dat twee derde van de Belgische bevolking tijdens hun leven te maken krijgt met seksueel geweld.

De onderzoekers hanteerden de WHO-definitie van seksueel geweld: elke seksuele daad die tegen iemands wil wordt uitgevoerd.

Seksueel geweld komt voor bij mensen van alle geslachten, seksuele geaardheden en etnische achtergronden...

Bij mensen tussen 16 en 69 jaar heeft 64% (81% vrouwen en 48% mannen) al seksueel geweld meegemaakt. Twee op vijf vrouwen en één op vijf mannen maakten hands-on seksueel geweld mee (met fysiek contact tussen pleger en slachtoffer),  met 5% van de mannen en 16% van de vrouwen die aangaven te zijn verkracht.

80% van de LGBTQIA+ personen werd blootgesteld aan één of andere vorm van seksueel geweld; 79% kreeg te maken met hands-off seksueel geweld (bv. seksuele intimidatie, vormen zonder fysiek contact tussen pleger en slachtoffer) en 42% met hands-on seksueel geweld, waarvan 24% (een poging tot) verkrachting.

Voor verzoekers om internationale bescherming die in België verblijven, loopt het slachtofferschap op tot meer dan 84%; bij 61% gebeurde dit in de laatste 12 maanden toen ze al in Europa of België waren.

Seksueel geweld heeft een impact op mentale gezondheid. De studie vond een link met depressie, angst, PTSS en zelfmoordpogingen.

De meeste slachtoffers hadden nog geen hulp gezocht. Slechts 7% zocht professionele hulp en slechts 4% meldde hun slachtofferschap bij de politie.

Bijna 70% van de 1951 ondervraagde artsen heeft tijdens zijn loopbaan ten minste één slachtoffer van seksueel geweld gezien, maar de slachtoffers melden zich meestal pas na enkele jaren.

Wij bevinden ons momenteel in een overgangsfase waarin verschillende forensische modellen worden toegepast. Ongeacht het forensisch model worden slachtoffers systematisch geconfronteerd met secundaire victimisatie (opnieuw slachtoffer worden door houding of werkwijze politie, justitie,artsen,...) als gevolg van het langdurige juridische proces waarover zij weinig informatie krijgen.

... en leeftijden. Ouderen maken ook seksueel geweld mee.

Vandaag, 15 juni, is het Internationale Dag tegen Ouderenmis(be)handeling. Daarom willen de experten specifiek de aandacht vestigen op de onderzoeksresultaten over seksueel geweld bij ouderen.

Naast 44% van de deelnemers van 70 jaar en ouder die aangaven tijdens hun leven slachtoffer te zijn geweest, zei één op de 12 ouderen van 70+ in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geworden: 7% meldde hands-off, 2,5% hands-on seksueel geweld en 0,6% (poging tot) verkrachting.

Vrouwen en mannen werden op deze leeftijd in gelijke mate slachtoffer. Oudere slachtoffers blijven kampen met geestelijke gezondheidsproblemen, zoals depressie, angst, PTSS en riskant alcoholgebruik, als gevolg van seksueel geweld eerder in hun leven.

Minder dan de helft van de oudere slachtoffers had ooit over hun ervaring gepraat met iemand uit hun sociale netwerk, 6% zocht professionele hulp en slechts 4% deed aangifte van het geweld bij de politie.

Meer informatie over het onderzoeksproject

Deze studie werd tussen 2017-en 2021 uitgevoerd door een interdisciplinair onderzoeksconsortium van de Universiteit Gent, ULiège en NICC, onder leiding van prof. Ines Keygnaert (UGent) en gefinancierd door BELSPO.
Om een beter inzicht te krijgen in de mechanismen, de aard, de omvang en de impact van seksueel geweld, werd een representatieve steekproef van meer dan 5000 mensen die in België wonen en professionals ondervraagd over seksueel geweld via een online-enquête en via persoonlijke interviews.
Bovendien hebben  meer dan 150 personen die het slachtoffer waren van seksueel geweld, deelgenomen aan een diepte-interview over de impact van het slachtofferschap op hun leven en dat van hun familie.
Daarnaast zijn vele gezondheidswerkers en professionals in wetshandhaving bevraagd over de forensische aspecten, en dit via een vragenlijst over kennis, attitudes en praktijkvoering, en via interviews.

Meer info

Contact

Prof. Ines Keygnaert, coördinator van de UN-MENAMAIS-studie
Vakgroep Volksgezondheid en Eerstelijnszorg, Universiteit Gent
M +32 485 96 14 04

Vragen over seksueel geweld?

Seksueel geweld is in geen enkele situatie te verantwoorden. Aarzel nooit om hulp te vragen. Je kan daarvoor terecht bij verschillende organisaties via telefoon en/of via chat. Alle hulpverlening verloopt anoniem en is gratis.