Drie UGent'ers genomineerd voor prijs meest belovende onderzoeker 2022
Foto's Kim Verhaeghe
(22-04-2022) Wie is dé beloftevolle jonge onderzoeker van Vlaanderen? Eos maakte vijf laureaten bekend die strijden om de Eos Pipet. Stem nu een UGent'er naar de publieksprijs!
Wie is dé beloftevolle jonge onderzoeker van Vlaanderen? In samenwerking met de Jonge Academie maakte Eos vijf laureaten bekend die strijden om de Eos Pipet. Op www.eoswetenschap.eu/eospipet2022 vind je videoportretten van alle kandidaten, en kan je stemmen op jouw favoriet.
De drie UGent-laureaten
Michaël Nicolaï ontdekte dat vogels met zwarte veren beter vliegen
Kleuren hebben verrassende evolutionaire voordelen. Dat vogels met bontgekleurde veren makkelijker scoren bij vrouwelijke soortgenoten was al bekend. Maar kleuren hebben ook andere functies. Bioloog Michaël Nicolaï ontdekte dat het pigment melanine in vleugels een effect heeft op de efficiëntie waarmee vogels vliegen.
Nicolaï nam een stel opgezette vleugels van een zeevogel en voerde er experimenten mee uit in een windtunnel. Wanneer hij de vleugels blootstelde aan een warmtebron – ter nabootsing van de zon – stelde Nicolaï vast dat de donkere kleuren er mee voor zorgen dat de vogel minder snel hoogte verliest. De bioloog mat verder de vleugelkleuren van 160 vogels. Uit modelberekeningen bleek dat hoe langer de vogelsoort kon vliegen, hoe zwarter de vleugels waren. Volgens de onderzoeker kunnen de bevindingen onder meer een rol spelen bij de ontwikkeling van efficiëntere drones.
Eleonore Smalle denkt dat je snelst een vreemde taal leert door niet té veel na te denken
Hoe leren we het snelst een vreemde taal? Door er niet al te veel bij na te denken, blijkt uit experimenten. Bij tests waarbij volwassenen en kinderen verzonnen woorden vanbuiten moesten leren, stelde experimenteel psycholoog Eleonore Smalle vast dat die eerste groep aanvankelijk veel meer woorden onthield. Maar in latere vervolgtests werd duidelijk dat het uiteindelijk de kinderen waren die het kleinere aantal woorden dat ze destijds hadden geleerd langer onthielden.
Smalle vond dat volwassenen de regels uit hun moedertaal voortdurend toepassen op de nieuwe taal, terwijl kinderen de woorden en regels van een vreemde taal veeleer onbewust in zich opnemen. Ze herhalen die ook zonder dat ze dat beseffen in het dagelijkse leven. Op basis van haar bevindingen denkt Smalle dat volwassenen het best een nieuwe taal kunnen leren door er zich in onder te dompelen. Door bijvoorbeeld tijdens de afwas naar een radioprogramma in een andere taal te luisteren zou het brein vertrouwd raken met de tonen die in die spraakgeluiden zitten.
- Eleonore Smalle onderzoekt waarom kinderen sneller een taal leren (EOS)
- Waarom kinderen vlotter een taal leren dan volwassenen (durfdenken.be)
Sibel Ügdüler wil het recycleren van plastic goedkoper maken
Lang niet alle plastic dat met de blauwe zak wordt opgehaald wordt gerecycled. In Europa gaat het om nog geen derde van de plasticverpakkingen. Bovendien betekent recyclen nog heel vaak downcyclen: Veel plastic kan enkel worden gebruikt voor vuilniszakken. Chemica Sibel Ügdüler wil de plasticcirkel sluiten, en het recyclen goedkoper maken.
Ügdüler bedacht een nieuwe manier om de polymeerlagen van plasticverpakkingen uit elkaar te halen. Met speciale solventtechnieken kan ze de lijm die de lagen verbindt snel oplossen en elke laag volledig terugwinnen. Ook om plastic te ontkleuren vond ze een bruikbare methode. Vandaag werkt Ügdüler samen met haar collega’s en met plasticbedrijven en voedselproducenten aan een pilootplant voor delaminatie en ontinkting. Doel is de processen die ze ontwikkelde op grotere schaal te demonstreren aan bedrijven.
Naast deze drie UGent'ers zijn ook Marjolein Van Bavel (Universiteit Antwerpen) en Cagatay Aydin (KU Leuven) genomineerd. Ook hun portretten vind je op www.eoswetenschap.eu/eospipet2022
Stem op jouw favoriet voor de publieksprijs
Stemmen kan tot en met 31 mei
Contact
- peter.vanwijnsberghe@eos.be