Gentse bomen voor het eerst geteld

Bio-ingenieurstudent Jasper Meert (UGent) telde de bomen voor zijn thesis, aan de hand van satellietbeelden en data van 3D-laserscanning.

Een jaar geleden zou Jasper voor zijn thesis naar Ecuador trekken, om er onderzoek te doen naar herbebossing. Corona besliste er anders over. Als alternatief ging hij in Gent aan de slag: hij ontwikkelde een methode die op basis van verschillende gegevens bomen automatisch kan tellen én hun volume kan schatten. Via deze methode kon hij voor het eerst alle Gentse bomen tellen: zowel straatbomen, parkbomen als alle bomen op privéterrein.

“Deze resultaten zijn belangrijk voor onze strijd tegen de klimaatverandering”, legt de bio-ingenieur in spe uit. “Bomen bieden verkoeling en helpen de opwarming af te remmen, omdat ze CO₂ opnemen.”

1 boom per Gentenaar

Jasper telde in totaal 262.863 Gentse bomen die hoger zijn dan 4 meter. Dat is ongeveer één grote boom per inwoner van Gent. 

Hij berekende ook hoeveel CO₂  deze bomen vasthouden: 312.000 ton. Dat is veel, maar lang niet voldoende om de jaarlijkse Gentse CO₂-uitstoot zomaar te compenseren. Die bedraagt namelijk 380.000 ton koolstof per jaar. Dat komt overeen met wat alle Gentenaars samen zouden uitstoten als ze elk apart naar Kaapstad en terug zouden rijden.

“Als je dat vergelijkt met de 312.000 ton koolstof die de Gentse bomen in totaal opgenomen hebben tijdens hun hele leven, kan je je afvragen of die bomen echt wel helpen in onze strijd tegen de klimaatverandering”, legt professor Hans Verbeeck uit, die Jasper begeleidde. “De bomen die er vandaag staan en de bomen die we vandaag planten, moet je vooral zien als een investering in de toekomst, want dan zullen ze wel degelijk een verschil maken.”

Tellen met laserbeelden

Honderdduizenden bomen tellen: hoe begin je daaraan?

Jasper gebruikte satellietbeelden van de ESA. Daarop kon hij bomen en planten onderscheiden van andere zaken zoals gebouwen en straten.

Voor de tweede stap kon hij beroep doen op gegevens van de Stad Gent.

“Van de Gentse Dienst Data kreeg ik 3D-laserbeelden die gemaakt werden vanuit een vliegtuig. Op basis van die beelden kon ik alle grote bomen selecteren.”

Voor zijn onderzoek kwamen enkel bomen in aanmerking die hoger dan 4 meter zijn en een voldoende brede kruin hebben.

Om de biomassa van alle Gentse bomen te bepalen, ging Jasper de straat op. Van de belangrijkste boomsoorten scande hij 255 representatieve bomen met een terrestrial laser scanner om gedetailleerde schattingen te maken van hun volume en biomassa.

Die gegevens werden dan geëxtrapoleerd naar het hele Gentse grondgebied. Zo berekende voor elk van de naar schatting 262.863 grote bomen in Gent de biomassa. De bomen in het havengebied werden niet meegeteld in deze studie, maar dat is vermoedelijk een beperkt aantal.

Gentse strijd tegen klimaatverandering

Hans Verbeeck: “Tegen 2050 wil de stad Gent klimaatneutraal zijn. Dat kunnen we enkel bereiken door onze jaarlijkse CO₂ -uitstoot bijna tot nul te brengen. Daar zullen de bomen de eerstkomende jaren slechts beperkt bij helpen. Onze uitstoot helemaal naar nul brengen, is echter onmogelijk. Om die laatste procenten van onze uitstoot te compenseren, zullen we in 2050 dankbaar gebruik kunnen maken van de CO₂ -opname door de bomen. Hoe meer bomen we tegen dan hebben, hoe makkelijker we de eindmeet zullen halen.”

“Bovendien zullen de opwarming van de aarde en het stedelijk hitte-eilandeffect pas over enkele tientallen jaren pieken. Op dat moment zal de verkoeling door bomen meer dan welkom zijn. Het klimaatplan van de Vlaamse regering streeft naar 1 extra boom per Vlaming in 2030. Als we dit op Gents grondgebied willen realiseren, zou dat dus een verdubbeling van het aantal bomen betekenen.”

Contact

Hans Verbeeck
M 0484 73 59 63
hans.verbeeck@ugent.be

Jasper Meert (Masterstudent Bio-ingenieurswetenschappen)
M 0477 05 98 66