De UGent voerde onderzoek naar de impact van de steunmaatregelen voor de horecasector in Vlaanderen.

De vragenlijst werd afgenomen in de periode nadat de horeca opnieuw de deuren moest sluiten in het kader van de tweede lockdown. Zowel café- en restaurantuitbaters als klanten werden hierbij ondervraagd.

Tweede lockdown stuurt (nog) meer restaurants richting afhaalmaaltijden

Wanneer we kijken naar de afhaalmaaltijden, georganiseerd door zaken met eetgelegenheid, zien we dat tijdens de eerste lockdown 45% afhaal organiseerde. Tijdens de tweede lockdown steeg dit tot 55%. 

Huidige steunmaatregelen onvoldoende bij sluiting van meer dan 2 maanden

Om de tweede coronagolf te bestrijden, besliste de overheid om vanaf 19 oktober restaurants en cafés opnieuw te sluiten. Samen met deze aankondiging, introduceerde de overheid ook nieuwe steunmaatregelen om mogelijke verliezen te compenseren.

Restaurants en cafés plannen vooral beroep te doen op het verlengde/verdubbelde overbruggingsrecht en het Nieuw Vlaams Beschermingsmechanisme om hun omzetverlies te compenseren.

Meer dan de helft van de uitbaters geeft echter aan dat de periode tussen de start van de tweede lockdown en het ontvangen van de financiële steun liquiditeitsproblemen oplevert.

Bovendien zien cafés en restaurants hun financiële problemen sterk toenemen naarmate de sluiting langer duurt en het huidige steunpakket onveranderd blijft. Cafés dreigen het ook moeilijker te zullen hebben dan restaurants.

Begrip voor steunmaatregelen maar niet voor sluiting

De financiële steun door de overheid kent draagvlak bij 80% van de klanten, maar ongeveer de helft van de klanten vermoedt dat de steunmaatregelen niet zullen volstaan voor het redden van de horeca.

De beslissing om de horeca opnieuw te sluiten kan op minder begrip rekenen, een derde van de respondenten vindt dit onnodig.

Klant staat klaar om restaurants en cafés te ondersteunen

Hoewel de steunmaatregelen van de overheid onvoldoende lijken om de horeca door deze moeilijke periode heen te loodsen, is de bereidwilligheid bij de consument groot om zelf een steentje bij te dragen. 75% van de consumenten is bereid om extra gebruik te maken van afhaal/levering van maaltijden en 50% om waardebonnen aan te kopen.

Horeca-uitbaters veronderstellen echter dat deze bereidheid een stuk beperkter is, met slechts 50% bereid tot extra takeaway en 25% tot aankoop waardebonnen. Aangezien slechts 55% van de eetzaken afhaal organiseert, schuilt hierin een belangrijke opportuniteit die deels onbenut blijft. Ook andere mogelijke acties kunnen op meer bijval rekenen dan wat cafés en restaurants verwachten.

Overheidscommunicatie meer draagvlak bij consument dan bij uitbaters

Slechts een derde van de restaurants en cafés vindt dat de overheid transparant communiceert over maatregelen, zowel tijdens de eerste lockdown (richtlijnen voor heropening) als tijdens de tweede lockdown (financieel steunpakket).

Op niveau van de consument wordt een toename in transparantie door de overheid ervaren. Waar in de eerste lockdown slechts een derde vond dat de overheid transparant communiceerde, liep dit op tot de helft in de tweede lockdown, waar de communicatie duidelijker en consistenter werd ervaren.

Onderzoek in drie fasen

Dit UGent onderzoek werd gespreid in de tijd en verliep in verschillende fasen: 

• Fase 1: Belang van mogelijke maatregelen voor klant (mei 2020). Uit dit onderzoek bleek dat klanten graag snel terug op restaurant of café wilden. 
• Fase 2: Belang, impact en communicatie van opgelegde maatregelen (juni 2020). Uit dit onderzoek bleek dat horeca-uitbaters zich zorgen maken over de financiële gezondheid van hun zaak.
• Fase 3: Belang, impact en communicatie van steunmaatregelen (november 2020). Aan deze derde fase van het onderzoek, die uitgevoerd werd in samenwerking met Horeca Vlaanderen en Belgian Restaurants Association, namen 305 klanten en 254 restaurants/cafés deel.

Contact

Prof. Xavier Gellynck
Vakgroep Landbouweconomie
M 0478 22 10 32
xavier.gellynck@ugent.be

Prof. Hans De Steur
Vakgroep Landbouweconomie
M 0473 75 01 88
hans.desteur@ugent.be

Heidi Vandenhaute
Vakgroep landbouweconomie
T 09 264 59 27
heidi.vandenhaute@ugent.be