Impactsuccesverhaal: Aquacultuur

Kunnen we het ecosysteem in de Noordzee beschermen en tegelijk ruimte geven aan aquacultuur? Kunnen artificiële oesterriffen de golfslag breken waardoor we niet langer zand moeten opspuiten om onze kust intact te houden? Op deze vragen zoeken wetenschappers van de onderzoeksgroepen in de blauwe groei van de UGent een antwoord.

Op haar campus in Oostende investeert de universiteit in labo's en personeel via Greenbridge NV. Daarnaast heeft de universiteit samen met de haven en de provincie West-Vlaanderen Ostend Science Park opgericht, dat een echt blauw wetenschapspark zal bouwen. Door daar meer expertises te laten samenwerken en aan elkaar te koppelen, wil de universiteit de waarden ‘goed voor het ecosysteem’ en ‘goed voor de economie’ verzoenen.

Gezondheid van kweekvis en garnalen

AquacultuurBusiness developer Margriet Drouillon coacht groepen die werken aan beloftevolle projecten. Neem het team dat werkt rond analyse van microben in water om de gezondheid van kweekvis en garnalen te verbeteren. Door snapshots te nemen van de bacteriën in het water kunnen de wetenschappers vroegtijdig infecties ontdekken en preventief tegen ziektes ingrijpen. Dat maakt dat het gebruik van medicatie naar beneden kan en dat de sterfte onder jonge vissen teruggedrongen wordt. Dergelijk onderzoek is ondertussen sinds jaren een specialiteit van de UGent waardoor de universiteit zelfs tot de absolute wereldtop behoort. “De helft van de wereldwijde aquacultuur bestaat uit viskweek (daarnaast kweken mensen ook zeewier, garnalen, mosselen en oesters). 90% van die activiteit gebeurt in Azië. Tot 80% van de jonge dieren sterft in de eerste twee tot drie maanden. In Vlaanderen zijn we zeer goed in de aanpak van dat soort sterfte. Wij zetten alles in om hun overlevingskansen te verbeteren. We maken de dieren gezonder en sterker door de waterkwaliteit te bewaken, de voeding te optimaliseren en de stress te verminderen. We zoeken ook naar alternatieven voor antibioticagebruik, bijvoorbeeld door te werken met probiotica en met plantaardige componenten zoals groene thee-extracten.”

De sector is de laatste jaren enorm gegroeid. Dertig jaar geleden was het amper 10%, maar vandaag is al meer dan de helft van onze consumptie afkomstig uit aquacultuur. Dat moet nog verder omhoog, want de wereldbevolking groeit.

Bij ons in Europa voeren we 70 tot 80% in uit Azië, maar de middenklasse groeit daar en consumeert zelf meer, waardoor de prijzen stijgen. “Je ziet daardoor al dat een aantal retailers overwegen om ook lokaal te gaan produceren, maar de hoge loonkost in Europa maakt het moeilijk om rendabel te werken. Daarom wordt sterk ingezet op automatisering. Dat is een van de kennissprongen die we de komende 5 jaar in Europa moeten maken om competitief te blijven.”

Verder lezen: Geen gamba's of scampi zonder de UGent

Maar kan het wel, aquacultuur in de Noordzee?

Onze zee is druk bevaren, we winnen er energie met windmolens en we willen er ook een bloeiend ecosysteem bewaren. Daarbij komt nog dat de condities in de Noordzee zeer zwaar zijn en dat een groot stuk van onze wateren in feite niet diep genoeg is om aan viskweek te doen. Schelpdieren en zeewier kunnen wel. We staan dus voor een hele uitdaging, maar daar schrikt Margriet niet voor terug: “Een goed ecosysteem in de Noordzee behouden betekent niet dat je daar helemaal niets kunt kweken. Als je creatief bent, kun je diverse activiteiten combineren.

We hebben al bij al een klein stuk zee, maar als je het kunt in deze condities, kun je het overal. Onze zee is eigenlijk onze testruimte waar we onze technologie demonstreren.

Tegelijk willen we de ecosysteemfuncties beschermen. Dat is ook ingebed in het Marien Ruimtelijk Plan waarbij uitgetekend is welke functies in welk stukje zee kunnen plaatsvinden: natuurbescherming, militair gebruik, energie op zee, passieve visserij, doorgang voor schepen,... We zijn daardoor een voorloper op wereldvlak. De Noren bijvoorbeeld zijn zeer geïnteresseerd om hun technologie hier te testen. Het is een kwaliteitslabel. Als het bij ons lukt, lukt het overal.”

Meer informatie

www.aqua.ugent.be

UGent Blue Growth