Impactsuccesverhaal: Gezondheidseconomie
Er zijn jaren geweest waarin Lieven Annemans elke week wel ergens een lezing gaf om te vertellen hoe een goed gezondheidssysteem er zou moeten uitzien. Dat deed hij zowel voor mensen uit de sector als voor leken. Ook in zijn boeken richt hij zich tot een divers publiek. De laatste jaren richt hij zich ook meer op onderzoek naar geluk.
Gelijke toegang tot de zorg
Hoe zorgt zijn eigen onderzoek voor die betere wereld? Een van de onderwerpen waar de professor en zijn groep rond werken, is de gelijke toegang tot de zorg: “Dat gaat over het principe dat twee mensen met hetzelfde gezondheidsprobleem dezelfde kwaliteit van zorg verdienen, of je nu rijk bent of arm, hoog of laag opgeleid, het zou allemaal geen verschil mogen maken. We zien helaas dat dit vandaag niet het geval is, dat veel mensen belangrijke zorg uitstellen of zelfs afstellen omdat ze het niet kunnen betalen omdat het uit hun eigen portemonnee moet komen."
Dat wil zeggen dat we moeten kijken naar hoe we een solidair gezondheidssysteem kunnen bouwen waar iedereen de kwaliteit van zorg krijgt die hij of zij nodig heeft.
Om beleidsmakers daarvan te overtuigen, zorgt Lieven Annemans ervoor dat zijn rapporten op het bureau van de beleidsmakers terechtkomen, “Maar ook daar bestaat de kunst erin om niet met een rapport van 150 bladzijden vol technische termen te komen. Je moet op zijn minst in de managementsamenvatting concreet verwoorden waar het over gaat en waar verandering nodig is. Dat heeft veel meer impact dan een uitgebreid rapport dat maar weinig mensen lezen.”
De jongste jaren is dit maatschappelijk aspect hem steeds meer gaan boeien. “Lang geleden hield ik me vooral bezig met het maken van ingewikkelde berekeningen, maar sinds een tiental jaren probeer ik me meer te engageren om ervoor te zorgen dat we als samenleving betere beslissingen nemen.”
Geluksonderzoek
“Oorspronkelijk was het mijn ambitie om het gezondheidssysteem beter te maken, maar intussen probeer ik dit ook uit te breiden naar de maatschappij en onze manier van samenleven opdat meer mensen zich gelukkig zouden voelen. Om dat te doen, zijn er verschillende benaderingen. Sommigen zeggen: ‘je moet de één procent die het voor het zeggen heeft bereiken en dan zal het wel veranderen’. Ik denk dat dit niet de juiste strategie is. Ik denk dat je moet doordringen tot de mensen die dagelijks met hun zorgen en elkaar moeten omgaan. Dus, met andere woorden, ik denk dat het nog altijd de beste manier is om het op een zo breed mogelijke manier te communiceren. Zo bereik je onrechtstreeks ook de beleidsmakers en kun je geleidelijk door je ideeën te laten insijpelen de dingen veranderen. Natuurlijk, het komt er alweer op aan om ook de mensen ervan te overtuigen dat het ook voor henzelf de betere manier is en dat is niet altijd evident.”
Met de NN-leerstoel ‘Perspectieven op een gezond en gelukkig leven’ ging Lieven Annemans op zoek naar wat de Belg gelukkig maakt: “In de loop van de voorbije twee jaar werd het thema geluk steeds meer ernstig genomen en dat door steeds meer mensen.” De voornaamste conclusies uit het onderzoek: geluk is wel degelijk maakbaar (Lieven Annemans komt op een cijfer van 60%, meer dan in andere studies werd aangetoond) en het werd duidelijk uit de analyses dat het een gedeelde verantwoordelijkheid is van de mensen zelf en het beleid.
Professor Annemans noemt zichzelf optimistisch van natuur. “De wereld van vandaag is, vergeleken met de wereld van honderd jaar geleden, een betere wereld. Als je naar de objectieve cijfers kijkt, men noemt dat dan de kwaliteit van het bestaan, dus alle factoren die nodig zijn om een degelijk bestaan te creëren voor zoveel mogelijk mensen, dan zie je dat dit positief evolueert. Het blijft dus de moeite waard om verder te blijven werken.” Toch zou hij soms willen dat het allemaal sneller ging. “Het is een soort van processie van Echternach: twee stappen vooruit en een achteruit. De evolutie gaat veel trager dan ik oorspronkelijk had gehoopt, maar de processie van Echternach is ook rond geraakt voor het donker was, dus traag maar gestaag blijven we aan de weg timmeren.”