Deze pagina biedt u een beknopte bloemlezing van originele archiefteksten die wij tijdens onze opzoekingen aantreffen. Een terugblik die voor u hopelijk even boeiend is als voor ons.
Bezoek van de Koning/Nota aan het personeel
Ter gelegenheid van het hoge bezoek van Zijne Majesteit de Koning aan de gebouwen van de Rijksuniversiteit op 19 mei, wordt het personeel dringend verzocht alle nodige maatregelen te nemen ten einde aan de lokalen een esthetisch en verzorgd uiterlijk te geven. Dientenvolge wordt aan het personeel van de Technische Dienst in het bijzonder gevraagd zo weinig mogelijk dossiers te laten rondslingeren. Het zou Zijne Majesteit tevens aangenaam zijn het personeel in paasbeste kleren te mogen begroeten. Bloemen en giften zijn steeds welkom. LEVE DE KONING!
(Collectie omzendbrieven, 18 mei 1967)
Gents student zalig verklaard, 1983
E. Charazinska, licentiate kunsthistorica, verbonden aan het Nationaal Museum te Warszawa, maakt een doctoraat over de befaamde Poolse schilder Adam Chmielowski. Het blijkt uit haar opzoekingen dat de man één jaar aan de RUG was ingeschreven, 1866-1867, als leerling-ingenieur der Ecoles Speciales, wat door de diensten van het Archief van de RUG werd bevestigd. Dat is ternauwernood opzienbarend nieuws.
Echt nieuws is dit.
Adam Chmielowski - als 'broeder Albert' - stichtte later de Albertijnerorde van de Derde Regel van Sint Franciscus, en werd verleden jaar 1983 door Johannes Paulus II te Rome zalig verklaard. Dat zal wel in de annalen van de RUG uniek zijn: de zalige Adam-Albert Chmielowski was één jaar bij ons student. Het is niet duidelijk of zijn verblijf alhier heeft bijgedragen tot de wending die zijn veelbewogen leven later nam. (Brief van Prof. G. Sanders aan de rector, 6 juni 1984).
Personeelsbeleid tijdens de 'grote crisis', 1934
"La question du recrutement et l'utilisation des femmes dans les administrations centrales" Tenant compte des obligations sociales que crée l'état de crise, il a été décidé que tous les emplois, y compris ceux de dactylographes et de steno-dactylographes, seront, en principe, réservés aux hommes, aussi longtemps que des candidats qualifiés se présenteront en nombre suffisant.(...) Il va de soi que l'interdiction de recruter des femmes ne vise pas le personnel affectés au nettoyage des bureaux. (Brief van de Eerste Minister Graaf L. De Lichtervelde aan de beheerder-inspecteur, 12 april 1934)
De "Leerstoel", 1954
J'ajoute que je m'accomode du local de remplacement qui m'a été attribué. Mais pour pouvoir y caser plus ou moins tous mes étudiants, je dois, sur un fauteuil, poser une chaise, sur cette chaise un petit lutrin et, au sommet de cet édifice branlant mes notes. Inutile de dire que je dois rester debout pendant toute cette séance. (Brief van Prof. H. Henry aan de decaan van de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, 14 november 1954)
Vrouwelijke assistente in het Hoger Instituut voor Opvoedkunde, 1941
Wij moeten er ook aan denken dat het Instituut voor Opvoedkunde steeds nog over geen eigen localen beschikt en tot hiertoe zich tevreden gesteld heeft met zich eenvoudig in de localen van de psychologie te nestelen hetgeen al langer hoe meer ondraaglijke toestanden zal meebrengen daar collega Verheyen er nu nog aan denkt ons een vrouwelijke assistente als gezelschap te geven. (Brief van Professor J. Fransen aan de beheerder-inspecteur, 3 december 1941)
Reglement van inwendige orde, studentenhuis, 1928
Allen zijn verplicht zich op een ordelijke wijze te gedragen, geen gerucht te maken, om de vergaderingen niet te stooren. De meubels, stoelen, muren, kapstokken, sleutels van verwarmingstoestellen mogen niet beschadigd worden; het is verboden de venstergarnieringen af te trekken; het is streng verboden de elektrische lampen weg te nemen, op de muren te schrijven, de deuren met de voeten te bevuilen en zich met de voeten op de gemakken te zetten. (Archief van het universiteitsvermogen 1928)
Inschrijvingsgelden aan de Rijksuniversiteiten, 1959
Na bespreking van ruim een uur wordt volgend onderwerp van beslissing ter stemming gelegd: De Raad is van oordeel dat niet kan ingegaan worden op het voorstel van de Rijksuniversiteit te Luik. Integendeel spreekt de Raad de wens uit dat het onderwijs aan de Rijksuniversiteiten volledig gratis zou moeten verzekerd worden. (Notulen Raad van Beheer, 11 maart 1959, punt 5)
Kilometervergoeding, 1933
Bij toepassing der koninklijke besluiten van 23 Juni en 4 Juli 1932 worden vanaf 1 Juli 1932 de kilometervergoeding per Km. TE VOET afgelegd van 0.25 op 0.30Fr. gebracht. (Omzendbrief van beheerder-inspecteur A. Schoep, 7 februari 1933.)
Beheerder-inspecteur A. Schoep over vrouwelijke werkleiders, 1936
Verder moet de minister niet uit het oog verliezen dat met het heengaan van Prof. Swarts hier reeds een Juff. (nog een juff!) als werkleider (ook voor een scheikundig vak) is ...en dat wij met Mej. Desirant zullen blijven zitten. (Brief van A. Schoep aan de minister, 22 mei 1936)
Ceremonie of stadskledij gewenst,1838
Les membres du corps enseignant des universités de l'état porteront: L'habit-frac noir, brodé de soie verte, sur le collet, les parements, les poches et l'écusson(branches d'olivier), collet droit, à une rangée de boutons en soie verte. La culotte en soie noire à boucles d'or. Bas de soie noir, chemise à jabot, cravate blanche, l'épée en nacre et or, droite le long de la cuisse. Chapeau français garni de plumes noires, ganse en soie noire, cocarde nationale. (Wet van 8 januari 1838)
Sidonie Verhelst, de eerste studente aan de RUG, 6 december 1882
Tijdens dezelfde maand vonden we in de notulen van de academieraad het volgend verslag: " Des désordres assez sérieux viennent de se produire dans la faculté de philosophie et lettres. Les leçons de psychologie sont suivies, cette année par une institutrice des écoles communales de Gand, Melle Verhelst. On a réservé è cette dame une place spéciale dans l'auditoire. Elle occupe l'extremité du premier banc et a, pour voisin immédiat, M. Van Geyt. Le 12 Décembre, un étudiant roumain, M. Emile Buzerano, fort peu assidu jusque là, vint assister au cours, et voulut s'installer à côté de Melle Verhelst, entre celle-ci et M. Van Geyt. Repoussé, il renouvela sa tentation le lendemain, mais sans plus de succès. La résistance qu'on lui opposait irrita vivement M. Buzerano, qui pour s'en venger eut recours à la violence. Il s'introduisit de force entre deux de ses condisciples assis au premier banc, injuria, menaça même ses voisins et troubla l'ordre au point que M. le Prof. Merten se vit obligé d'intervenir et dût suspendre, pendant quelques instants, la leçon déjà commencée. Des scènes semblables se reproduisirent le 14 Decembre: elles déterminissent une rixe dans laquelle M. Buzerano fut légèrement blessé au visage. C'est de ces violences que celui-ci est appelé à répondre devant le conseil académique, en même temps que de la conduite inconvenante qu'il a tenue envers Melle Verhelst, la cause première et involontaire de tous ces désordres. Il a gravement manqué au respect qu'il lui devait, en essayant d'établir avec elle un commerce épistolaire, s'efforçant, avec insistance blessante et par des moyens peu délicats, de lui faire parvenir une lettre dont elle ne voulait pas. De pareils procédés, dit M. le Recteur, appellent une répression: le bon ordre dans l'Université l'exige. L'émotion est grande parmi les étudiants et elle fait craindre de nouveaux troubles, si bonne et prompte justice n'est faite...." (Vergadering van de academieraad, 18 december 1882)
Lichaamsbeweging en alkohol, 1932
Het alkoholmisbruik is nauw aan het verlangen naar gezelligheid verbonden, om in verenigingen met vrienden de zorgen van het leven te vergeten. Indien we erin gelukken, door die vreugde die men bekomen kan door lichaamsoefeningen, te laten proeven, dan is het uit met de alkohol. De kroegen zullen fel verminderen, en de vreugde en het geluk zullen in de huiskringen verstevigd worden. (Slotbeschouwing uit een verhandeling in de lichamelijk opvoeding,1932)
Woonplaats professoren, 1948
De gewoone hoogleraar en de docent, die tenminste vijf uren per week onderricht geeft, moeten uiterlijk drie jaren na hun benoeming, werkelijk verblijven in de stad waar de universiteit gevestigd is of in haar agglomeratie. Bij niet naleving van die voorwaarden, kunnen zij de in de weddeschaal bepaalde verhogingen niet genieten. (Wet van 25 februari 1948)
Ecologie in 1899
"Est-il besoin d'observer que l'oeuvre de l'homme civilisé qui met en culture des pays vierges consiste en un appauvrissement du nombre des espèces...Le scrub et les herbes indigènes ont reculé en Australie; la forêt vierge s'éclaircit en Amazonie pour céder la place à des cultures; et d'étape en étape, la botanique, inclinant vers la méthode géographique, se rapproche de notre science en devenant "science appliquée". (Bespreking over de invoering van het vak aardrijkskunde aan de universiteit, 1899)
Numerus clausus in de geneeskunde anno 1943
"De vraag om advies die aan de Faculteit gesteld werd door het Ministerie van Openbaar Onderwijs omtrent de overbevolking der medische faculteiten verdient een nauwgezet onderzoek over de oorzaken en de gevolgen der overvulling van het medisch beroep... De commissie is van oordeel dat het aantal studenten in de geneeskunde dient beperkt te worden en stelt de volgende maatregelen voor: praeuniversitair geneeskundig onderzoek, psychotechnisch onderzoek, maturiteitsexamen en tenslotte het instellen van de numerus clausus. (Verslag van de faculteitsraat geneeskunde, 30 januari 1943)
Het Pand anno 1963-1964
Ten behoeve van de studenten werd door het patrimonium, Het Pand aangekocht. Dank zij officiële en private steun. Na de afbraak van parasitaire gedeelten werden voorlopige instandhoudingswerken uitgevoerd. Thans wordt ijverig gewerkt aan de studie voor de inrichting van studentenkamers, lees- en vergaderzalen en zelfs voor de bouw van een nieuwe vleugel, waarvoor reeds het principieel akkoord bekomen werd van de Commissie voor Monumenten en Landschappen" (Verslag van de commissie der universiteitsgebouwen, 1963-1964)
Studentencommentaar op zijn cursus anno 1922
" Un cours est une opération par laquelle les notes du professeur deviennent les notes des élèves, sans passer par l'esprit, ni de l'un ni de l'autre." ( Collectie cursussen )
Fysica aan de RUG anno 1831
" Monsieur le Ministre En réponse à la partie confidentielle de la dépêche, j'ai l'honneur de vous informer que les leçons de Mr. Morren sont assez fréquentées parce que la physique offre un grand nombre d'expériences amusantes..." ( De beheerder-inspecteur aan de minister 9 aug. 1831)
RUG-computers in 1970
"...Het vooropgestelde rekensysteem werd voldoende groot gekozen, zodat de gewettigde hoop bestaat dat het minstens drie jaar bijna onveranderd zal kunnen gebruikt worden. Wegens de sterke geografische spreiding der verschillende gebruikers, is het enige alternatief voor afstandstations(terminals) het organiseren van een ophaaldienst met een bestelwagen. Hiervoor dient een net van ophaalpunten voorzien te worden dat de bestelwagen tweemaal daags zou bedienen voor het ophalen van programma's en het afleveren van regeldrukkeruitvoer samen met het terugbezorgen der uitgevoerde programma's. Door zulk een systeem kan een programmadraaitijd (turn around time) van hoogstens 12 uren gegarandeerd worden..." (Rapport van de computercommissie 1970)
Vrouwen in het eerste studentenrestaurant aan de Sint-Jansvest 1922
"M. Willem: Et le service fait par des serveuses, qu'en pensez vous? M. Impens: Etudiants et serveuses, cela ne me semble pas aller bien ensemble. Si j'étais libre d'agir je donnerais la préférence à des domestiques, des gens de campagne;... En ce qui concerne le lavage de linge, on pourrait installer les appareils dans les sous-sols. Ce travail pourrait se faire par deux ou trois femmes, mariées évidemment..." (Verslagboek over de oprichting van het studentenhuis 1922)
Rectorale rede over o.m. de opleiding van magistraten 1881
"J'ai constaté la nécessité de créer, à la sortie des études universitaires, des écoles supérieures scientifiques destinées à l'élite des élèves. Ce sont des écoles supérieures établies par l'état qui devront servir à préparer en même temps aux fonctions publiques. Les universités privées, comme les universités de l'etat continueraient à délivrer des diplômes qui donneraient accès aux carrières libérales. Mais pour pourvoir dans les fonctions publiques, les jeunes gens, pourvus d'un diplôme universitaire, devraient passer deux ou trois ans dans une école de l'état. Le diplôme de docteur en droit donnerait le droit d'entrer au barreau, mais pour entrer dans la magistrature, il faudrait avoir travaillé dans dans une école supérieure de droit de l'état (Rector A. Callier bij de opening van het academiejaar 1881-1882)
