Duurzaamheidsvisie

De Universiteit Gent wil een toonaangevende kennisinstelling zijn voor een toekomst die ecologisch, sociaal en economisch duurzaam is, binnen een lokale en mondiale context. Hiertoe hanteren wij 3 concrete duurzaamheidsprincipes:

• we creëren substantieel draagvlak voor duurzame ontwikkeling
• we integreren duurzaamheid in haar onderwijs, onderzoek en dienstverlening
• we implementeren duurzaamheid in onze bedrijfsvoering en organisatie

Duurzaamheidsprincipes

Naar een substantieel draagvlak voor duurzame ontwikkeling

Door sensibilisatie en communicatie creëren we een grote betrokkenheid bij alle geledingen (studenten, ZAP, AAP, ATP, bestuurders), zowel in de faculteiten als op het centrale niveau, door de kans te bieden mee te participeren in het duurzaamheidsbeleid van de UGent. Hiermee wordt verder gebouwd op de inspanningen van de denktank Transitie UGent.

De UGent verweeft het duurzaamheidsbeleid met meerdere andere strategische projecten uit het strategisch plan die rechtstreeks of onrechtstreeks ook inzetten op duurzame ontwikkeling.

De UGent wil de expertise en interesse in duurzame ontwikkeling, zowel op vlak van onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering bundelen, onder meer door lerende netwerken te realiseren en te versterken.

Aangezien aandacht voor duurzaamheid niet (helemaal) nieuw is binnen de UGent zal het project daarnaast detecteren en stimuleren waar en hoe vanuit de reeds bestaande eigen sterktes inzake duurzaamheid in de onderwijs- en onderzoeksactiviteiten, de brug kan gelegd worden om een sterk draagvlak te creëren bij de bedrijfseconomische, maatschappelijke en politieke actoren die betrokken zijn bij de duurzaamheidsagenda.

Rekening houdend met de beleidsvragen kan via verschillende draagvlak bevorderende initiatieven (participatie, bredere bekendmaking van onderzoeksresultaten, organisatie van of deelname aan duurzaamheid bevorderende initiatieven e.a.)  gezorgd worden voor de externe uitstraling van het duurzaamheidsbeleid van de UGent. De UGent kan zich in het kader hiervan engageren om een jaarlijks duurzaamheidsrapport te publiceren.

Integratie van duurzaamheid in onderwijs, onderzoek en dienstverlening

Het hoger onderwijs is een belangrijke (mogelijke) katalysator voor duurzame ontwikkeling, voornamelijk via haar opdrachten van onderwijs, onderzoek en dienstverlening. De voorbije 2 decennia hebben hoger onderwijsinstellingen wereldwijd en in Vlaanderen internationale verklaringen ondertekend (bv. het COPERNICUS handvest) om hun engagement aan te tonen.

Ook de UGent wil via het onderwijs bijdragen aan een duurzamere samenleving en wil haar studenten voldoende vertrouwd maken met sociale, ecologische en economische duurzaamheidsproblemen en met mogelijke oplossingen. Een universiteitsbreed keuzevak ‘Duurzame ontwikkeling’ kan hierbij een eerste belangrijke stap betekenen.

Het integreren van duurzame ontwikkeling in het volledige onderwijsaanbod zal inhoudelijk en procesmatig moeten gebeuren. Op inhoudelijk vlak moet gestreefd worden naar onderwijs met een hoge maatschappelijke relevantie, verbonden met en geïnspireerd door de uitdagingen van vandaag en morgen. De voortgang daarin zal moeten aangetoond worden tijdens de instellingsreview, waarbij ‘duurzaamheid’ als beleidsthema werd opgenomen in het beoordelingskader.

Op vlak van onderzoek wil de UGent de mogelijkheden voor onderzoek naar een meer sociaal rechtvaardige en ecologisch duurzame toekomst verder stimuleren zonder uit het oog te verliezen welk efficiënt economisch systeem daarmee verzoenbaar is. Dergelijk onderzoek past een grote verscheidenheid aan wetenschappelijke benaderingen toe, vaak door middel van een multi-, inter- en transdisciplinaire aanpak en vertrekt vanuit een grote maatschappelijke impact.

De UGent biedt aan de brede samenleving, lokaal en mondiaal wetenschappelijk onderbouwde dienstverlening aan op het vlak van duurzaamheid.

Om het debat te stimuleren en om duurzaamheidstransities in de core business van de UGent in beweging te krijgen, worden de betrokken directies, faculteiten en adviesraden aangemoedigd om voorstellen te bedenken samen met de stuurgroep duurzaamheidsbeleid en een breder intern duurzaamheidsnetwerk, deze voorstellen concreet uit te werken en in het regulier beleid te integreren.

Implementeren van duurzaamheid in de bedrijfsvoering en organisatie

De UGent zet in op duurzaam energiebeheer, duurzame mobiliteit, duurzame voeding, duurzaam aankoop- en materiaalbeheer en ecologisch groenbeheer binnen haar bedrijfsvoering.

• De UGent schaart zich achter de EU-ambitie om klimaatneutraal te zijn tegen 2050 en maakte het traject voor de komende 10 jaar concreet met een nieuw energiebeleidsplan 2020-2030.
• De UGent voert een geïntegreerd mobiliteitsbeleid, waarbij de campussen vlot bereikbaar zijn, de verkeersveiligheid verhoogd wordt en de milieu-impact van de verplaatsingen door personeel en studenten gereduceerd wordt en maakt dit concreet in het bedrijfsvervoerplan. 
• De UGent behoudt en versterkt het groen en de biodiversiteit op terreinen waar ze verantwoordelijk voor is. Daarbij realiseert ze vooruitgang in zowel de kwantiteit als de kwaliteit, op campus- en op instellingsniveau en gebruikt dus een ‘net gain’ (nettowinst) aan groen en biodiversiteit als uitgangspunt. Dit wordt concreet gemaakt in het biodiversiteitsplan.
• De UGent streeft naar een duurzaam aankoopbeleid. Bij nieuwe of hernieuwde raamovereenkomsten worden, waar relevant, duurzaamheidscriteria geïntegreerd.  Sociale, ecologische en economische criteria moeten ten volle meespelen in alle fasen van het aankoopproces.
• De UGent streeft naar een gezond, lekker, betaalbaar én ecologisch verantwoord voedingsbeleid, met minder vlees- en niet-duurzame visconsumptie. Zo zal in 2025 de helft van het aanbod bestaan uit vegetarische en plantaardige opties.

Er werd op diverse terreinen van de bedrijfsvoering al behoorlijk wat werk geleverd en er zijn interessante bouwstenen gelegd. Maar het werk is nog lang niet af en de uitdagingen waarvoor we staan zijn enorm. De UGent wil hier een proactieve en inspirerende rol in opnemen.

Voor de verschillende duurzaamheidsthema's worden instrumenten uitgewerkt die de bedrijfsvoering op een structurele wijze verduurzamen en effecten hebben op lange termijn. Daarnaast wordt ingezet op voorbeeldprojecten, die op korte termijn zichtbaar zijn en tot doel hebben om de leden van de universitaire gemeenschap bewust te maken van het belang van duurzame ontwikkeling. Dergelijke projecten bieden ruimte om te experimenteren en in bepaalde gevallen kunnen ze een opstap vormen naar de implementatie van meer structurele maatregelen.

De betrokken directies, faculteiten en adviesraden worden aangemoedigd om deze beleidsinstrumenten en voorbeeldprojecten samen met de stuurgroep duurzaamheidsbeleid en de expertengroepen te bedenken, uit te werken en in het regulier beleid te integreren.