Marijn Martens onderzocht in zijn doctoraat waarom het publiek ook betrokken kan worden bij algoritmische besluitvormingen

Onlangs verdedigde imec-mict onderzoeker Marijn Martens zijn proefschrift "Algorithmic systems through the looking glass: A multi-contextual approach to understand the evaluation of algorithmic decision-making systems from a laypersons’ perspective" aan de Universiteit Gent.

Waarom deed je onderzoek naar algoritmische besluitvormingssystemen?

Ik werd geïnspireerd door de steeds groeiende rol van AI en algoritmen in de samenleving. Momenteel wordt er nog te weinig aandacht gegeven aan de mening van het brede publiek bij het invoeren van algoritmische systemen. Via mijn doctoraat hoop ik op die manier de stem van gewone burgers centraal te kunnen stellen.

In mijn onderzoek richtte ik mij op vier belangrijke aspecten: hoe begrijpen gewone burgers algoritmische systemen, hoe aanvaardbaar vinden zij bepaalde datastromen, hoe wordt vertrouwen in deze systemen opgebouwd en ervaren en tot slot wat zijn de gevolgen van systeemfalen en wie wordt daarvoor verantwoordelijk gehouden.

Hierbij maakte ik gebruik van verschillende onderzoeksmethoden zoals diepte-interviews, cross-sectionele surveys en semi-experimenteel onderzoek. Door deze diverse methoden kon ik diepgaand inzicht verwerven in de percepties van burgers over algoritmische systemen.

Wat zijn de belangrijkste inzichten uit jouw onderzoek?

Deze studie onderzoekt de kloof tussen wat technologisch mogelijk is en wat maatschappelijk wenselijk is. En reflecteert het over de ethische en sociale implicaties van technologische vooruitgang. Een van de belangrijkste inzichten is dat leken wel degelijk in staat zijn om algoritmische systemen te beoordelen, en dus dat er niet per se diepgaande technische kennis nodig is.

Dit is een verrassend inzicht want nu worden burgers vaak niet betrokken bij technologische denkprocessen. Uit deze studie kunnen we concluderen dat ook wie weinig kennis heeft over een bepaald studiegebied, ook recht zouden moeten hebben om hun mening te uiten over de ontwikkeling en implementatie van technologieën. Tenminste als zij hiervan de gevolgen ervaren.

Wat was jouw algemene ervaring tijdens het uitvoeren van jouw doctoraat?

Vooral het opbrengen van geduld en het hebben van doorzettingsvermogen was belangrijk. Niet alles verloopt altijd even vlot, maar dat is overal weleens. Het is belangrijk ook om steeds goed voor ogen te houden wat je wilt onderzoeken en alle puzzelstukjes op zijn plek krijgt. Maar uiteindelijk komt altijd alles wel goed.