Patterns of drug use among (ethnic and cultural) minorities PADUMI

Onderzoeksperiode

1 februari 2015 – 15 augustus 2016

Financiering

Belspo

Onderzoeker

Charlotte DE KOCK

Sleutelwoorden

Migranten en etnische minderheden, middelengebruik, verslavingszorggebruik, Community Based Participatory Onderzoek (CBPR), kwalitatief

Abstract

De houdingen en praktijken met betrekking tot middelengebruik van etnische minderheden in België werden de afgelopen tien jaar reeds uitvoerig bestudeerd. Toch is er maar weinig bekend over de prevalentie en aard van dit middelengebruik (alcohol en illegale drugs). Vooral in de Europese context blijft dit een onderbelicht thema. Conceptuele en methodologische aspecten bemoeilijken de studie van het verband tussen etnisch-culturele achtergrond en middelengebruik. Ook de multidimensionale aard van het thema, de angst voor beschuldigingen van racisme en discriminatie, en een algemeen tekort aan praktijkwerkers en onderzoekers met een migratieachtergrond bemoeilijken onderzoek naar deze thematiek.

Het verzamelen van nauwkeurige informatie over de prevalentie van middelengebruik en de mogelijke factoren die dit middelengebruik bepalen is een noodzakelijke eerste stap naar een holistische aanpak voor deze specifieke doelgroep. PADUMI bouwt verder op het door Belspo gefinancierde project ‘Treatment trajectories of drug users from ethnic minorities’ (ZEMIV-project 2006-2007; Derluyn et al., 2008) en wordt uitgevoerd door een multidisciplinair team van wetenschappers in de sociologie, criminologie, orthopedagogiek en in het sociaal werk.

De algemene doelstellingen van dit onderzoek zijn :

Een bijdrage te leveren aan een beter inzicht in de prevalentie en aard van middelengebruik bij etnisch-culturele minderheden in België;
Op zoek te gaan naar de beslissende factoren die schuil gaan achter middelengebruik (illegale drugs en alcohol);
De capaciteit van etnisch-culturele minderheden te verhogen door de kennis over middelengebruik in de gemeenschappen te verhogen;
De behoeftes van etnisch-culturele minderheden te onderzoeken en te communiceren naar praktijkwerkers.

Concreet wordt dit onderzoek uitgevoerd aan de hand van vier case studies. De doelgroepen van de vier case studies zijn de volgende:

De Turkse gemeenschap in Gent;
De Bulgaarse gemeenschap in Gent;
Migranten zonder wettige verblijfspapieren in België;
De Congolese gemeenschap in de Matonge wijk in Brussel.

Methodologie

In dit eenjarig onderzoeksproject maken we gebruik van een community-based participatory research design (CBPR). Deze benadering is voornamelijk gericht op het ontwikkelen van participatiestructuren voor de gemeenschappen (etnisch-culturele minderheden) die meest getroffen worden door het voorwerp van het onderzoek (middelengebruik). Deze participatie wordt tot stand gebracht tussen sleutelfiguren in de gemeenschappen enerzijds en vertegenwoordigers van middenveld- en welzijnsorganisaties uit de verschillende etnisch-culturele minderheden anderzijds.

De eerste fase van het onderzoek bestaat uit een literatuurstudie met betrekking tot de prevalentie en aard van middelengebruik bij etnisch-culturele minderheden en de determinanten van dat gebruik. In de tweede fase van het onderzoek focussen we op de verzameling van kwalitatieve data bij vier etnisch-culturele minderheden: de Turkse gemeenschap in Gent, de Bulgaarse gemeenschap in Gent, migranten zonder wettige verblijfsdocumenten in België en de Congolese gemeenschap in Matonge, Brussel. Data wordt in dit onderzoek verzameld door de gemeenschapsonderzoekers aan de hand van kwalitatieve semi-gestructureerde interviews (n=100 per case study) met respondenten uit eenzelfde gemeenschap aan de hand van respondent-driven sampling. De laatste en meest belangrijke fase bestaat uit de disseminatie van de onderzoeksresultaten in de respectievelijke gemeenschappen en in drughulpverlening en bredere welzijnssector.

Elk van deze vier case studies omvat vier intergerelateerde actoren: een gemeenschapsorganisatie, een klankbordgroep met experten, een wetenschappelijk medewerker en een groep gemeenschapsonderzoekers (n=10).

Valorisatie

DE KOCK, C., SCHAMP, J., VANDERPLASSCHEN, W., DECORTE, T., DERLUYN, E., HAUSPIE, B., JACOBS, D. & SACCO, M. (2017). Implementing community-based participatory research in the study of substance use and service utilisation in Eastern European and Turkish communities in Belgium. Drugs: Education, Prevention and Policy, doi: 10.1080/09687637.2017.1282420
DE KOCK, C., DECORTE, T., VANDERPLASSCHEN, W., DERLUYN, I. & SACCO, M. (2017). Studying ethnicity, problem substance use and treatment: from epidemiology to social change. Drugs: Education, Prevention and Policy, doi: 10.1080/09687637.2016.1239696

DE KOCK, C., DECORTE, T., HAUSPIE, B., DERLUYN, I., VANDERPLASSCHEN, W. & SCHAMP, J. (2017). Een kwalitatieve verkenning van gepercipieerde discriminatie, etnische identiteit, etnisch netwerk en middelengebruik bij personen met een Turkse en Oost-Europese migratieachtergrond in Gent. SOCIOLOGOS. 38(1)

DE KOCK, C., DECORTE, T., VANDERPLASSCHEN, W., SCHAMP, J., DERLUYN, I., HAUSPIE, B., JACOBS, D., SACCO, M. (2016) Substance use among people with a migration background: a community based participatory research (CBPR). Garant-Maklu: Appeldoorn / Antwerpen.
DE KOCK, C. (2016). Community based participatory research (CBPR) bij etnische minderheden. In Decorte & Zaitch (eds.) (2016). Kwaliatieve methoden en technieken in de criminologie. Leuven: Acco.
DE KOCK, C. DECORTE, T., VANDERPLASSCHEN, W., SCHAMP, J., DERLUYN, I., HAUSPIE, B., JACOBS, D., SACCO, M. Community Based Participatory Research in de studie van druggebruik bij etnische minderheden. Panopticon. (37)3, pp. 226-23.
DE KOCK, C., DECORTE, T., VANDERPLASSCHEN, W., SCHAMP, J., DERLUYN, I., HAUSPIE, B., JACOBS, D., SACCO, M. (2015). Patterns of substance use in ethnic and cultural minorities (PADUMI): A community based participatory research (CBPR). Engage 2020: Engaging society in responsible research and innovation (Brussels, Belgium), Abstracts.
DE KOCK, C., & DECORTE, T. (2015). Studying ethnicity and substance use: ontological considerations and methodological implications. Paper presented at the 1st Conference Ethnic minority youth: drugs, gangs and street life (Aarhus, Denmark), Proceedings.