Vakgroep Criminologie, Strafrecht en Sociaal Recht

Youth justice discourses on young people with migration background

Onderzoeksperiode

1 oktober 2016 – 30 september 2016

Financiering

Universiteit Gent (assisterend academisch personeel mandaat)

Onderzoeker

Olga PETINTSEVA

Sleutelwoorden

Jeugdbescherming, jeugdrechtbank, insitutioneel discours, migratie, Roma, Kaukasus, discriminatoire praktijken

Abstract

Dit onderzoek spitste zich toe op de productie van institutionele discoursen met betrekking tot jongeren met migratieachtergrond in de context van de jeugdbescherming. Migratie, etniciteit, cultuur en verblijfssituatie, spelen een prominente rol als het aankomt op hoe een zaak wordt begrepen en bejegend.
Jeugdbescherming is een interessante context voor dit soort vragen, gezien de grote discretionaire ruimte, het ‘belang van het kind’- gedachtegoed en de voortdurende evenwichtsoefening tussen beschermen, responsibiliseren en sanctioneren. Hierdoor is deze insitutionele praktijk meer sociaal (i.e. in belangrijke mate gestuurd door menselijke inzichten en denkkaders) en geenszins een louter mechanische toepassing van de wet. Het onderzoek gaat na hoe de ogenschijnlijk onbestaande en zelden geproblematiseerde juxtapositie van jeugdbescherming – migratie in de pratkijk voorkomt en hoe professionele actoren hiernaar kijken. Dit onhult in belangrijke mate de heersende visies op klasse, (ethnische) cultuur, ‘goed’ gedrag en moraliteit, assumpties over de rol van de jongere binnnen het gezin, familiale structuren, ‘zinvolle’ tijdsbesteding, sedentair levensstijl, enz.

De studie spitst zich toe op twee cases van ‘nieuwe’ migranten: jongeren geboren in de Noordelijke Kaukasus en Slovaakse en Tsjechische Roma (waarbij er gewerkt werd met dossiers inzake als misdrijf omschreven feiten die naar de jeugdrechter zijn doorverwezen, dit in twee gerechtelijke afdelingen in België). Voor deze cases werd er nagegaan hoe professionele actoren de oorzaken en de modaliteiten van deviant gedrag begrijpen en ‘theoretiseren’ (Cicourel, 1976), hoe ze de verantwoordelijkheid en maturiteit van de jongere inschatten, alsook haar/zijn achtergrond (voornamelijk in termen van school- en gezinssituatie), evenals wat de rol is van de wettelijke verblijfssituatie. 

Methodologie

Het doctoraat is geïnspireerd door de inzichten van kritische discoursanalysten (met specifieke aandacht voor problematiseringsdiscoursen (Bacchi, 2009)) en omvat empirisch onderzoek van documenten in 55 jeugdrechtbankdossiers en narratieven van medewerkers van de jeugdbescheming (bekomen d.m.v. 41 interviews met magistraten, consulenten van de sociale diensten van de rechtbanken, interculturele bemiddelaars, verschillende actoren werkzaam in de Gemeenschapsinstellingen en in de uitvoering van alternatieve maatregelen).

Resultaten

De resultaten tonen aan dat ‘migrationering,’ ‘ethnisering’ en ‘culturalisering’ promonent aanwezig zijn. Bovendien is dit soort discours vaak gebaseerd op beschermingsrhetoriek (weliswaar in zeer uiteenlopende invullingen van ‘bescherming’). De gehanteerde definities van cultuuur, etniciteit en migratie zijn vaak essentialistisch (voornamelijk als het aankomt op Roma jongeren, die uitdrukkelijk anders worden gepositioneerd dan jongeren uit de Noordelijke Kaukasus), ogenschijnlijk vanzelfsprekend en verhuld in de logica van het praktisch denken. Zulke problematiseringen zijn deels gebaseerd op ervaringen uit de praktijk maar ook populaire beeldvorming en verwachtingspatronen worden hierin weerspiegeld (vb. specifieke verhalen en voorbeelden versus generalisering en veronderstellingen).

In conclusies wordt de discussie geopend over de vraag of deze positionering van ‘de ander’ per definitie discriminatoir is.          
In bredere zin, snijdt dit onderzoek debatten aan over interacties en verwachtingspatronen in institutionele contexten en vanzelfsprekend geworden discriminatoire (of in zekere zin schadlijke) praktijken. Deze bijdrage gaat tevens de discussie aan over de invulling van ‘bescherming’ en de eventuele wenselijkheid van specialisering naar migrantenjongeren toe in de justitiële sfeer.

Valorisatie

 

  • PETINTSEVA, O. (2018). Youth justice and migration : discursive harms. London: Palgrave Macmillan.
  • PETINTSEVA, O. (2017). Thou shall not ask leading questions! Constraints and benefits of a discussion model in elite interviews. Paper presented as part of the 'Symposium on interviewing 'elites' in social sciences' at the 1st European Congress of Qualitative Inquiry, Leuven (Belgium), 7-9 February 2017.
  • PETINTSEVA, O. (forthcoming). How school discourses are infused and circulated throughout juvenile justice trajectories: the case of Roma youth. Youth Justice.
  • PETINTSEVA, O. (2016). Problematisations and ‘specialized’ initiatives in youth justice: building expertise or denying protection? Presented at the Common Study Programme in Critical Criminology and Criminal Justice conference: ‘Preparing critical criminology for the next 20 years’. Porto (4-6/5/2016).
  • PETINTSEVA, O. (2016). The constitutive nature of discourses of youth judges and the social services: zooming in on positioning of young migrants in Belgian youth justice. Presented at the GERN (Le groupement européen de recherches sur les normativités) interlabo: ‘Moral essentials: lives under scrutiny in youth justice files / La moralité d’abord: des trajectoires de vie à travers les dossiers de la justice des mineurs’. Parijs (3/6/2016).
  • PETINTSEVA, O. (2016). Institutionele discoursen van de jeugdbescherming. In T. Decorte & D. Zaitch (Ed.), Kwalitatieve methoden en technieken in de criminologie (3de ed.) (pp. 331-332). Leuven: Acco. 
  • PETINTSEVA, O. (2015). Approaching new migration through Elias’ “established” and “outsiders” lens. Human Figurations, 4(3).
  • PETINTSEVA, O. (2015). Studying discriminatory practices in youth justice decision-making. In J. Christiaens (Ed.), It’s for your own good : a century of juvenile justice practices (pp. 175–193). Brussel: VUB Press.
  • PETINTSEVA, O. (2015). When youth justice and migration intersect: 'Specialized' initiatives: building expertise or internal borders? Presented at the Common Study Programme in Critical Criminology and Criminal Justice conference: ‘Borders and the European Solidarity Project.’ Rotterdam (2-4/12/2015).
  • PETINTSEVA, O. (2015). Positioning, problematizing activities and their effects in the practice of youth justice with regard to young migrants. Presented at the American Society of Criminology conference: ‘The Politics of Crime & Justice.’ Washington (17-20/11/2015).
  • PETINTSEVA, O. (2015). The ‘existence’ of Roma in youth justice discourses. Presented at the International Cultural Criminology Conference: 'The Other.’ Amsterdam (25-25/6/2015).
  • PETINTSEVA, O. (2014). De “taboes” binnen criminologie: het academisch discours m.b.t. etniciteit/migratie en criminaliteit. In L. Pauwels & G. Vermeulen (Eds.), Update in de Criminologie VII : Actuele ontwikkelingen inzake EU-justitiebeleid, cannabisbeleid, misdaad en straf, jongeren en jeugdzorg, internationale vrede, veiligheid en gerechtigheid, gewelddadig extermisme & private veiligheid en zelfregulering (pp. 192–220). Antwerpen: Maklu.
  • PETINTSEVA, O. (2014). De ‘taboes’ binnen criminologie: Het academisch discours m.b.t. etniciteit/migratie en criminaliteit. Presentatie tijdens de vormingen Update in de Criminologie VII: ‘Actuele ontwikkelingen inzake EU-justitiebeleid, cannabisbeleid, misdaad en straf, jongeren en jeugdzorg, internationale vrede, veiligheid en gerechtigheid, gewelddadig extremisme & private veiligheid en zelfregulering.’ Gent (27/2/2014).
  • PETINTSEVA, O. (2014). Letters to the judge. Self-positioning, voices and adaptation in discourses of young migrants listed as suspects in delinquency cases. Presented at the Common Study Programme in Critical Criminology and Criminal Justice conference: ‘What is crime? Who is the criminal?.’ Corinth (29-31/10/2014).
  • PETINTSEVA, O. (2014). On criminological ‘taboos’: the academic discourse on migration and crime. Presented at the National Deviancy Conference: ‘Critical Criminology and Post-Crash Capitalism.’ Teesside (26-27/6/2014).
  • PETINTSEVA, O. (2014). On criminological 'taboos': the academic discourse on migration and crime. Presented at the Common Study Programme in Critical Criminology and Criminal Justice conference: ‘Pre-Crime, Security and Surveillance.’ London (14-16/4/2014).
  • PETINTSEVA, O. (2013). What's new? On the incorporation of the concepts 'established' and 'outsiders' as a conceptual lens in understanding new migration. Presented at the annual conference of the European Group for the Study of Deviance and Social Control: ‘Critical Criminology in a Changing World: Tradition and Innovation.’ Oslo (29/8-1/9/2013).
  • PETINTSEVA, O. (2013). New’ immigrants in juvenile justice. On the Incorporation of ‘established’ and ‘outsiders’ as a conceptual lens. Presented at the Common Study Programme in Critical Criminology and Criminal Justice conference: ‘Cultural and Global Criminology.’ Kent (28/4-1/5/2013).
  • PETINTSEVA, O. (2013). Bronnen van differentiële justitiële bejegening in MOF zaken met ‘nieuwe’ immigranten als (vermeende) dader. Presentatie tijdens het Vierde Criminologisch Forum Vlaamse Vereniging voor Criminologie (VVC): ‘Wetenschapsfraude: criminologische verklaringen en reacties.’ Gent (8/2/2013).
  • PETINTSEVA, O. (2012). The shifting focus and assumptions in research on ethnic and racial disparity in prosecution and judicial reactions within juvenile justice. Presented at the annual meeting of the European Society of Criminology: ‘Criminology in the 21st Century: A Necessary Balance between Freedom and Security.’ Bilbao (12-15/9/2012).
  • PETINTSEVA, O. (2012). New migration, new crime, new function? An exploration of immigration and integration policy in Belgium. Presented at the Common Study Programme in Critical Criminology and Criminal Justice conference: ‘Epistemology & Methodology as Tools for a Critical Analysis.’ Porto (1-3/5/2012).
  • PETINTSEVA, O. (2012). ‘New’ immigrants in Juvenile Justice. The case of youth from the Northern Caucasus in Belgium. Presentatie tijdens Master class (Faculteit Rechtsgeleerdheid). Gent (19/12/2012).
  • PETINTSEVA, O. (2012). Dispariteit in justitiële beslissingen in MOF zaken van ‘nieuwe’ immigranten. Presentatie tijdens de seminarie ‘It’s for your own good. A century of juvenile justice practices in Belgium: Beslissingspraktijken binnen het jeugdrecht / Les pratiques décisionnelles au sein de la justice des mineurs’. Louvain-la-Neuve (16/11/2012).