Het subjectieve foutbegrip in de Belgische aansprakelijkheidsdoctrine: Een kritische analyse met gebruik van inzichten uit het filosofische en neurowetenschappelijke debat over de vrije wil

Korte Beschrijving

De traditionele Belgische aansprakelijkheidsdoctrine hanteert een subjectief foutconcept. Er is alleen aansprakelijkheid indien een objectief onrechtmatige daad kan worden toegerekend aan de laedens en indien deze schuldig is voor dit gedrag. Toerekening vereist een zogenaamde ‘vrije wil’ (de persoon kon zich anders gedragen) en schuld vereist het vermogen om goed van kwaad te onderscheiden en de gevolgen van het gedrag accuraat in te schatten (de persoon kon weten wat deze deed). Boek 6 van het nieuwe Belgische Burgerlijk Wetboek zou beweerdelijk een ‘paradigmashift’ teweeg brengen door een objectief foutbegrip aan te nemen. In de aanloop van Boek 6 is er echter geen grondige analyse naar het buitencontractuele foutbegrip en de legitimatie ervan gevoerd.

Via zijn proefschrift zal Florian Stautemas Baele pogen om deze lacune in te vullen. Ten eerste is het de bedoeling om een conceptueel kader te ontwikkelen via de criteria gebruikt in doctrine en rechtspraak om gedrag als foutief te kwalificeren op basis van een vergelijking van Belgische en Franse rechtspraak en doctrine. Ten tweede zullen de vooronderstellingen over het bestaan en de relevantie van subjectieve facetten van de fout worden geïdentificeerd, gebruik makend van de inzichten uit het recente filosofische en neuro-wetenschappelijke debat over de vrije wil. Ten slotte zullen op basis van die inzichten conclusies worden getrokken over de wenselijke wijzigingen van de foutaansprakelijkheid in de toekomst.