Update in de Criminologie 2: Het strafrechtssysteem in de laatmoderniteit
Update in de Criminologie 2: Het strafrechtssysteem in de laatmoderniteit
Update in de Criminologie 2: Het strafrechtssysteem in de laatmoderniteit
samenstelling: T. Balthazar, J. Christiaens, M. Cools, T. Decorte, B. De Ruyver, P. Hebberecht, P. Ponsaers, S. Snacken, Ph. Traest, T. Vander Beken, G. Vermeulen
Gezien het grote succes van de eerste cyclus heeft de vakgroep niet geaarzeld om het initiatief te hernemen en gedurende het academiejaar 2003-2004 een nieuwe cyclus op te zetten, ditmaal onder de titel 'het strafrechtssysteem in de laatmoderniteit'. De neerslag hiervan vindt de geïnteresseerde lezer in deze bundel.
Waarheen willen we met dit thema? De strafrechtsbedeling en het penaal denken wordt de laatste jaren op een aanhoudende wijze in vraag gesteld. Het apparaat lijkt soms gesatureerd, verzadigd; andere momenten dringt het besef scherp door dat een strafrechtelijke aanpak aan legitimiteit inboet en ... in feite weinig resultaat oplevert of maatschappelijke problemen tot een oplossing brengt. Is de slogan van Martinson, 'Nothing Works', dan stilaan bewaardheid geworden?
In deze laatmoderne tijden sluipen nieuwe wijzen van denken en handelen de strafrechtsbedeling binnen. Zo worden meer dan ooit privatisering en deregularisering thema's binnen het debat omtrent de penaliteit. Maar ook andere stemmen gaan op. Sommigen zoeken hun heil in een herstelgericht denken, in zogenaamde restoratieve of bemiddelende praktijken; anderen dan weer in meer administratieve vormen van afhandeling. 'Gedogen' wordt een beleidsthema om problemen uit het strafrechtelijk denken uit te sluiten, terwijl dan weer 'overlast' in het penaal denken wordt ingesloten.
Essentieel roept dit denken over 'Het strafrechtssysteem in de laatmoderniteit' vragen op omtrent de verhouding tussen overheid en burger, staat en gemeenschap. Maar ook omtrent het wezen van het strafrecht zelf, en dus onvermijdelijk wordt ook geraakt aan het statuut van een wetenschap als de criminologie. Moet er nog strafrecht zijn? Is de criminologie in crisis? Biedt het strafrecht nog een (meer)waarde? en, indien deze vragen negatief mochten beantwoord worden, hoe dan wél maatschappelijk zinvol gevolg geven aan weinig of niet-getolereerd gedrag? Of liggen de zaken anders? Ontstaat er een soort van infrajustitieel kader van informele afhandeling, waarbij het justitiële als stok achter de deur, als 'ultimum remedium' behouden blijft? Vragen te over, die innig verbonden zijn met ons mens- en maatschappijbeeld van criminologie, een onvermijdelijk thema als het ware voor een 'Update in de Criminologie', een must voor ieder betrokken bij het criminologisch denken en de daaruit voortvloeiende praktijk. Het ligt uitdrukkelijk in de bedoeling van de initiatiefnemers dat de criminoloog werkzaam in het beroepsveld tot nieuwe inzichten komt.
Het programma van deze postuniversitaire vormingscyclus, en dus ook de samenstelling van dit boek, werd uitgewerkt door de professoren Tom Balthazar, Jenneke Christiaens, Marc Copols, Tom Decorte, Brice De Ruyver, Patrick Heberecht, Paul Ponsaers, Sonja Snacken, Philippe Traest, Tom Vander Beken en Gert Vermeulen, in overleg met de stuurgroep, bestaande uit vooraanstaande leden uit het criminologisch beroepsveld.
T. Balthazar, J. Christiaens, M. Cools, T. Decorte, B. De Ruyver, P. Hebberecht, P. Ponsaers, S. Snacken, Ph. Traest, T. Vander Beken, G. Vermeulen (eds.), Update in de criminologie: Het strafrechtssysteem in de Laatmoderniteit, Mechelen, Kluwer, 2004, x + 198 p. (Update in de criminologie)(Gandaius Vorming) ISBN: 978-90-4650-374-7
