Leerstoel Frans Verheeke
De UGent-Leerstoel Frans Verheeke werd opgericht binnen het Centrum voor Lokale Politiek van de Universiteit Gent. Die positionering binnen de Politieke Wetenschappen is uniek in België, gezien de reeds bestaande universitaire sportinstituten een medische oorsprong hebben.
In de negentiende eeuw was sport – als nieuw maatschappelijk concept – meteen ook sociaal innoverend, waarbij vrouwelijke pioniers evenwaardig hun sport konden beoefenen als mannen (cf. Delheye, 2017; Luitzen, Bollerman & Delheye, 2015). Opvallend is wel dat die evenwaardigheid van korte duur bleek. Vanuit een conservatieve, paternalistische grondstroom werd sport geïnstitutionaliseerd in elitaire blanke mannenbastions.
Na de Tweede Wereldoorlog werden op het sportveld weliswaar stappen in de richting van emancipatie gezet, maar de bestuursorganen bleven grotendeels mannelijk en blank. Pas recent, ten gevolge van maatschappelijke veranderingen en onder impuls van sociaal-progressieve actiegroepen, zwelt de kritiek op de door blanke mannen gereguleerde sport meer en meer aan. Zo eisen vrouwelijke topsporters een evenwaardig loon, evenwaardige media-aandacht, meer inspraak in bestuursorganen en een harde aanpak van grensoverschrijdend gedrag. ‘Kansengroepen’ (personen in armoede, personen met een fysieke of mentale beperking, personen met een migratieachtergrond, LGBTQ+) willen niet buitenspel worden gezet, maar ernstig worden genomen. Sport is in elk geval niet per definitie inclusief, maar kan sociale segregatie nog versterken.
Bovenop de sociale begrenzingen die meer en meer worden aangeklaagd, hypothekeren ook bestuurlijke en technologische transities de toekomst van de sport zoals we die vandaag kennen. Hoe kan doorgedreven professionalisering hand in hand (blijven) gaan met vrijwilligerswerk, of met bestuurlijke inspraak van alle stakeholders? Hoe kan fair play (incl. financial fair play) worden versterkt, de ‘competitive balance’ worden verbeterd en matchfixing worden tegengegaan? Zijn internationale kampioenschappen in de letterlijke betekenis, waarbij atleten onder nationale vlag met elkaar in competitie treden, nog van deze tijd (cf. naturalisering van topatleten)? Kan dopinggebruik in de toekomst nog wel bestreden worden? Hoe zullen topsportorganisaties en het WADA omgaan met ‘de bionische mens’ of met embryonale selectie? Moet er een aparte classificatie komen voor transgenders? Etc.
Doelstellingen
Met de UGent-Leerstoel Frans Verheeke willen we een lans breken voor een meer geconnecteerde, intersectorale politiek-ambtelijke aanpak van sport en beweging. De Leerstoel is geen passieve observator en torenwachter, maar een actieve facilitator en bruggenbouwer tussen de verschillende beleidsdomeinen waar sport als doel of als middel wordt gebruikt of kan worden ingezet.
Via gericht politiekwetenschappelijk onderzoek en via publiektoegankelijke ‘meetings’ over de grote maatschappelijke uitdagingen van de toekomst, waarbij theoretische experten maar ook actoren van de straat en het veld met elkaar in dialoog kunnen gaan, wil de UGent-Leerstoel Frans Verheeke een fysiek (en digitaal) onderzoeksknooppunt en kennisuitwisselingsplatform zijn. De leerstoel wil daarbij kansengroepen extra onder de aandacht brengen en wenst dus ook een emancipatorische facilitator te zijn met het oog op empowerment van die kansengroepen.
Publieke schenkers
Periode
2018-2024
Promotor
Herwig Reynaert, decaan van de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen en voorzitter van het Centrum voor Lokale Politiek, is als gewoon hoogleraar verbonden aan de vakgroep politieke wetenschappen van de Universiteit Gent. Hij doceert de vakken lokale politiek, actuele vraagstukken van de lokale politiek, Belgische binnenlandse politiek en interne Belgische politiek. Hij heeft tevens een grote belangstelling voor sport en Wereldoorlog I wat resulteerde in het boek ‘Olympiërs in Flanders Fields’ dat hij samen met Bart Vangrysperre schreef, een tentoonstelling ‘Olympiërs in Flanders Fields’ en een muziekproject samen met Wannes Cappelle en harmonie Ypriana. Ondertussen werd het boek ook in het Engels vertaald en voorgesteld in London.
Titularis
Prof. dr. Pascal Delheye studeerde lichamelijke opvoeding, sportmanagement en geschiedenis aan de KU Leuven en de Université 
Hij publiceerde breed over de geschiedenis van de sport en de lichamelijke opvoeding en redigeerde in 2014 Making Sport History: Disciplines, Identities and the Historiography of Sport (Routledge, London & New York). Van 2003 tot 2008 was hij hoofdredacteur van Sportimonium en vanaf 2014 werd hij coredacteur van de Sportwereld (www.desportwereld.nl). Als literair zijsprongetje publiceerde hij in 2005, samen met Willie Verhegghe, Ook wij waren winnaars: 150 sportgedichten uit Nederland en Vlaanderen (De Geus / Poëziecentrum Gent).
Sinds 1 januari 2017 is hij verbonden aan de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen van de Universiteit Gent, waar zijn sportpoliticologische onderzoeksinteresses en zijn sociaalmaatschappelijk engagement worden geconcretiseerd via de UGent-Leerstoel Frans Verheeke.