Voka Leerstoel Studieoriëntering
De studiekeuze van jongeren voor het secundair onderwijs, en in dat secundair onderwijs, wordt vandaag gemaakt op basis van aanbevelingen van klassenraden en studieresultaten. Tevens spelen voorkeuren en percepties van ouders, of perifere invloeden van vrienden of klasgenoten een grote rol. Studiekeuze is onvoldoende gebaseerd op wetenschappelijke onderbouwde instrumenten die peilen naar interesses, competenties, motivaties en attitudes. Bijgevolg spelen achtergrondkenmerken (e.g. SES, geslacht, ...) van leerlingen soms een te grote rol in studiekeuze. Hierdoor komen heel wat leerlingen terecht in een verkeerde richting, waarbij vaak van ASO naar andere onderwijsvormen geschakeld wordt (watervalsysteem). Dit heeft een grote maatschappelijke en individuele kost (demotivatie, ongekwalificeerde uitstroom, tekorten in sommige sectoren, etc.). Het traject is tevens zeer variabel, afhankelijk van contextuele variabelen (leraren, aanpak school, etc.).
In de vorige legislatuur is de Vlaamse Regering gestart met de ontwikkeling van instrumenten voor het ondersteunen van het studiekeuzeproces. Voor het hoger onderwijs werd het instrument Columbus ontwikkeld, in aanvulling van instellingsspecifieke instrumenten (bv. UGent SIMON). Het instrument is echter specifiek gericht op de derde graad van het secundair onderwijs, waardoor de nood blijft bestaan voor soortgelijke oriënteringsinstrumenten ter ondersteuning van de studiekeuze in/naar het secundair onderwijs. Bij de ingang van, en na de eerste graad van het secundair onderwijs, maken jongeren immers al een belangrijke en vaak bepalende keuze, die bepalend is voor de latere carrière en arbeidsmarkt. Daarom is er nood aan wetenschappelijk onderbouwde instrumenten die leerlingen helpen een optimale keuze te maken die maximaal aansluit op de eigen interesses en talenten.
Via de leerstoel wil Voka Shared Services CVBA wetenschappelijk onderzoek ondersteunen naar de ontwikkeling van tools die toelaten om jongeren te ondersteunen in hun studiekeuze secundair onderwijs, teneinde een optimale ontwikkeling van talenten te ondersteunen, en de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt te faciliteren.
Doelstellingen
Het wetenschappelijk onderzoek moet in navolging van de bestaande oriënteringsinstrumenten Columbus en SIMON jongeren vooral informeren en aanzetten tot reflectie en exploratie. Bijgevolg zullen verschillende aspecten en variabelen relevant voor studieoriëntering onderzocht worden, gaande van de ontwikkeling van (beroeps)interesses, tot generieke, cognitieve, technische of motorische vaardigheden. Deze instrumenten moeten gevalideerd worden en getest bij representatieve steekproeven uit een variëteit aan onderwijsvormen en richtingen.
De ontwikkeling van de oriënteringsinstrumenten moet uiteindelijk leiden tot een (digitaal) persoonlijk talentrapport waarbij de studiekiezer breed geïnformeerd wordt over interesses, en talenten, en de aansluiting daarvan op potentiële latere beroepen en bijhorende studietrajecten, die via een online platform verder toegelicht worden aan de studiekiezers. De leerstoel zal ook onderzoeken welk effect dergelijke proeven hebben op de effectieve studiekeuze van leerlingen, in verhouding tot de reeds bestaande initiatieven studieoriëntering.
Schenker
Voka nationaal
Periode
2020-2024
Promotor
Prof. dr. Wouter Duyck (Vakgroep Experimentele Psychologie - Faculteit Psychologie en Pedagogische wetenschappen)
Nieuws
Eerste Talentcenter ondersteunt kinderen bij studiekeuze (VOKA)