Veel gestelde vragen bij grensoverschrijdend gedrag

Met deze FAQ willen we je wegwijs maken in de procedures en mogelijkheden wanneer je geconfronteerd wordt met of getuige bent van grensoverschrijdend gedrag binnen een UGent-context. Dit omvat elke interactie tussen UGent-studenten en met UGent-personeel.

Vind je het antwoord op jouw vraag niet terug in onderstaande FAQ, contacteer dan trustpunt@ugent.be.

Is wat ik heb meegemaakt of waarvan ik getuige ben grensoverschrijdend?

Er zijn een aantal harde grenzen: dit gaat om gedrag waarvan de Belgische wetgeving stelt dat deze grensoverschrijdend en strafbaar zijn. Denk bijvoorbeeld aan fysiek geweld, aan voyeurisme, aan ongewenst betasten van intieme lichaamsdelen, aan verkrachting enzovoort.

Daarnaast zijn er grenzen die eerder subjectief en persoonlijk zijn. Wat voor jouw medestudent grensoverschrijdend is, is dat misschien niet voor jou en omgekeerd. Weet dat elke grens bestaansrecht heeft. Voelt een bepaalde opmerking, actie of aanraking als niet oké, dan gaat deze over jouw grens. Het is belangrijk je bewust te zijn van het feit dat we allemaal andere grenzen kunnen hebben. Aan de UGent verwachten we dat iedereen elkaars grenzen respecteert.

Binnen de studiecontext onderscheidt de UGent verschillende vormen van grensoverschrijdend gedrag die je zelf kan ervaren of waarvan je getuige bent:

• Agressie: je wordt fysiek of verbaal bedreigd, lastiggevallen, gestalkt, aangevallen, ....
• Pesten: je ervaart herhaaldelijk vijandige, kwetsende of beledigende woorden, handelingen of gebaren (bv. cyberpesten).
• Ongewenst seksueel gedrag: seksueel getinte gebaren, mopjes en opmerkingen, (uitnodigingen tot) ongewenste intieme aanrakingen, ongewenste penetratie (verkrachting).
• Discriminatie: je wordt ongelijk behandeld of krijgt te maken met uitlatingen gebaseerd op een persoonlijk kenmerk zoals geslacht, genderidentiteit, genderexpressie, gezinssamenstelling, geboorte, burgerlijke staat, huidskleur, nationaliteit, afkomst en nationale of etnische afstamming, fysieke of genetische eigenschap, handicap, functiebeperking, ziekteverleden, gezondheidstoestand, leeftijd, seksuele geaardheid of oriëntatie, sociale afkomst, vermogen, geloof, levensbeschouwing of politieke overtuiging.

Twijfel je of heb je hulp nodig om uit te maken of iets over jouw grens gaat of niet? Neem dan contact op met Trustpunt of een ombudspersoon als het grensoverschrijdend gedrag zich heeft voorgedaan in een onderwijs- of examencontext.  

Wat kan ik doen wanneer ik grensoverschrijdend gedrag meemaakte of hiervan getuige was?

Wanneer je aanvoelt dat het gedrag van iemand anders over jouw grens ging, kan je een aantal dingen doen:

• Het is niet altijd makkelijk om onder woorden te brengen wat er juist gebeurde. Misschien schaam je je, ben je bang voor mogelijke consequenties als andere mensen het te weten komen, gaat er van alles door je hoofd en zou je het liever voor jezelf houden. Is er iemand in je omgeving van wie je steun kan krijgen, aan wie je het in vertrouwen zou kunnen vertellen in een gesprek, via mail of op een andere manier (bv. een lesgever, opleidingscoördinator, medestudent, …)? Het met iemand delen kan je opluchten en  je misschien ook een ander inzicht geven in hoe je met een moeilijke situatie kan omgaan. Deze persoon kan je ook ondersteunen bij het zoeken naar verdere professionele hulp, het melden bij de UGent of aangifte doen bij de politie.
• Je kan ervoor kiezen de andere persoon aan te spreken op het gedrag dat over je grens ging. Weet dat dit niet meteen moet. Je kan ook wat later terugkomen op de situatie en aangeven hoe je die ervaren hebt. De ene persoon reageert makkelijk ad rem, de andere heeft tijd nodig om eerst na te denken. Wees mild voor jezelf hierin en doe wat voor jou het beste aanvoelt. Voel je je niet comfortabel genoeg om de andere persoon aan te spreken en wil je dit eigenlijk wel doen?
• Je bent steeds welkom bij Trustpunt, het team van vertrouwenspersonen. Trustpunt kan je ondersteuning bieden en handvaten aanreiken om zelf het gesprek aan te gaan. Een vertrouwenspersoon biedt een luisterend oor en kan je informatie en advies geven over mogelijke oplossingsscenario’s. 
• Je kan ook terecht bij de ombudspersoon voor studenten in je faculteit of bij de institutionele ombudspersoon als het grensoverschrijdend gedrag zich heeft voorgedaan in een onderwijs- of examencontext. De ombudspersoon biedt een luisterend oor en een eerste opvang.  De ombudspersonen zijn voor studenten een aanspreekpunt binnen de faculteit voor alles wat met het onderwijs- en examengebeuren te maken heeft en kunnen  je wegwijs maken wanneer je het niet meer weet. De ombudspersoon zal je doorverwijzen naar de officiële meldpunten als je een melding of klacht wil indienen. 
• Ook wanneer je getuige bent van grensoverschrijdend gedrag, gelden bovenstaande tips. Je kan erover praten met iemand in je omgeving, je kan bij Trustpunt terecht en je kan de betrokkene(n) zeggen dat dit gedrag voor jou niet oké voelt.
• Heb je seksueel grensoverschrijdend gedrag meegemaakt? Dan kan je 24/24 en 7/7 terecht bij het Zorgcentrum na Seksueel Geweld, in het UZ Gent, ingang 26 C nabij spoedgevallen. Adres: C. Heymanslaan 10, 9000 Gent, 09/332.80.80, zsg@uzgent.be. Daar krijg je gratis alle zorg, kan je stalen laten afnemen en kan je ook aangifte doen bij de politie als je wil. Een belangrijke tip hierbij is: ga zo snel als mogelijk, was je niet, en hou de kledij aan die je aanhad of neem die mee in een papieren zak. Lees alle informatie en tips. 

Kan ik hier in alle vertrouwen over spreken?

Ja, je kan hierover met een vertrouwenspersoon praten tijdens een vertrouwelijk gesprek waarin afgetoetst wordt wat jouw verwachtingen zijn en of je al dan niet actie wenst te ondernemen. Vanuit Trustpunt ondernemen we enkel actie als jij dat wil. Tijdens dit gesprek maken we jou ook wegwijs in de mogelijke pistes binnen UGent.

Wat kan Trustpunt voor mij betekenen?

Word je binnen de UGent geconfronteerd met grensoverschrijdend gedrag? Weet dan dat UGent dit ernstig neemt en je er niet alleen voor staat. Je kan terecht bij Trustpunt, een team van vertrouwenspersonen, voor:

• een luisterend oor,
• info of advies over mogelijke procedures,
• ondersteuning om het probleem zelf aan te pakken,
• bemiddeling met diegene die over jouw grens is gegaan,
• doorverwijzing (vb. politie, Zorgcentrum na Seksueel Geweld, therapeut,…).

Deze gesprekken zijn gratis en gebeuren in alle discretie.

Als ik grensoverschrijdend gedrag meld, wat gebeurt er dan? 

Tijdens een vertrouwelijk gesprek toetst de vertrouwenspersoon af wat je nodig hebt, wat je verwacht en of je al dan niet actie wil ondernemen. Trustpunt neemt enkel actie als jij dat wil.

Kan ik anoniem actie vragen bij grensoverschrijdend gedrag?

Vooraleer er actie wordt ondernomen door Trustpunt, moet er een persoonlijk contact zijn met een vertrouwenspersoon. Je kan anoniem een melding maken bij de vertrouwenspersoon en in dat geval wordt je melding enkel geregistreerd. Als je echter ook actie vraagt, kan je voor de vertrouwenspersoon zelf niet anoniem blijven. Je kan wel vragen dat je identiteit niet bekendgemaakt wordt aan anderen. Als een vertrouwenspersoon dus met jouw toestemming iemand anders aanspreekt over jouw melding, kan dat wel zonder je identiteit bekend te maken.

Wat zijn de mogelijke procedures in geval van grensoverschrijdend gedrag? 

Bij meldingen van grensoverschrijdend gedrag zijn er twee mogelijke pistes, namelijk de informele en de formele weg.

Bij de informele weg blijf je zelf aan het stuur zitten en behoud je de controle. Jij beslist wat de vervolgstappen zijn en de focus ligt op het herstel van de relatie. Er zijn verschillende mogelijkheden:

1. Je wilt de persoon zelf aanspreken. Trustpunt kan jou helpen dit gesprek voor te bereiden.
2. Je wilt dat vanuit de UGent in gesprek wordt gegaan met de persoon. Een vertrouwenspersoon gaat in gesprek met de persoon die het gedrag heeft gesteld of een andere persoon die mee kan helpen aan een oplossing (vb. de stagebegeleider, de voorzitter van de opleidingscommissie, de verantwoordelijke professor etc.).
3. Je wilt een bemiddeling met diegene die over jouw grens is gegaan. Belangrijk is dat bemiddeling steeds vrijwillig is en niet opgelegd kan worden aan de andere persoon. Als jullie beide openstaan voor een bemiddeling, zal dit proces opgestart worden. Een vertrouwenspersoon zal dit proces begeleiden.

Je kan er op gelijk welk moment voor kiezen om een andere weg in te slaan. Ook als je bijvoorbeeld in eerste instantie enkel een luisterend oor wou, kan je later nog kiezen voor een bemiddeling, een formele interventie of andere.

We spreken over de formele weg als je aan de UGent maatregelen en/of een sanctie wil vragen. Er zijn twee mogelijkheden:

1. Je vraagt een vertrouwenspersoon om jouw vraag over te maken aan de rector die jouw melding verder zal laten onderzoeken. Dit kan leiden tot het nemen van een (bewarende) ordemaatregel en/of het opstarten van een tuchtprocedure.
2. Je kan ook zelf een klacht  indienen met het oog op het opstarten van een tuchtprocedure of het aanvragen van een ordemaatregel. Hiervoor richt je je tot juridischezaken@UGent.be .

Trustpunt kan je begeleiden bij een eerste contactname, daarna wordt een casemanager binnen juridische zaken jouw aanspreekpunt.

Wat als ik maatregelen en/of sancties wil vragen aan de UGent?

Je kan rechtstreeks contact nemen via juridischezaken@UGent.be  met de vraag dat een sanctie wordt opgelegd aan diegene die het gedrag heeft gesteld (als het om een personeelslid of student gaat) en/of een (bewarende) ordemaatregel wordt opgelegd. Het vragen van een sanctie betekent dat je een klacht indient met het oog op het opstarten van een tuchtprocedure. Na het uitvoeren van een vooronderzoek beslist de rector over al of niet doorverwijzing naar de Tuchtraad (als de klacht tegen een personeelslid gericht is) of de Tuchtcommissie (als de klacht tegen een student gericht is). De Tuchtraad of de Tuchtcommissie onderzoekt de klacht en neemt een tuchtbeslissing waarbij een tuchtsanctie kan worden opgelegd. De rector kan ook een (bewarende) ordemaatregel opleggen.

De Wegwijzer Tucht maakt je wegwijs in deze procedure.

Zal mijn melding serieus worden genomen?

Elke melding wordt ernstig genomen en wordt met de nodige zorg, discretie en aandacht behandeld. Om de vertrouwelijkheid te garanderen onderneemt Trustpunt enkel die stappen die je met de vertrouwenspersoon hebt afgesproken. Je kan met de vertrouwenspersoon ook afspreken dat je op dit moment geen actie wil ondernemen. Indien je hier later op wil terugkomen, neem je opnieuw contact op met de vertrouwenspersoon.

Wat als blijkt dat eenzelfde situatie meerdere malen gemeld wordt? 

Vertrouwenspersonen hebben een signaalfunctie. Als er een collectief risico wordt vastgesteld, wordt dit met de externe preventieadviseur psychosociale aspecten (PAPsy) besproken - het is de PAPsy die beslist of het risico wordt gemeld aan de rector. Dat gebeurt door een algemeen en geanonimiseerd beeld te geven van wat er leeft. De rector beslist over de acties na eventueel advies van de PAPsy. Mocht je melding deel uitmaken van het collectief risico, dan ontvang je daarvan een email. 

Wat als ik grensoverschrijdend gedrag meemaakte of hiervan getuige was op mijn stageplaats?

Kom je in aanraking met grensoverschrijdend gedrag in interactie met iemand op je stageplaats dan kan je terecht bij Trustpunt en daarnaast ook bij de vertrouwenspersoon van je stageplaats. Vanuit Trustpunt kunnen we hierin ook ondersteunen (bv. contact leggen met de vertrouwenspersoon op je stageplaats).  

Help, ik zie door de bomen het bos niet meer. Wat kan ik doen?

Zie je door de bomen het bos niet meer? Geen nood, wij staan voor je klaar! Een vertrouwenspersoon bij Trustpunt kan jou helpen bij je denkproces over of, hoe en waar je een bepaald probleem wil melden, wie je kan aanspreken en ondersteunen. We nemen de tijd voor een vertrouwelijk gesprek waarin we naar jou luisteren en de mogelijke stappen samen overlopen.

Je kan een afspraak voor een vertrouwelijk gesprek maken via het online agendasysteem:

• Maak een on campus afspraak (de afspraak gaat door in onze gespreksruimtes in het rectoraat).
• Maak een online afspraak (de afspraak gaat door via Ms Teams)