Activiteiten werkjaar 2016
22/10/2016 - Excursie: Van littekens in het landschap tot landmerken
Geografische excursie o.l.v. em. prof. dr. Marc Antrop en prof. dr. Veerle Van Eetvelde
Het landschap rond Antwerpen kende vanaf de 16de eeuw ingrijpende veranderingen. De nieuwe Scheldepolders werden drooggelegd ten noordwesten van de stad en het noorden en oosten werden gekenmerkt door uitgestrekte woeste gronden met bos en heide. Antwerpen was met zijn haven uitgegroeid tot een belangrijk handelscentrum met een ruim hinterland. De godsdiensttwisten en de Tachtigjarige Oorlog brachten een einde aan deze welvaart en hertekenden ook de landschappen in en rondom de stad. De oorlogsvoering evolueerde naar een steeds krachtiger artillerie waardoor steden tot vestingen werden omgebouwd met fortengordels errond. Tussen einde 16de en midden 19de eeuw werden diverse forten en schansen opgericht om de stad te beschermen. Verder stak men de zeedijken door en de Scheldepolders gingen “drijven”. De controle over de scheepvaart werd essentieel voor het strategisch gelegen Antwerpen. Rond de fortengordels werden het landschap ‘geopend en leeg gemaakt’. In tijden van vrede werden de landschappen heringericht, maar de militaire structuren bleven en sommigen geraakten zelfs volledig in de vergetelheid. Bij iedere nieuwe oorlog werden ze hergebruikt, aangepast en uitgebreid en ook hier vallen verschillende ‘generaties’ te onderscheiden: begin 20ste eeuw werd de tweede fortengordel uitgebreid, tijdens de periode van Wereldoorlog I werden bunkers gebouwd en loopgraven gegraven, de Antitankgracht werd gegraven voor Wereldoorlog II. De moderne veranderingen door de uitbouw van verkeersinfrastructuur, urbanisatie en havenuitbouw hebben in een tabula rasa-stijl de traditionele landschappen uitgewist, maar de thans obsolete verdedigingswerken bleven als relicten bewaard.
Interessante links:
Onroerend erfgoed – fort Lillo
Onroerend erfgoed – fort Liefkenshoek
WO I-erfgoed in Antwerpen en de ‘Zimmermann’-luchtfoto’s (2009-2012)
De verzameling Zimmermann (1918) Militaire luchtfoto’s van Beveren tot Oud-Turnhout – conferentiebijdrage (online te raadplegen)
01/07/2016 - VGG ZomerBBQ
Vijfde VGG-ZomerBBQ voor de afgestudeerden van de opleiding Geografie de opleiding Geomatica & Landmeetkunde.
07/05/2016 - Gent-excursie: Stadsontwikkeling met en aan de groene rand
Bezoek aan de Gentbrugse Meersen o.l.v. Marnix Aerssens van Natuurpunt Gent.Veel steden hebben, zoals Gent, volkstuintjes en groene longen, zodat dit merkwaardig fenomeen een geografische blik verdient.
Interessante links:
Natuurpunt: Gentbrugse meersen
Projecten Ledeberg - Gentbrugge
24/03/2016 - De geografie van wereldsteden
Wetenschappelijke lezing, door Prof. dr. B. Derudder - professor Human Geography
Steden functioneren niet alleen op het nationale schaalniveau. Brussel is dan wel de hoofdstad van België, maar het is ook en misschien zelfs vooral de hoofdstad van de Europese Unie. London is dan wel de hoofdstad van het Verenigd Koninkrijk, als financieel centrum heeft het duidelijk een mondiale actieradius. Eigenlijk raken zowat alle belangrijke steden in meer of mindere mate betrokken in wereldomspannende stromen, en worden op die manier ‘wereldsteden’. In deze lezing wordt één element van het zogenaamde ‘wereldstedenonderzoek’ belicht: het onderzoek naar ruimtelijke patronen in de mondiale stromen van kapitaal, kennis en mensen die de belangrijkste steden met elkaar verbinden. Er wordt stilgestaan bij de manier waarop je die connecties tussen wereldsteden kan in kaart brengen, en wat de voornaamste ruimtelijke patronen zijn.
Interessante link:
Social and Economic Geography research group (vakgroep Geografie, UGent)