Activiteiten werkjaar 2019

12/11/2019 - Lezing De ontwikkeling en de groei van de rivierhaven van Gent, tussen 1100 en 1300

Wetenschappelijke lezing, door dr. F. Gelaude - Universiteit Antwerpen, Faculteit Ontwerpwetenschappen, Afdeling Erfgoed

Elke Gentenaar weet dat zijn stad gelegen is aan de samenvloeiing van Leie en Schelde. Maar waar precies de Leie stroomt en welke waterlopen gegraven dan wel natuurlijk zijn, is moeilijker te beantwoorden. Wat er precies gebeurd is tussen 1100 en 1300 met de rivieren Leie en Schelde, bleef tot vandaag een blanco hoofdstuk in de Gentse stadsgeschiedenis. Welke waterlopen zijn gegraven? Welke ingrepen heeft men uitgevoerd? Wanneer werden deze waterbouwkundige ingrepen uitgevoerd en vooral waarom? Wie waren de opdrachtgevers?

Na een grondig onderzoek naar de waterhuishouding van Gent, met talrijke nieuwe inzichten, kan gesteld worden dat met deze waterbouwkundige ingrepen een rivierhaven aangelegd werd die centraal lag in het stroombekken van de Schelde en die de grondslag vormde voor de welvaart en macht van het middeleeuwse Gent.

12/10/2019 - Excursie: Het kanaal De Lieve (van Belzele tot Damme) en het kasteelpark Gruuthuyse in Oostkamp

Geografische excursie o.l.v. dr. Frank Gelaude en Koen Impe, i.s.m. Prof. em.  dr. Marc Antrop, Prof. dr. Veerle Van Eetvelde en Msc. Trees Ongena

Het kanaal De Lieve is 750 jaar geleden in gebruik genomen. Het verbond de Leiehaven in Gent met de Noordzee via Damme. Het is één van de oudste kanalen van Europa, aangelegd door de Gentenaars tussen 1251 en 1269 en droeg zo bij tot de groei van Gent als internationale handelsstad. Het is ook een technologisch hoogstandje voor die tijd en telde bv. elf rabotten (keersluizen met een hefdeur). Tussen Belzele en Damme zijn nog delen van de oorspronkelijke loop bewaard. Nieuwe kanalen zoals het Schipdonkkanaal, de Brugse Vaart en de Leopoldvaart doorbreken het tracé. De kanalen zijn niet alleen belangrijk voor de scheepvaart, maar ook voor de voorziening van het drinkwater en ze vormen een blauw-groen ecologisch netwerk. We kijken naar de relaties tussen het tracé en het fysisch milieu, waterbouwkundige relicten en sporen van de wereldoorlogen.

Het kasteeldomein Gruuthuyse in Oostkamp is al 400 jaar eigendom van de graaf d’Ursel. Bijzondere aandacht gaat naar het kasteelpark en de tuinen, ontworpen in gemengde stijl à la Le Nôtre, tussen 1890 en 1893 door de voorname Franse landschaps- en tuinarchitecten, vader en zoon Duchêne. Zij waren ook verantwoordelijk voor de restauratie van veel vervallen renaissance- en baroktuinen, waaronder Vaux-le-Vicomte (men schat dat ze 600 opdrachten kregen). Het kasteeldomein Gruuthuyse is niet publiek toegankelijk, maar we krijgen een uitzonderlijke rondleiding om redenen die wel duidelijk zullen worden.

17/05/2019 - Tweede editie wandeling van de Krook tot aan Portus Ganda

Wegens het grote succes werd de wandeling van de Krook via de Reep tot Portus Ganda hernomen.

30/03/2019 - Bezoek aan de bibliotheek De Krook en aansluitende wandeling van de Krook tot aan Portus Ganda

Onder leiding van een Gentse gids werd een bezoek gebracht aan de bibliotheek De Krook. Aansluitend leidde dr. Frank Gelaude ons van de Krook tot aan Portus Ganda.

Geoloog en bodemkundige Frank Gelaude, bij de VGG goed bekend als gewezen leerkracht Aardrijkskunde, o.a. aan het KA Voskenslaan, maar ons tot nu nog niet zo goed bekend als dr. Monumenten- en Landschapszorg (2018) en docent aan de Universiteit Antwerpen (opleiding Erfgoedstudies), zal ons inzicht geven in de vroege hydrografie van de stad Gent, op basis van geomorfologische en historische argumenten en in de menselijke ingrepen in de waterhuishouding van het middeleeuwse Gent. (Krantenartikel)

“De stad Gent werd vroeger steevast omschreven als de stad van de 26 eilanden en de 105 bruggen. Op een korte wandelafstand tussen de Waalse Krook en de Portus Ganda zal duidelijk gemaakt worden dat de stad alles te danken heeft aan de rivieren, maar dat dezelfde bewoners ook alles gedaan hebben om Leie en Schelde onder controle te krijgen. Zelfs vandaag. Voor wie meer wil weten over de Muinkschelde, de Ketelvest, de Oude Schelde, de Braamgaten, de stadswatermolen, de Schepenenvijver, de Scheldeportus, het Paddegat en het Groot Gat, dit alles langs een nieuwe toplocatie van Gent, de pas opengelegde Reep”. (Tekst Frank Gelaude).

Interessante links:

VRT-nieuws - Er stroomt weer water door de Gentse Reep: hoe de open riool een plaats kreeg in de stad