Archeologie studeren

Wat biedt de opleiding?

De opleiding heeft niet alleen tot doel archaeologica te bestuderen, maar wil vooral het verleden van de mens in al zijn verschillende aspecten reconstrueren en belichten.

De opleiding wil je dus vooral een wetenschappelijke methodologische onderbouw geven, naast een goede praktische vaardigheid. Daarenboven hebben de vakken als bedoeling kritisch en zelfstandig te leren omgaan met de archeologische wetenschap en de archeologische bronnen.

Voor wie?

Het onderwijs aan de Vlaamse universiteiten is al geruime tijd in beweging. Het traditionele kennis- gericht opleiden maakt steeds meer plaats voor een competentiegerichte manier van lesgeven.

In de praktijk betekent het dat kennisreproductie, het zogenaamde ‘papegaaienwerk’, niet langer het ultieme einddoel is van een academische studie. Die evolutie blijft uiteraard niet zonder gevolgen voor de rol die studenten aannemen binnen hun opleiding. Vandaag de dag worden universiteitsstudenten benaderd als actieve en kritische kennisproducenten. Tijdens hun opleiding ontwikkelen ze de noodzakelijke basisvaardigheden om zelf kennis te creëren in complexe theoretische en/of concrete situaties. Het wetenschappelijk onderzoek vormt hierbij steeds het vaste referentiekader en toont aan hoe ingewikkelde problemen vanuit een wetenschappelijke invalshoek benaderd kunnen worden.

Een universitaire studie vergt dus meer dan alleen een goed ontwikkeld geheugen. Als student moet je ook in staat zijn efficiënte en effectieve probleemoplossingsstrategieën te ontwikkelen, op een constructieve manier in teamverband te werken en op een wetenschappelijke (meertalige) manier te communiceren. Voorts zijn een hoge dosis zelfstandigheid en regelmatig studiewerk, een oprechte intrinsieke motivatie voor het gekozen studieobject … onontbeerlijk voor het welslagen van jouw  opleiding. Die algemene academische competenties bepalen niet alleen de eigenheid van een universitair diploma, ze blijken eveneens in heel veel werksituaties van onmisbaar belang.

Wie specifiek Archeologie wil studeren, moet naast voormelde algemene competenties eerst en vooral een ruime belangstelling koesteren voor al wat te maken heeft met het verleden. Studenten archeologie willen immers een duidelijk inzicht verkrijgen in de samenhang, evolutie en kenmerken van vroegere samenlevingen. Hun fascinatie voor het verleden spruit echter ook voort uit een oprechte interesse voor het heden: waaruit zijn de eigentijdse situaties en structuren gegroeid?

Zulke vragen worden slechts gedeeltelijk beantwoord tijdens de lessen. Door de zelfstandige verwerking van opgelegde en eigen lectuur verbreed je de horizonten die tijdens de lessen worden verkend. Ook de geleide praktijk, de vele oefeningen en het terreinwerk helpen je om de archeologische vraagstukken diepgaand te bestuderen.

Voor archeologen is veldwerk uiteraard belangrijk. Om archeologiestudenten ervaring te laten opbouwen met het terrein, voorziet de opleiding stages en practica. Op zich zijn die stages echter onvoldoende. Terreinervaring bouw je op gedurende maanden en jaren veldwerk. Je bent altijd welkom op één van onze opgravingen of op opgravingen van collega’s in binnen- en buitenland. Informatie hierover kun je bij het personeel van de opleiding verkrijgen.

Hoewel het terreinwerk (de ‘opgravingen’) wellicht het leukste aspect van de archeologie vormt en je misschien wel speciaal daarom voor die studie kiest, omvat de archeologie veel meer. De confrontatie met de historische, kunsthistorische, geografische, natuurwetenschappelijke technieken die je worden bijgebracht via de vakken of de minors, tonen duidelijk aan dat archeologie een historische wetenschap is, die het verleden van de mens in al zijn aspecten wenst te bestuderen. Interdisciplinariteit is hierbij een belangrijk aspect. Een kritische houding tegenover zowel de bronnen als de talrijke archeologische theorieën, wetenschappelijke creativiteit, inzet en motivatie … zijn belangrijke vereisten voor archeologiestudenten.

Aanleg en belangstelling voor (vreemde) talen zijn belangrijke eigenschappen voor iemand die archeologie gaat studeren en geïnteresseerd is in wetenschappelijk onderzoek. Tijdens de opleiding wordt dan ook geregeld een beroep gedaan op je passieve kennis van het Frans, het Engels en het Duits.

Het mag duidelijk zijn dat studies in de archeologie niet te onderschatten zijn. De opleiding blijkt voor bepaalde studenten dan ook anders en veeleisender te zijn dan ze zich aanvankelijk hadden voorgesteld.

Wetenschappelijkheid

Wil je het verleden op een kritische manier benaderen en er meer uit distilleren dan waslijsten data, feiten en namen van culturen, dan is een de opleiding in de Archeologie de aangewezen keuze. Je leert niet alleen waar en met welke middelen je archeologische bronnen kan opsporen en onderzoeken, maar ook hoe je dat bronnenmateriaal op een kritische manier moet beoordelen.

Wereldvreemd?

Indien je verwacht dat je als archeoloog het leven van Indiana Jones zal kunnen leiden, dan zit je verkeerd. Archeologie is een boeiende, maar tegelijk ook een serieuze wetenschap. Daarenboven vervullen de archeologen ook een belangrijke maatschappelijke rol, niet het minst vanwege hun bekommernis om het cultureel patrimonium en hun inzet voor een betere kennis van het verleden. Die rol kan men uitspelen in eigen land, al zijn er ook tal van mogelijkheden om een carrière op te bouwen in het buitenland of rond buitenlandse thema’s.