Research Brief 44. Let op je woorden… in vacatures
¨Doctoraal onderzoeker Aylin Koçak en professor Eva Derous
(2 maart 2023) De meeste organisaties gebruiken vacatures om werkzoekenden aan te trekken voor in te vullen jobs, maar hoe komen deze vacatures over bij verschillende doelgroepen? Ons onderzoek toont aan dat sommige leeftijdsgroepen minder geneigd zijn om te solliciteren voor vacatures die op een bepaalde manier opgesteld zijn. Organisaties kunnen vermijden dat deze gekwalificeerde werkzoekenden afhaken bij het lezen van of solliciteren voor deze vacatures door stereotype persoonsvereisten te vermijden en de nadruk te leggen op ruimte voor ontwikkeling in plaats van op hoe iemand moet zijn.
Westerse landen ondergaan momenteel belangrijke sociodemografische veranderingen, die niet altijd weerspiegeld worden in de arbeidsmarkt. Zo ondervinden geïndustrialiseerde landen bijvoorbeeld een vergrijzing van de populatie, maar eerder onderzoek toont aan dat werkzoekenden ouder dan 50 jaar net minder kans maken op een job. Ook werkzoekenden jonger dan 30 jaar ervaren meer moeilijkheden bij het zoeken naar een job in vergelijking met werkzoekenden tussen de 30 en de 50 jaar, wat blijkt uit eerder onderzoek. Om een leeftijdsdivers werknemersbestand te creëren dat een weerspiegeling vormt van de maatschappij, moeten organisaties er dus voor zorgen dat ze ook kandidaten ouder dan 50 en jonger dan 30 jaar aantrekken. Een eerste, belangrijke stap hierbij is het vermijden van stereotypering in communicatie naar potentiële werknemers toe.
Wat denken anderen over mij?
Er bestaan stereotype denkbeelden over zowel oudere als jongere werknemers. Oudere en jongere werknemers zelf kunnen zich ook bewust zijn van de stereotypen die anderen over hen hebben. Dit noemt men in de literatuur een meta-stereotype, oftewel, “ een stereotype waarvan men denkt dat anderen die over hun groep hebben”. Een voorbeeld – uit de literatuur – van een meta-stereotype voor oudere werknemers is “flexibiliteit”, waarbij oudere werknemers denken dat jongere werknemers en werkgevers hen niet flexibel vinden. Een voorbeeld voor jongere werknemers is “punctueel”, waarbij jongere werknemers denken dat oudere werknemers en werkgevers hen niet punctueel vinden. Deze negatieve meta-stereotypen kunnen werkzoekenden beïnvloeden tijdens het zoeken naar een job, bijvoorbeeld wanneer ze in vacatures staan.
Wanneer schrikken vacatures af?
In een vervolgstudie vonden we dat vacatures met een negatief meta-stereotype voor zowel ouderen als jongere werkzoekenden aantrekkelijker werden bevonden wanneer de vacature vraagt naar sollicitanten die – bijvoorbeeld – “zich flexibel kunnen opstellen” in plaats van “flexibel zijn”. Zich op een bepaalde manier kunnen gedragen (vb. “flexibel opstellen”) signaleert namelijk meer ruimte voor ontwikkeling, waardoor men zich eerder positief uitgedaagd dan bedreigd voelt door het negatieve meta-stereotype.
Samengevat, organisaties kunnen rekening houden met twee zaken bij het opstellen van vacatures. Ten eerste vermijd men best vereisten die negatieve-metastereotypen kunnen activeren aangezien dit ervoor kan zorgen dat bepaalde doelgroepen niet zullen solliciteren voor de positie. Ten tweede schrijft men in een vacature – bijvoorbeeld – beter “we zoeken iemand die zich flexibel kan opstellen” in plaats van “we zoeken iemand die flexibel is”. Deze twee aanpassingen vormen een kosteneffectieve manier om werkzoekenden aan te trekken. Vacatures op deze manier formuleren kan er namelijk voor zorgen dat bepaalde doelgroepen die je wil aanspreken waarover negatieve (meta-)stereotypen bestaan, zoals oudere of jongere sollicitanten, toch zullen solliciteren voor de positie.
Door doctoraal onderzoeker Aylin Koçak en professor Eva Derous (Vakgroep Werk, Organisatie en Samenleving; Aylin.Kocak@UGent.be en Eva.Derous@UGent.be).
Lees meer over dit onderzoek in de gepubliceerde wetenschappelijke artikels (artikel 1 en artikel 2).
Lees nog meer over selectie, solliciteren en andere topics rond werk en arbeidsmarkt in het boek ‘In conflict gaan met je baas… en andere manieren om je loopbaan in eigen handen te nemen’ dat je in je lokale Standaard Boekhandel kan gaan halen!