Research Brief 22. We blijven langer in zelfde job dan elders (hoewel we er niet tevredener mee zijn)
Research Brief 22. We blijven langer in zelfde job dan elders (hoewel we er niet tevredener mee zijn)In vele landen hebben werknemers massaal vrijwillig ontslag genomen vanaf begin 2021, de 'Great Resignation'. Maar is dat ook de situatie in België? Professor Stijn Baert laat zijn licht schijnen op de situatie.
Research Brief 22. We blijven langer in zelfde job dan elders (hoewel we er niet tevredener mee zijn)
Professor Stijn Baert
(25 april 2022) Vanavond kunt u op VTM kijken naar de vierde aflevering van Blind Gesprongen. Daarin wagen vijf Vlamingen een blinde carrièresprong richting een volstrekt andere baan. Het past bij de ‘Great Resignation’, waarbij in vele landen werknemers massaal vrijwillig ontslag hebben genomen vanaf begin 2021. Maar is dat ook de situatie in België? Professor Stijn Baert laat zijn licht schijnen op de situatie.
De Great Resignation. Er is de afgelopen maanden veel over te doen in de media. Het is dan ook een fenomeen in de Verenigde Staten en enkele andere Westerse landen. Sinds de start van 2021 heeft een veel groter aantal werknemers dan normaal vrijwillig ontslag genomen en is ingestroomd in een andere baan.
Exploratief onderzoek geeft aan dat de covid-19-crisis als een katalysator voor deze beweging kan gezien worden: mensen zijn in het algemeen hun carrière meer in vraag gaan stellen door de coronaschok en zijn in het bijzonder gehecht geraakt aan telewerkmogelijkheden, zodat zij desnoods overstappen naar banen met meer mogelijkheden wat dat betreft, als hun huidige baan dit niet aanbiedt.
Dit gehecht geraakt zijn aan telewerk, is ook wat we vaststellen in recent Vlaams onderzoek: als bij een nieuwe job het loon normaal 10% zou stijgen, dan vindt men het even goed om slechts 5% te stijgen wanneer daar een extra telewerkdag tegenover staat.
Gouden kooi
En toch is er voorlopig niks dat wijst op een Great Resignation in ons land. Cijfers van sociaal secretariaat Securex geven aan dat het in België in 2021 meer van hetzelfde was: een laag persoonsverloop, in vergelijking met andere landen.
Dit beeld strookt volstrekt met wat cijfers van Eurostat al jaren zeggen: het aantal werknemers dat écht tevreden is met hun baan, is hier niet hoger dan elders, maar we blijven wel langer dezelfde job doen.
Ik maak het concreet. In de grote Eurostat-bevraging van 2018 omschreef 23,5% van de Belgische werkenden hun tevredenheid met hun job als hoog. Dat is één procentpunt lager dan het EU-27-gemiddelde. Tegelijk voerde 48,2% van de werkenden in 2020 al 10 jaar of langer dezelfde baan uit, wat een hoger cijfer is dan wat elk van onze buurlanden laten optekenen.
Het sluit beter aan bij een ander beeld dan dat van de Great Regisnation. Namelijk bij dat van de gouden kooi. Velen zijn niet écht tevreden met hun baan, maar springen toch niet naar een andere job, uit schrik om gunstige arbeidsvoorwaarden te verliezen.
Dat hangt bijvoorbeeld samen met de anciënniteitsgedreven verloning die we kennen in ons land: ons loon stijgt automatisch met ons aantal jaren in onze baan. Maar ook met het feit dat onze arbeidsmarkt erg sectoraal georganiseerd is: voordelen zoals een mooi aantal verlofdagen kunnen vervallen bij een overstap naar een andere sector. En ook de verschillende stelsels van pensioenopbouw maken overstappen, ook als we niet echt tevreden zijn, vaak minder interessant.
Wat ook onze wendbaarheid danig beperkt, is dat we in België vrij dramatisch scoren qua levenslang leren. En de investeringen in ons menselijk kapitaal die we doen, zijn – opnieuw – te vaak sector- en beroepsspecifiek. In een recent expertenadvies voor minister Crevits hebben we dan ook een leer- en loopbaanoffensief aanbevolen.
Gouden raad
In het VTM-programma Blind Gesprongen kunt u zien hoe ik samen met drie collega’s-arbeidsmarktdeskundigen vijf Vlamingen laat uitbreken uit die gouden kooi.
Het is te zeggen, u krijgt een glimp van het jobzoekproces. Op de achtergrond zit natuurlijk de machinerie van de VDAB, die via innovatieve technieken werknemers “matcht” met vacatures. Zij werken daarvoor onder andere samen met UGent @ Work-collega Tijl De Bie. Het verschil met de “normale” matching, is dat we in Blind Gesprongen voor gesuggereerde banen gaan die wat verder afliggen van de vorige job van de kandidaat.
Sinds de start van het programma kreeg ik van vele goudenkooibewoners de vraag naar suggesties om een eerste stap te zetten om uit te breken. Mijn advies kan in één woord gevat worden: loopbaancoaching.
Elke Vlaming met een job kan elke 6 jaar gedurende 7 uur loopbaanbegeleiding volgen, met goedkope loopbaancheques. Om samen met een professional na te denken wat écht voor jou belangrijk is in het leven en in je baan en vervolgens vast te stellen of een koerswijziging nodig is en welke de goede zou zijn. Soms kan het wonderen doen even alles in vraag stellen in plaats van door te hollen – of, naar de woorden van de Lennikse muzikale filosoof W. J. J. De Gieter te blijven rond en rond en rond draaien als een leeuw in een [gouden] kooi.
Het heeft vaak te maken met een zoektocht naar je waarden. En het nagaan of die waarden passen bij je huidige baan dan wel bij welke job en werkgever die echt zouden passen. Zo zijn mijn waarden ‘echtheid’, ‘humor’, ‘impact’, en ‘loyaliteit’. Ik probeer mijn baan dus niet uit te voeren zoals anderen het me voordeden, maar mijn eigen klemtonen te leggen en situaties te vermijden waarin ik niet mezelf kan zijn. In mijn kantoor hangen ook prints die aangeven dat ik geen kans mag laten liggen om grappig te zijn, omdat dat me energie geeft. En ik laat ook geen dag passeren zonder dat ik actief goed ben geweest voor iemand die eerder goed voor me was. Het helpt er allemaal mee voor zorgen dat ik mijn werkuren waardevol vind.
Conclusie: als u niet helemaal tevreden bent met uw huidige baan, klik dan zeker bovenstaande link richting de loopbaancoaching aan. Het zou zomaar kunnen dat u op uw plaats zit en gewoon een aantal zaken in het decor moet veranderen om echt content te zijn. Net zoals het goed mogelijk is dat het gras echt groener is aan de andere kant. Het leven is te kort en te uniek (en uw baan een te groot stuk ervan) om het niet even te verkennen met een specialist!
