Research Brief 28. Uitval wegens kanker op het cv? Recruiters vrezen hogere kosten door ziekteverzuim in de toekomst
¨Professor Stijn Baert
(16 juni 2022) Vele gewezen kankerpatiënten rapporteren discriminatie bij hun terugkeer naar de werkvloer. Ons onderzoek is het eerste ter wereld om dit objectief te bestuderen én te verklaren wat achterstelling drijft.
In een onderzoekssamenwerking met collega’s van de KU Leuven en VUB lieten we echte selectieverantwoordelijken evaluaties maken van jobkandidaten die onder andere experimenteel verschilden in een werkonderbreking op het cv en de reden die voor die werkonderbreking werd gegeven.
We vonden dat een werkonderbreking op het cv door een kankerervaring effectief schadelijk is voor de aanwervingskansen. Wie geen werkonderbreking kende in het recente verleden, werd in het experiment 4 procentpunt vaker uitgenodigd voor een jobgesprek.
Dit lijkt een klein getal, maar het effect van een kankerervaring op het cv was bijvoorbeeld groter dan een 10 jaar oudere leeftijd of dan een engagement als vrijwilliger, waarvan eerder onderzoek concludeerde dat het een enorme troef is voor het cv.
Verklaringen
De Vlaamse selectieverantwoordelijken in ons experiment dienden de fictieve kandidaten ook te scoren op 15 kenmerken van dewelke de literatuur suggereerde dat ze eventueel aanleiding zouden kunnen geven tot discriminatie.
Wat blijkt, is dat wie zich met een kankerervaring presenteert, wordt ingeschat als (i) fysiek minder sterk, (ii) meer ziek in de toekomst, (iii) aanleiding gevend tot aanpassingen op de werkvloer en (iv) tot hogere kosten, in vergelijking met een kandidaat zonder dergelijke onderbreking.
Vooral de vrees dat wie een kankerervaring achter de rug heeft nieuw ziekteverzuim zal laten optekenen verklaart de lagere kansen bij het solliciteren.
Tegelijk worden ze als gemotiveerder gezien dan wie geen gat op het cv heeft (“only the strong survive”), alsook een opportuniteit naar het verbeteren van de werkcultuur.
Beter verzwijgen?
Is het dan beter om helemaal niks te zeggen over de kankerervaring bij het solliciteren en dus het gat op het cv niet te duiden?
De onderzoeksresultaten geven het tegendeel aan. In vergelijking met andere kandidaten met een gat op het cv (wegens eerdere depressie, familiale reden of niet-toegelichte werkonderbrekingen) hebben gewezen kankerpatiënten betere aanwervingskansen. Ze worden onder andere beter ingeschat qua motivatie, autonomie, flexibiliteit als stressbestendigheid, zo blijkt uit ons onderzoek.
Voor sollicitanten die open zijn over een eerdere kankerervaring is het wel belangrijk geruststellende vaststellingen omtrent de stabiliteit van de gezondheid toe te lichten. Zodoende wordt de voornaamste reden voor ongunstige behandeling bij het solliciteren geanticipeerd.
De kansen op een jobgesprek voor gewezen kankerpatiënten waren in het experiment relatief hoger onder recruiters die meer geneigd zijn om risico's te nemen, bij mannelijke kandidaten, bij vrouwelijke recruiters, en bij recruiters die zelf een kankerervaring hadden.
Beleidsperspectief
Wat kunnen beleidsmakers leren uit deze resultaten?
De afgelopen maanden was er heel wat discussie over discriminatie van personen met een migratieachtergrond. Dit onderzoek toont nogmaals aan dat diversiteit verder gaat dan etniciteit alleen. Ongunstige behandeling op basis van gezondheidsgerelateerde kenmerken is even onwettig, onethisch en economisch ongunstig als etnische discriminatie. In de praktijktesten die de Vlaamse en federale overheid plannen dient gezondheid meegenomen te worden als grond voor mogelijke ongelijke behandeling.
Over het onderzoek
De besproken resultaten zijn gebaseerd op een experiment waarin 1720 fictieve kandidaten werden beoordeeld door 344 Vlaamse selectieverantwoordelijken.
Het onderzoek werd gefinancierd door Kom Op Tegen Kanker, via het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO). Mijn collega-onderzoekers waren doctorandi Adelina Sharipova en Philippe Sterkens (allen UGent). Professor Ralf Caers (KU Leuven) en professor Marijke De Couck (VUB en Odisee) brachten expertise inzake dataverzameling in.
Naast het experiment met Vlaamse recruiters werd ook een gelijkaardig experiment met 400 Amerikaanse en Britse recruiters (en 2000 fictieve kandidaten) uitgevoerd, dat tot vergelijkbare bevindingen leidde (behalve omtrent hoe achterstelling varieert naar geslacht en risicoaversie van recruiters). Het Engelstalige, wetenschappelijke manuscript met dat internationale experiment, waarin de methode meer rigoureus wordt uitgediept werd gepubliceerd in vakblad European Journal of Health Economics.
Verder werd voor het experiment ook een systematische literatuurstudie uitgevoerd die aangeeft dat (i) gemiddelde terugkeer naar werk na het overleven van kanker in de wetenschappelijke literatuur varieert tussen 54% en 66%, (ii) zelfgerapporteerde werkvermogen consistent lager blijkt na kanker, (iii) herintegratie onder andere bemoeilijkt wordt bij (a) onvoldoende ondersteuning van collega’s en werkgevers, (b) beperkte mogelijkheid tot flexibeler werken, (c) hoge (werkgerelateerde) stress, (d) laagopgeleide functies en (e) fysiek veeleisende functies.
Door professor Stijn Baert (Vakgroep Economie; Stijn.Baert@UGent.be)
Lees meer over het experiment bij Vlaamse recruiters in het gepubliceerde artikel in Tijdschrift voor Arbeidsvraagstukken.