Research Brief 3. Praktijktesten moeten ook focussen op discriminatie op basis van gezondheid
Professor Stijn Baert
(14 april 2021) Vandaag brengt Knack in primeur de resultaten van ons onderzoek naar discriminatie op basis van een werkonderbreking wegens een kankerdiagnose. De resultaten hebben voor mij duidelijke consequenties voor de praktijktesten die zowel de Vlaamse als de federale regering op korte termijn plannen.
Internationaal onderzoek gaf al aan dat gewezen kankerpatiënten het later moeilijk hebben op de arbeidsmarkt en zich vaak gediscrimineerd voelen, maar dit werd nog niet direct vastgesteld. Tot nu: ons onderzoek geeft aan dat een werkonderbreking wegens een kankerdiagnose het cv schaadt: het doet de kansen op een jobgesprek met vier procentpunten dalen (zie ook onderstaande figuur). Onze analyses geven aan dat dit een substantieel effect is dat zelfs groter is dan het effect van een 10 jaar oudere leeftijd.
Nog interessanter is dat ons experiment toelaat verklaringen bloot te leggen voor die lagere kans op een jobgesprek. Dat wil zeggen dat het inzichten verschaft in wat er omgaat in het hoofd van een recruiter wanneer deze een sollicitant evalueert met een “gat” op het cv wegens een kankerervaring. Wat blijkt, is dat sollicitanten met een kankerervaring op het cv worden ingeschat als (i) fysiek minder sterk, (ii) meer ziek in de toekomst, (iii) aanleiding gevend tot aanpassingen op de werkvloer en (iv) tot hogere kosten, in vergelijking met een kandidaat zonder dergelijke onderbreking. Vooral de vrees dat wie een kankerervaring achter de rug heeft nieuw ziekteverzuim zal laten optekenen verklaart de lagere kansen bij het solliciteren.
Beter verzwijgen?
Is het dan beter om helemaal niks te zeggen over de kankerervaring bij het solliciteren en dus het gat op het cv niet te duiden? De onderzoeksresultaten geven het tegendeel aan. In vergelijking met andere kandidaten met een gat op het cv (wegens eerdere depressie, familiale reden of niet-toegelichte reden) hebben gewezen kankerpatiënten betere aanwervingskansen. De verklaring hiervoor is dat ze onder andere beter worden ingeschat op vlak van motivatie, autonomie, flexibiliteit en stressbestendigheid, zo blijkt uit ons onderzoek.
Wat kunnen beleidsmakers leren uit deze resultaten? De afgelopen maanden was er, naar aanleiding van Black Lives Matter, heel wat discussie over discriminatie van personen met een migratieachtergrond. Terecht, zo toont ons eerder onderzoek met fictieve sollicitaties. Maar diversiteit op de arbeidsmarkt is veel meer dan etnische diversiteit. Het gaat ook om leeftijd, bijvoorbeeld, en om gezondheid, zo toont ons nieuwe onderzoek nogmaals aan, nadat we eerder al vonden dat ook een uitval wegens burn-out of depressie het cv later kan schaden.
De komende maanden zullen verschillende Vlaamse sectoren praktijktesten uitrollen, op basis van de academische monitoring die we recent uitwerkten in opdracht voor de Vlaamse Regering. Het hogere doel is onze arbeidsmarkt eerlijker én diverser maken. Cruciaal is dan ook het begrip diversiteit voldoende… divers in te vullen. En dus niet enkel op etnische of genderdiscriminatie te focussen, maar ook op gezondheidsdiscriminatie.
Door professor Stijn Baert (Vakgroep Economie; www.stijnbaert.be; Stijn.Baert@UGent.be).