Research Brief 77. Hoe evolueerde onze tevredenheid met telewerk (en onze productiviteit) sinds de COVID-schok?
Research Brief 77. Hoe evolueerde onze tevredenheid met telewerk (en onze productiviteit) sinds de COVID-schok?Door de COVID-19-pandemie deden zowel werknemers als werkgevers aan een sneltempo ervaring op met telewerk. Hoe veranderde daardoor de kijk van werknemers op telewerk? We deden een opvolgstudie van onze studie bij de start van de pandemie.
Research Brief 77. Hoe evolueerde onze tevredenheid met telewerk (en onze productiviteit) sinds de COVID-schok?
Doctoraal onderzoeker Eline Moens, postdoctoraal onderzoeker Louis Lippens, doctoraal onderzoeker Liam D’hert en professor Stijn Baert
(11 april 2024) Door de COVID-19-pandemie deden zowel werknemers als werkgevers aan een sneltempo ervaring op met telewerk. Hoe veranderde daardoor de kijk van werknemers op telewerk? We deden een opvolgstudie van ons invloedrijke onderzoek bij de start van de pandemie en stelden vast dat na de coronacrisis bepaalde voordelen van telewerk – zoals efficiëntie, concentratie en werk-privébalans – nog positiever worden ingeschat dan aan de start ervan.
Bij het begin van de COVID-19-pandemie pionierden we met een studie over de tevredenheid van werknemers met telewerk en de impact die de pandemie daarop had. Die studie werd intussen vermeld in meer dan 400 nationale en internationale studies. De belangrijkse bevinding was dat werknemers aan de start van de pandemie overwegend positief waren over telewerk.
Ander internationaal onderzoek suggereert dan weer dat werknemers hun werk-privébalans en productiviteit beter beoordelen naargelang ze meer ervaring hebben met telewerk. Zo leren ze hun taken te structureren om conflicten tussen werk- en gezinsverplichtingen te minimaliseren en leren ze daardoor verschillende rollen beter te combineren.
Maar verandert de beoordeling op lange termijn ook op andere vlakken? Het is goed mogelijk dat sommige negatieve gevolgen, zoals gemiste promotiekansen en minder connectie met de werkgever, pas geleidelijk tot uiting komen. Al kunnen die nadelen ook tijdelijk zijn omdat werknemers en werkgevers na verloop van tijd net effectieve strategieën ontdekken om ze aan te pakken en omdat maatschappelijke percepties van telewerkers geleidelijk aan minder negatief worden. Om daar inzicht in te bieden, repliceerden we onze eerdere studie door drie jaar later dezelfde Vlaamse werknemers te bevragen.
Voordelen van telewerk nu nog sterker ingeschat
Aan de start van de COVID-19-pandemie gaven werknemers aan dat telewerk positief is voor hun efficiëntie, werk-privébalans en concentratie. Drie jaar later schatten ze die impact zelfs nog positiever in. Bijvoorbeeld: op een schaal van 1 (helemaal negatief) tot 5 (helemaal positief), is de inschatting van de mate waarin telewerk positief is voor efficiëntie 0,390 gestegen, van gemiddeld 3,456 (ergens tussen neutraal en positief) naar gemiddeld 3,846 (dichtbij een 4, die staat voor positief). Hetzelfde geldt, zij het minder uitgesproken, voor jobtevredenheid en vermindering van werkstress. Na verloop van tijd schatten werknemers bepaalde voordelen van telewerk dus nog sterker in, vermoedelijk omdat ze tijd nodig hebben om zich aan te passen aan telewerk.
De werkaspecten waarop de impact van telewerk minder positief beoordeeld werd in 2020 – zoals promotiekansen, professionele ontwikkeling en de relatie met collega's – worden drie jaar later doorgaans niet nog negatiever beoordeeld. Het gevoel van verbondenheid met de werkgever, ook negatiever beoordeeld in de eerste enquête, is het enige werkaspect dat na verloop van tijd wel het risico loopt om nog negatiever te worden ingeschat.
Vorige maand bleek uit een rondvraag door Acerta Consult dat 3 op 10 werkgevers graag de telewerkmogelijkheden zouden willen terugschroeven. Ons onderzoek toont aan dat werknemers daar globaal heel anders naartoe lijken te kijken.
Impact van migratieachtergrond, feedback en telewerkcompatibiliteit van de job
De evolutie in hoe werknemers naar telewerk kijken, verschilt tussen groepen van personen en jobs. Aan de start van de COVID-19-pandemie toonden respondenten met een migratieachtergrond zich opvallend optimistischer over de impact van telewerk op bepaalde werkaspecten dan respondenten zonder die achtergrond, zoals op vlak van relatie met de collega’s en betrokkenheid met de werkgever. Drie jaar later zien we exact het tegenovergestelde. Het lijkt alsof het initiële enthousiasme rond telewerk bij respondenten met een migratieachtergrond heeft plaatsgemaakt voor teleurstelling.
De mate waarin meer telewerk gelinkt wordt aan minder promotiekansen, hangt volgens de Vlaamse werknemers dan weer af van de mate van feedback. Telewerk gecombineerd met een hoog niveau van feedback in de job, is volgens werknemers op lange termijn zelfs positief voor de promotiekansen en professionele ontwikkeling. In lijn met eerder onderzoek, vinden we dat feedback een belangrijk aspect vormt in het leren telewerken op een effectieve manier.
Niet verrassend blijkt tot slot dat de impact van telewerk op bepaalde werkaspecten, jobtevredenheid en werk-privébalans in het bijzonder, nog positiever wordt ingeschat als de job meer compatibel is met telewerk: hoe meer telewerk de jobinhoud toelaat, hoe positiever de beoordeling.
Meer over het onderzoek
Onderzoekers Eline Moens, Louis Lippens, Liam D’hert en professor arbeidseconomie Stijn Baert voerden een vervolgonderzoek uit naar de evaluatie van telewerk exact drie jaar na hun eerste gegevensverzameling in 2020. Aan het begin van de pandemie werd een online steekproef gehouden onder werknemers in Vlaanderen, die in staat zijn om minstens 10% te telewerken, om de carrièregevolgen van regulier telewerk (onder normale omstandigheden, los van verhoogd telewerk door de COVID-19-pandemie) te evalueren. Exact drie jaar later (van 25 maart tot 31 maart 2023) nodigden ze die werknemers uit voor een vervolgenquête. 370 van hen vulden de enquête opnieuw volledig in. Die data werden nadien diepgaand geanalyseerd en bediscussieerd.
