Research Brief 85. Werkgevers zitten niet te wachten op sollicitanten die al lang werkloos zijn
Research Brief 85. Werkgevers zitten niet te wachten op sollicitanten die al lang werkloos zijnEen heet hangijzer in de (pre)formatie van federale regering: beperking van werkloosheid in de tijd. Maar zitten werkgevers te wachten op langdurige werklozen die een extra duw in de rug krijgen? We synthetiseren data van 28 internationale studies.
Research Brief 85. Werkgevers zitten niet te wachten op sollicitanten die al lang werkloos zijn
Doctoraal onderzoeker Liam D'hert, professor Stijn Baert en postdoctoraal onderzoeker Louis Lippens
(8 juli 2024) Een van de hete hangijzers in de (pre)formatie van de federale regering: de beperking van de werkloosheid in de tijd. Maar zitten werkgevers wel te wachten op langdurige werklozen die een extra duw in de rug krijgen? Onderzoekers van UGent @ Work synthetiseerden data van 28 internationale studies en stelden vast dat werkgevers sollicitanten die langer dan een jaar zonder job zitten niet graag zien komen.
Sommige internationale studies vinden dat werkgevers eerder geneigd zijn een kandidaat met een job dan een werkloze sollicitant aan te nemen, andere studies vinden geen verschil. Worden werkloze sollicitanten dan benadeeld? En wanneer?
Doctoraal onderzoeker Liam D’hert en zijn begeleiders Louis Lippens en Stijn Baert herevalueerden die vragen aan de hand van 28 internationale studies die nagaan hoe werkgevers wereldwijd reageren op (langdurig) werkloze sollicitanten. Veelal gaat het daarbij om praktijktesten waarbij fictieve cv’s, met wisselende werkloosheidsduren, naar echte vacatures worden gestuurd. De onderzoekers brachten de data uit die experimenten, goed voor 67 000 fictieve sollicitaties, samen en ontdekten dat een periode van werkloosheid doorgaans wordt afgestraft. Maar niet altijd.
Duur is doorslaggevend
Niet per definitie de stempel van ‘werkloos’ maakt werkgevers sceptisch, wel de duur van de periode zonder job. Het onderzoek toont aan dat langdurig werklozen – mensen die minstens een jaar niet aan de slag waren – over alle praktijktesten heen gemiddeld zo’n 21% minder kans hebben op een job.
Die kansen slinken verder als de werkloosheidsduur oploopt tot anderhalf jaar en meer. Wat opvalt, is dat kandidaten die minder dan zes maanden werkzoekend zijn zelfs betere werkvooruitzichten hebben dan sollicitanten die nog in dienst zijn bij hun huidige werkgever. Wellicht omdat sollicitanten met een job nog een opzegtermijn moeten afronden terwijl werklozen meteen beschikbaar zijn. Tegelijk gaan werkgevers ervan uit dat de motivatie en vaardigheden van kortdurig werklozen nog op peil zijn. Dat vinden ze niet van langdurig werklozen, blijkt uit het samengebrachte onderzoek.
Concreet zien werkgevers langdurige werkloosheid als een signaal van minder motivatie, competentie en productiviteit. Die negatieve opvattingen kunnen wel getemperd worden door bepaalde persoonlijkheidstrekken van de sollicitant (zoals sociale vaardigheden) en doen de negatieve percepties niet escaleren voor werkzoekenden die hoe dan ook minder kans hebben op een job (zoals mensen met een migratieachtergrond).
Hoe minder werklozen, hoe hoger de prijs
Diepgaande analyse van de data toont aan dat werkgevers minder kritisch zijn voor werkloze sollicitanten tijdens periodes, in regio’s en binnen sectoren waar werkloosheid vaker voorkomt. Werkgevers zijn dan eerder geneigd om de periode zonder job toe te schrijven aan externe factoren (zoals een moeilijke arbeidsmarkt) dan aan individuele gebreken (zoals te weinig vaardigheden). In een krappe arbeidsmarkt met weinig kandidaten en veel openstaande vacatures wordt kortdurige werkloosheid zelfs nog sterker beloond dan wanneer de arbeidsmarkt slabakt omdat werkgevers dan net op zoek zijn naar beschikbare werkkrachten.
Het is dus cruciaal dat werklozen zo snel mogelijk solliciteren voor een nieuwe job, bij voorkeur binnen de eerste zes maanden zonder werk. Zo kunnen ze de voordelen van werkloosheid (directe beschikbaarheid) benutten en de nadelen (perceptie van lagere productiviteit) omzeilen. Een stopzetting van de werkloosheidsuitkeringen na pakweg twee jaar, wat een piste is op federaal niveau, aangezien vier van de Arizona-partijen het in hun programma hadden, is een ingreep die te laat lijkt te komen.
Ook jobbegeleidingsprogramma’s voor werkzoekenden kunnen best meteen na ontslag opgestart worden. Verder geven de internationale experimenten aan dat werkloze sollicitanten hun cv beter kunnen herstructureren naar ervaring als alternatief voor een chronologisch overzicht om de werkloosheidsperiode minder te benadrukken. Wie toch periodes van langdurige werkloosheid signaleert, kan best ook expliciet maken welke opleidingen ondernomen werden om vaardigheden te onderhouden.
