Research Brief 87. Meer dan holle woorden: hoe authentiek duurzaam ondernemen werknemers betrekt en motiveert

Doctoraal onderzoeker Marie Servaes en professor Saskia Crucke

(5 september 2024) Veel organisaties omarmen tegenwoordig het concept van duurzaam ondernemen, ook bekend als maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Dit betekent dat bedrijven zich bewust zijn van hun impact op mens en milieu en streven naar een gezonde balans tussen people, planet en profit. Dit kan zich uiten in inclusief leiderschap, steun aan goede doelen en het gebruik van groene energie. Duurzaam ondernemen heeft echter niet alleen een positieve impact op het milieu en de maatschappij. Het biedt ook aanzienlijke voordelen voor zowel organisaties als hun werknemers. In deze Research Brief bespreken we, op basis van nieuw gepubliceerd wetenschappelijk onderzoek, hoe organisaties een effectief duurzaamheidsbeleid kunnen voeren. Spoiler: het geheim ligt in de authenticiteit van de inspanningen.

De impact van duurzaam ondernemen op werknemers

Duurzaam ondernemen gaat over meer dan alleen goede intenties: het betekent dat organisaties zich daadwerkelijk verantwoordelijk voelen voor de effecten van hun beslissingen en activiteiten op zowel de samenleving als het milieu. Dit uit zich in open en eerlijke bedrijfsvoering, waarbij bedrijven rekening houden met mensenrechten, klantenbelangen en sociale-, ethische- en milieu-kwesties in hun dagelijkse activiteiten en strategieën. Door samen te werken streven bedrijven ernaar waarde te creëren voor hun belanghebbenden en mogelijke negatieve effecten te voorkomen.

Onderzoek toont aan dat duurzaam ondernemen een aanzienlijke positieve impact kan hebben op werknemers. Zo kan het de onderlinge relaties tussen werknemers bevorderen, wat resulteert in een aangename en constructieve werksfeer en een meer samenwerkingsgerichte werkomgeving. Daarnaast blijkt uit studies dat duurzaamheidsinitiatieven leiden tot een verhoogde betrokkenheid van werknemers, wat op zijn beurt de productiviteit verhoogt. Ander onderzoek toont aan dat werknemers die positief staan tegenover de duurzaamheidsinspanningen van hun werkgever, over het algemeen loyaler zijn en minder geneigd zijn om elders werk te zoeken. Kortom, duurzaam ondernemen kan bijdragen aan een werkomgeving waarin werknemers zich gewaardeerd, betrokken en verbonden voelen. Door zich in te zetten voor duurzaam ondernemen kunnen organisaties niet alleen positieve veranderingen in de samenleving teweegbrengen, maar ook de tevredenheid en prestaties van hun werknemers verbeteren.

Authenticiteit als sleutelfactor

Hoewel duurzaam ondernemen veel voordelen kan bieden voor een organisatie, blijkt uit onderzoek dat niet alle duurzaamheidsinspanningen even goed worden ontvangen door werknemers of consumenten. Sommigen zien duurzaam ondernemen namelijk als een oppervlakkige poging van organisaties om simpelweg een positief imago op te bouwen. Recent onderzoek benadrukt echter dat duurzaamheidsinspanningen die als oprecht worden ervaren en passen bij de kernwaarden van de organisatie een positieve impact hebben op werknemers. Dit idee, bekend als authenticiteit in duurzaam ondernemen, wordt steeds meer als belangrijk beschouwd voor het succes van een duurzaamheidsbeleid.

Over het onderzoek

In een recente studie hebben we onderzocht hoe authenticiteit in duurzaam ondernemen de betrokkenheid van werknemers beïnvloedt. Dit onderzoek werd uitgevoerd in de Belgische banksector, waarbij 482 werknemers deelnamen aan het onderzoek. Data werden verzameld via een gestandaardiseerde vragenlijst. Onze analyse richtte zich op de vraag of werknemers die geloven dat het duurzaamheidsbeleid van hun organisatie authentiek is, meer geneigd zijn om extra-rolgedrag te stellen op het werk.

De resultaten tonen dat werknemers die de duurzaamheidsinitiatieven van hun organisatie als authentiek ervaren zich rechtvaardiger behandeld voelen en zich sterker identificeren met hun organisatie. Hierdoor vertonen ze een grotere bereidheid tot extra-rolgedrag, zoals proactief helpen van collega’s en bijdragen aan de verbetering van processen. Het is dus niet alleen het duurzaamheidsbeleid zelf, maar vooral de perceptie van werknemers over de authenticiteit ervan die werknemers stimuleert om extra-rolgedrag te vertonen.

Tot slot tonen onze resultaten het belang van ethisch leiderschap. Werknemers zijn meer geneigd om extra inspanningen te leveren als hun leidinggevende de authenticiteit van het duurzaamheidsbeleid ondersteunt door zich ethisch te gedragen. Daarentegen, als de werknemers vinden dat hun leidinggevende zich niet of minder ethisch gedraagt, kan dit het positieve effect van het authentieke duurzaamheidsbeleid op het gedrag van werknemers ondermijnen. Dit suggereert dat werknemers zich zowel baseren op de authenticiteit van het duurzaamheidsbeleid als ethisch leiderschap om hun gedrag te bepalen.

Aanbevelingen voor organisaties

Ons onderzoek benadrukt dat het van essentieel belang is voor organisaties om ervoor te zorgen dat hun duurzaamheidsbeleid authentiek is én als zodanig wordt ervaren door hun werknemers. Enkele tips voor organisaties:

1. 

   Betrek werknemers bij het doel van duurzaam ondernemen
   Om het duurzaamheidsbeleid van een organisatie echt te laten resoneren bij werknemers, is het cruciaal dat ze het specifieke doel begrijpen en hoe het verweven is met de kernwaarden van de organisatie. Simpelweg investeren in duurzaamheidsinitiatieven om aan de verwachtingen van belanghebbenden te voldoen, is niet voldoende. Werknemers moeten een dieper begrip hebben van de doelstellingen van het duurzaamheidsbeleid en de impact die het heeft op de organisatie en de bredere gemeenschap. Door regelmatige communicatie en updates te verstrekken over de voortgang en successen van het duurzaamheidsbeleid, kunnen organisaties de percepties van authenticiteit in duurzaam ondernemen en bijgevolg de betrokkenheid van werknemers bevorderen.
2. Verzeker leiderschapsondersteuning voor het duurzaamheidsbeleid
   Het is essentieel dat leidinggevenden de waarden en overtuigingen van het duurzaamheidsbeleid ondersteunen en uitdragen. Wanneer werknemers het leiderschap van hun leidinggevenden als ethisch ervaren, ontvangen ze consistente signalen die overeenkomen met hun perceptie van de authenticiteit van het duurzaamheidsbeleid van de organisatie. Dit bevordert hun bereidheid om extra-rolgedrag te vertonen. Lage niveaus van ethisch leiderschap daarentegen leiden tot een vermindering van dit gedrag bij werknemers. Daarom is het belangrijk voor organisaties om te investeren in trainingen voor leidinggevenden. Deze trainingen moeten gericht zijn op het bevorderen van ethische verantwoordelijkheid en ethisch gedrag in hun interacties met werknemers.

Door doctoraal onderzoeker Marie Servaes en professor Saskia Crucke (Vakgroep Marketing, Innovatie en Organisatie; Marie.Servaes@UGent.be; Saskia.Crucke@UGent.be).

Lees meer over dit onderzoek in het gepubliceerde wetenschappelijke artikel.

Lees zeker ook de andere Research Briefs van UGent @ Work!